Læknablaðið - 15.05.1994, Síða 41

LÆKNABLAÐIÐ
205
andmæla honum. Hann var mikill persónuleiki
og vissi það vel. Eftir að hafa lesið ævisögu
hans, skrifaða af honum sjálfum, finnst mér
hann hafa verið Þjóðverjinn með stórum staf
og greini, hann hafi haft til að bera alla kosti
Þýskarans og líka alla gallana, og það er
ekkert smámenni, sem rúmar það allt.
Nokkru áður en ég tók til við framhaldsnám,
færði ég það í tal við einn fremsta kírúrg
landsins - Matthías Einarsson - sem var
framfarasinnaður og fylgdist vel með, að ég
hefði í huga að leggja stund á orþópedíu.
"Finnst yður það ekki nokkuð þröngt?"
svaraði hann, en nokkrum dögum seinna
- í hófi í Höfða, en þá bjó Matthías þar -
færði hann mér að gjöf úr safni sínu bók
Haglunds, Prinzipien der Orthopádie, og var
öndvegisverk á sínum tíma.
Það kont í minn hlut að verða fyrsti læknirinn
sem fékk viðurkenningu sem sérfræðingur
í orþópedíu. Sú viðurkenning var veitt
þann 3. júní 1941 og hafði þá staðið í þrefi
við landlækni í hálft ár. Fannst lionum að
orþópedía hefði ekki næga burði til þess að
standa ein, en mér fannst hún það viðamikil,
að henni væri minnkun gerð með því að
gera hana að fylgifiski annarrar greinar, en
landlæknir bauð fram viðurkenningu í kírúrgíu
með orþópedíu sem aukagrein. Stóð í þessu
stappi fram á mitt sumar og fór þann veg að
viðurkenning fékkst í orþópedíu einni saman
og hún þar með viðurkennd sem fullgild
sérgrein hér á landi.
Þá þótti ofrausn að hafa einn orþóped, en nú
1994 hafa 39 læknar fengið viðurkenningu
í greininni. Af þeim eru þrír látnir, þrír eru
hættir störfum vegna aldurs og einn er horfinn
að öðru starfi, nokkrir búa ytra, en um 20 eru
starfandi hér á landi.
Framan af áttuðu margir sig ekki á því
hvað væri verksvið orþópeda, hvorki læknar
né almenningur, og voru þó sumir læknar
seinastir í þeirri lest.
Læknir sendi mér stúlku sem hafði
hryggbrotnað og lamast neðan mittis, var
kreppt og krækluð og bjargarlaus. Sagði ég
lækninum hvað ég teldi að þyrfti að gera til
þess að hún gæti orðið sjálfbjarga, komist um
innanhúss og farið í hjólastól. ’’Mér líst vel á
það, ” sagði læknirinn, ”ég œtla að biðja hann
Kristin Björnsson að gera það. ”
Snorri Hallgrímsson.
Annar sjúklingur var mér sendur með falskan
lið á lærleggjarhálsi, eftir brot sem ekki hafði
gróið og var ekki sjaldgæft þá. Ég taldi rétt
að gera á honum beinskurð (osteotomia) eins
og McMurray. Það var nokkuð góð aðgerð
fyrir daga gerviliðanna. Það þótti lækninum
snjallræði og sagði: "Eg ætla að biðja hann
Guðmund Thoroddsen að gera það. ”
Brautryðjandinn á einatt við torleiði að etja.
Regluleg starfsemi orþópeda byrjaði hér á
landi 1941 og hefir ekki fallið niður síðan.
Það ár kom ég heim eftir dvöl á Þýskalandi
og í Danmörku og byrjaði að stunda sjúklinga
á Landakoti og hélt því áfram þar til í árslok
1979, að ég hætti fyrir aldurs sakir, þá orðinn
sjötugur, og hafði þá verið yfirlæknir spítalans
frá 1959. Var viðurkenndur sérfræðingur í
orþópedíu 1941, og varð dr. med. við Háskóla
íslands 1954.
Árið 1943 kom Snorri Hallgrímsson
heim frá Svíþjóð og tók til starfa á
Landspítala og vann þar til dauðadags
1973, fyrst sem aðstoðarlæknir, en var
yfirlæknir handlæknisdeildar og prófessor
í kírúrgíu frá 1951. Hann hafði lagt stund
á orþópedíu í Danmörku og Svíþjóð og
var fullgildur orþóped, en sótti ekki um
sérfræðingsviðurkenningu fyrr en 1948.
Hann hafði alla tíð ætlað sér að starfa að
handlækningum og fékk þá viðurkenningu í