Læknablaðið - 15.05.1996, Blaðsíða 47

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
395
svæði. Að lokum, mældum við IL-6 í plasma 60
þessara sjúklinga.
Niðurstöður okkar sýna að 16 af 66 (24%) sýn-
anna sýndu jákvæða litun fyrir E-cadheríni, en 50
þeirra (76%) sýndu blandaða eða neikvæða litun.
Öll sex lóbúlar brjóstakrabbameinin sýndu bland-
aða eða neikvæða litun. Eitlameinvörp líktust frum-
æxlinu í langflestum tilfellum. Tap á arfblendni
greindist í 15 af 36 sýnum (42%) sem upplýsingar
fengust úr. Tap á arfblendni tengdist marktækt
blandaðri og neikvæðri E-cadherín litun (p=0,013).
Hækkuð plasmagildi á IL-6 (>6pg/ml) reyndust vera
í 16 af 60 sjúklingum (27%), en engin tengsl voru
milli hækkaðra gilda og E- cadherín tjáningar. Al-
gert tap á E-cadherín tjáningu virðist valda því að
krabbameinið taki sig fyrr upp en ella, en fjöldi
sjúklinga og tímabilið sem skoðað var reyndist ekki
fullnægjandi til nákvæmrar tölfræðilegrar úttektar.
Niðurstaðan er sú að minnkuð E-cadherín tjáning
sé algeng í brjóstakrabbameini og tengist þessi
minnkaða tjáning marktækt úrfellingum á E- cad-
herín genasvæðinu, þó svo að aðrar leiðir til minnk-
aðrar tjáningar komi augljóslega einnig til.
8. Tjáning komplement
stjórnprótína í kirtilfrumuþekju
í brjósta- og
ristilfrumukrabbameini
Leifur Þorsteinsson0, Paulin Harrington2), Gerry
0'Dowd2), Peter Johnson21
11 Rannsóknastofnun í ónœmisfrœði og vefjasýna-
bankinn, 2)Háskólinn í Liverpool, P.O. Box 147,
Liverpool L69 3BX
Rannsóknir síðustu ára hafa leitt í ljós að frumur
fósturvefs og krabbameinsfrumur hafa að hluta til
sambærilega eiginleika. Meðal þeirra er tjáning
komplement stjórnprótína, membrane cofactor
protein, MCP=CD46, decay accelerating factor,
DAF=CD55, og CD59, an inhibitor of membrane
attack complexformation. Það er því ekki óhugsandi
að sambærilegir ferlar séu í gangi við krabbameins-
vöxt og fósturþroskun í móðurlífi. Athuganir á þess-
um prótínum í krabbameinsfrumum gætu því leitt til
aukins skilnings á eðli krabbameina. Efniviðurinn
samanstóð af: 1) 48 vefjasýnum úr brjósti, 28 brjósta-
krabbamein af ductal gerð, níu fibroadenoma og 11
sýni úr eðlilegum vef; 2) 33 sýnum úr ristli, 18 ristil-
krabbamein og 15 sýni úr eðlilegum vef. Gerð var
ónæmislitun á vefjasneiðum með mótefnum gegn
CD46, CD55 og CD59. Af CD46 eru til mismunandi
ísóform. Því var gert Western blott á brjóstavef fyrir
CD46 ef vera kynni að áður óþekkt ísóform af pró-
tíninu fyndist. Ef svo væri myndi það hugsanlega
opna leið til að meðhöndla meinið.
Niðurstöður sýndu að CD46 var tjáð í kirtilfrumu-
þekju í öllum gerðum vefs úr brjósti, þó sterkast í
fibroadenoma. Tjáning CD59 var mjög svipuð og
tjáning CD46 í fibroadenoma en í kirtilfrumuþekju
brjóstakrabbameins og í eðliiegum vef var tjáning
CD59 h.v. ívið veikari heldur en tjáning CD46.
CD55 var aðeins tjáð í stromal vef. Western blott
fyrir CD46 í brjóstakrabbameini sýndi sama ísóform
og tjáð var í heilbrigðum vef. í 18 ristilkrabbameins-
sýnum voru CD46 og CD59 greinilega tjáð andstætt
við heilbrigðan ristilvef. Eins og í brjósti var CD55
aðeins tjáð í stromal vef. Tjáning CD46, CD55 og
CD59 er sérstaklega sterk í syncytotrophoblasts í
legkökunni. Mjög sennilegt er að þau hafi verndandi
hlutverk. Niðurstöður okkar benda til að sambæri-
legir ferlar geti varið krabbameinsvöxt gegn ónæm-
ishöfnun.
9. Brjóstakrabbamein. Tengsl
litningagreiningar við ýmsa
líffræðilega þætti
Margrét Steinarsdóttir11, Ingibjörg Pétursdóttir1,
Kesara Anamthawat-Jónsson3), Rut Valgarðsdóttir2),
Jón Gunnlaugur Jónasson", Helgi Sigurðsson4), Jór-
unn E. Eyfjörð21, Helga M. Ögmundsdóttir21
"Litningarannsóknadeild Rannsóknastofu Háskóla
íslands í meinafrœði,
2) Rannsóknastofa Krabbameinsfélags íslands í sam-
einda- og frumulíffræði,
3) Rannsóknastofnun landbúnaðarins, 4)krabba-
meinslœkningadeild Landspítalans
Litningagreining á brjóstakrabbameinsfrumum
hófst hér á landi sem rannsóknarverkefni fyrir fimm
árum. Litningagreining á æxlisfrumunum gefur ná-
kvæma heildarmynd af erfðaefni sérhverrar frumu,
sem er í skiptingu, þegar litningar eru heimtir. Ýms-
ar aðrar rannsóknir gefa meðaltalsniðurstöður úr
fjölda frumna og/eða upplýsingar um einn ákveðinn
litning eða litningahluta. Ahugavert er því að bera
litninganiðurstöðurnar saman við aðrar rannsóknir
á sömu æxlissýnum.
Helstu niðurstöður til þessa sýna marktækan mun
á litningagerð æxlisfrumna sem greindar eru úr
beinni heimtu og ræktun. Samsvörun finnst á milli
útlits frumna í ræktun og litningagerðar. Hefðbund-
in litningagreining og greining með flúrljómun litn-
inga (fluorescent in situ hybridization) gefa sam-
bærilegar niðurstöður. Að auki bætir flúrljómunin
við nákvæmari greiningu fyrir þá litninga sem skoð-
aðir eru, sérstaklega varðandi smáar yfirfærslur og
frumur í interfasa. Marktæk fylgni finnst á milli
stökkbreytinga í geni p53 og flókinna litningabreyt-
inga. Samanburður á mögnun og úrfellingu erfða-
marka á fimm litningaörmum og klónal litninga-
breytingum sýndi samsvörun í um það bil tveimur
þriðju hluta tilfella. Samsvörunin var marktækt betri
á litninganiðurstöðum úr beinum heimtum miðað