Læknablaðið - 15.05.1996, Blaðsíða 59

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
405
samtök lækna reyni að móta
sameiginlega stefnu gagnvart
heilbrigðisyfirvöldum. Takist
það standa læknar mun betur
gagnvart yfirvöldum og geta þá
beitt sér af meiri þunga í öðrum
hagsmunamálum sínum svo
sem i kjarabaráttu. Það verður
ekki séð að gerð hafi verið al-
varleg tilraun til stefnumótunar
af þessu tagi og það er utan
verksviðs þessarar nefndar að
standa að slíkri umræðu.
2.4
Deilur um tœknileg atriði svo
sem hvort rétt hafi verið staðið
að boðun mikilvægra funda og
hvernig þjónustu skrifstofa LÍ
ber að veita (og veitir) aðildar-
félögum. Skipulagsbreytingar
leysa ekki deilur af þessu tagi og
þær verður að leysa án tillits til
skipulags félaganna.
3. Skipulagsbreytingar
Nefndin setur að sinni ekki
fram neina mótaða skoðun á
skipulagsbreytingum. Eftirtald-
ir möguleikar eru til umræðu.
3.1
Óbreytt skipulag. I starfi
nefndar sem starfaði árið 1994
var farið yfir skipulag og lög
Læknafélags íslands og lagðar
til ýmsar veigamiklar breytingar
á lögum þess, en þó ber þess að
geta að nefndin klofnaði í af-
stöðu sinni. Flestar tillögur
meirihluta og formanns urðu
síðan að veruleika í lagabreyt-
ingum haustið 1994. Ekki var
hróflað við skipulagi læknasam-
takanna að grunni til, en marg-
víslegum tæknilegum atriðum
breytt. Aðeins hefur verið hald-
inn einn aðalfundur samkvæmt
nýrri skipan og því má segja að
reynsla sé takmörkuð. Lögin
leyfðu meiri sveigjanleika fyrir
félaga að kjósa fulltrúa í gegn-
um sín undirfélög önnur en
svæðafélög og nýttu ungir lækn-
ar sér þetta ákvæði í töluverðum
mæli en aðrir ekki. Það sjónar-
mið er því ekki óeðlilegt að við-
halda þessari skipan í nokkurn
tíma enn. Það sem helst mælir
gegn þessu er að breytingarnar
hafa á engan hátt greitt fyrir að
lægja þær deilur sem risið hafa.
3.2
Læknafélag íslands verði
áfram samband svœðafélaga en
að auki eigi önnur stór undir-
félög beina, formlega aðild með
rétti til kjörs á fulltrúum á aðal-
fund. Með þessu yrði stigið til
fulls skrefið sem hafið var með
síðustu lagabreytingum sem
heimiluðu sérfélögum að senda
fulltrúa ef einstaklingar innan
þeirra hefðu áður kynnt LÍ að
þeir kysu fulltrúa í gegnum þau.
Samkvæmt núgildandi lögum
eiga þessi félög hins vegar ekki
beina aðild að LI. Um er að
ræða Félag íslenskra heimilis-
lækna, Félag ungra lækna og
Sérfræðingafélag íslenskra
lækna. Þetta fyrirkomulag er
við lýði í Svíþjóð og í Noregi en
þar hefur einnig einum fulltrúa
læknanema verið fengin aðild
að aðalfundum. Ef þetta skipu-
lag yrði valið kæmu upp ákveð-
in tæknileg vandamál sem fæl-
ust í því að flestir læknar yrðu
félagar í fleiri en einu undirfé-
lagi. Móta þyrfti því reglur um
fulltrúakjör.
3.3
Læknafélag íslands verði
samband þriggja stórra undirfé-
laga, heimilislækna, sérfræð-
inga og ungra lækna. Skipulag
af þessu tagi er við lýði í Dan-
mörku, en læknar í Svíþjóð og
Noregi hafa hafnað því. Svæða-
félög gætu starfað áfram, en á
allt öðrum forsendum því þau
hefðu ekki lengur formlega að-
ild að LI. Þetta leiddi sennilega
til þess að sum svæðafélaganna
yrðu lögð niður, einkum í
Reykjavík og ef til vill á Akur-
eyri, en líklega yrðu þau áfram
til í hinum dreifðu byggðum og
erlendis. Ýmis verkefni sem nú
eru í höndum LÍ færðust til und-
irfélaganna svo sem rekstur
skrifstofu að einhverju leyti, ut-
anríkissamskipti og samningar.
Þannig má hugsa sér að samn-
ingsmál yrðu að mestu í hönd-
um undirfélaganna, þótt að
forminu til væri samningsréttur
áfram hjá LÍ. Útfærsla þessarar
tillögu þarf mun meiri vinnu,
því hún er fjarst því skipulagi
sem nú er. Það skiptir miklu
hvert hlutverk undirfélaganna
verður. Það má hugsa sér ýmsar
útgáfur allt frá því að gera móð-
urfélagið (LÍ) nánast valdalaust
og það sæi þá einungis um
„mjúku“ málin í það að hafa um
það bil þau áhrif sem það hefur í
dag. Ef sú yrði raunin væri
mesta breytingin fólgin í upp-
stokkun aðildarfélaga.
3.4
Það er samdóma álit nefndar-
manna að hver sem niðurstaðan
verður hvað varðar skipulag að-
ildarfélaga skipti miklu máli að
efla formleg og raunveruleg
tengsl þeirra við stjórn LÍ. Það
má helst gera með því að for-
menn aðildarfélaga sætu sjálf-
krafa í stjórn LI. Það hefur
einnig verið rætt að finna verði
vettvang fyrir lækna frá mis-
munandi sviðum til að hittast,
helst ekki mjög formlega og við
slík tækifæri gætu menn rætt
saman og sett niður ágreining.
Einnig hefur verið rætt að lækn-
ar skuldbindi sig frekar en nú er
að leysa deilumál innan lækna-
samtakanna en ekki sé farið
með þau fyrir alþjóð eða til
stjórnvalda án tilrauna til um-
ræðu og lausnar.
Fyrir hönd nefndar um fram-
tíðarskipan læknasamtakanna.
Jón Snædal