Læknablaðið

Árgangur

Læknablaðið - 15.05.1996, Blaðsíða 62

Læknablaðið - 15.05.1996, Blaðsíða 62
408 LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82 Þið munið hann Balint Michael Balint - in memoriam Um þessar mundir eru liðin 100 ár frá fæðingu ungverska geðlæknisins, Michaels Balint, og mun þess verða minnzt með- al annars með hátíðarfundi Int- ernational Balint Federation í Búdapest, 2.-5. maí næstkom- andi. Nafni Balints er víða um lönd haldið á lofti með því að lækna- nemar fá að kynnast því að starfa í Balint hópi í námi sínu, og á mörgum stöðum eru Balint hópar hluti af framhaldsnámi í heimilislækningum, sérstaklega í Bretlandi, Þýzkalandi og fleiri Evrópulöndum, en einnig vest- anhafs, þar sem starfar öflugt Balint félag. Þá eru ótalin þau lönd sem hafa tekið inn í lækna- nám eða heimilislæknanám um- ræðuhópa af ýmsum toga, sem beint og óbeint má rekja til Bal- int fyrirmyndar, þótt þeim séu valin önnur heiti. Til eru al- þjóðasamtök Balint félaga, og brezka félagið gefur út the Journal of the Balint Society. í>á hafa fjölmargar bækur verið gefnar út um Balint vinnu. En hvað er þá Balint hópur? Það er hópur lækna, sem byggir á því að skoða samskipti læknis og sjúklings. Efniviðurinn er vandamál sem verða á vegi hvers heimilislæknis. í hópnum eru átta til 10 heimilislæknar og einn til tveir sem stýra ferðinni. Hópurinn hittist reglulega, segj- um vikulega eða hálfsmánaðar- lega. Það sem fjallað er um eru sjúkratilfelli, sjúklingar sem læknarnir hafa til meðferðar á stofu og sem valda þeim hugar- angri eða þeir komast ekkert áfram með, og hjá flestum lækn- um er af nægu efni að taka, ef menn hafa sæmilega sjálfsgagn- rýni. Notuð eru dulnöfn, svo að sjúklingurinn þekkist ekki og ekki eru gefnar upplýsingar, sem leitt geta til þess. Aðal- atriðið er samskipti sjúklingsins og læknisins. Það er alls ekki þrýstingur á einstaka lækna að kynna einhverja sérstaka teg- und af sjúkratilfellum. I upphafi var talsvert einblínt á sálræn vandamál, en með tímanum átt- aði Balint sig á því að sálræn meðferð (psychotherapia) var í augum margra heimilislækna framandi (corpus alienum) í stofuvinnu og ekki viðeigandi undir venjulegum formerkjum. Hvernig tilfelli á að ræða um? í stuttu máli sagt eru það þau mál þar sem læknirinn situr fastur. Það nær yfir erfiðu sjúklingana, en líka þá sem eru lækninum ráðgáta eða valda honum hug- arangri og allt þarna á milli. Svo eru auðvitað bæði til erfiðir sjúklingar og erfiðir læknar, og sjúklingar og læknar sem ekki eiga skap saman. Það hafa þó verið óskrifuð lög í Balint vinnu að álasa ekki lækninum eða gagnrýna hann harkalega fyrir það hvernig hann hefur tekið á málum, jafnvel þótt full ástæða getið verið til og það er að sjálf- sögðu verkefni fyrir handleið- ara hópsins að verja einstaka lækna í hópnum, að halda hlífi- skildi yfir hverjum og einum en reyna jafnframt að halda hópn- um við efnið sem er samband læknisins og sjúklingsins. Á Balint fundum er setið á stólum sem raðað hefur verið í hring. Sá sem stýrir umræðum spyr hver sé með sjúkling að tala um (Who’s got a case?). Gengið er út frá því að allir hafi vanda- mál á reiðum höndum, þótt svo sé að sjálfsögðu ekki alltaf, og oft er þá byrjað á því sem heitast brennur. Tímatakmörk eru yfir- leitt allskörp, eða einn og hálfur til tveir tímar í allt, og ekki er óalgengt að ein sjúkrasaga og umræður sem út frá henni spinnast fylli þann tíma. Ella má nota afgangstíma fyrir fram- haldsumræður um tilvik, sem rætt hefur áður (follow-up) en slíkt er yfirleitt hægt þegar sam- band læknis við sjúkling varir árum saman. Yfirleitt er ekki stuðzt við „journalinn", heldur byggt á minni læknisins. Þetta skiptir máli, því að það sem lækninum er minnistætt úr sam- talinu er oft kjarni málsins, og sömuleiðis það sem síðar kann að koma í ljós að hann hefur gleymt eða sleppt að tala um (positive and negative find- ings). Umræður geta farið út um víðan völl, en stjórnandanum er gert að taka í taumana ef með þarf. Það er leyft að koma með klínískar skýringar og athuga- semdir, þótt þær séu sjaldnast eins gagnlegar og það, að koma auga á hvað er að gerast milli læknis og sjúklings. Minna hjálpar að spyrja lækninn hvers vegna hann hafi sagt eða gert eitthvað, heldur en að velta því fyrir sér hvað það hafi verið í fasi eða tali sjúklingsins sem fékk lækninn til að bregðast við á ákveðinn hátt. í hópi sem þessum, með kollegum sem treysta hver öðrum og eru að vinna að svipuðum verkefnum, er næsta víst að umræður verða frjóar og að hugmyndaflug manna virkjast. Þannig er svo til útilokað að umræðuefni þrjóti eða samtalið strandi. Þótt ferill Balint hafi hafizt í heimalandinu, þá bjó hann lengst af og starfaði í Bretlandi og er kunnastur af námskeiðum um samskipti læknis og sjúk- lings (the doctor - patient rela-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Læknablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.