Læknablaðið - 15.05.1996, Blaðsíða 30

382
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
þeirra sem fengu einhvers konar ævigreiningu
geðrænna einkenna jafnt hjá sjúklingum með
rauða úlfa og viðmiðunarhópnum (49%). Hjá
Lim og félögum (10) og Hay og félögum (26)
var algengi geðrænna einkenna ekki heldur
hærra hjá hópi sjúklinga með rauða úlfa en
hópi sjúklinga með iktsýki. Hjá konum með
rauða úlfa var meðalfjöldi geðrænna greininga
hjá einstaklingi hins vegar 2,5, en í viðmiðun-
arhópi kvenna 1,2. Petta er sambærilegt við
niðurstöðu Lim og félaga (10), þar sem fjöldi
geðrænna einkenna var marktækt meiri sam-
hliða rauðum úlfum en í viðmiðunarhópnum
og einkenni sjúklinga með rauða úlfa voru al-
varlegri. í yfirlitsgrein Adelman, Saltiel og
Klinenberg (33) var tíðni geðrænna einkenna
60%. Þetta er nokkru hærri tala en í okkar
rannsókn, sem gæti skýrst af því að sjúklinga-
hópur okkar er ekki valinn. Okkar hópur ætti
því að gefa betri mynd af algengi geðrænna
einkenna hjá sjúklingum með rauða úlfa al-
mennt. Algengi víðáttufælni án hræðslukasta
er marktækt hærra í hópi sjúklinga með rauða
úlfa en viðmiðunarhópnum. Þetta gæti að
minnsta kosti að einhverju leyti skýrst af því að
sjúklingar með rauða úlfa fari hjá sér vegna
þeirra áberandi húðútbrota sem fylgt geta sjúk-
dómnum.
Þekkt er að vitræn skerðing getur fylgt rauð-
um úlfum. í nýlegri rannsókn greindu Hanly
og félagar vitræna skerðingu hjá 21% sjúklinga
með rauða úlfa með taugasálfræðilegum próf-
um (34). í okkar rannsókn greindist ekki um-
talsverð vitræn skerðing hjá neinum sjúkling-
anna þegar þeir komu til skoðunar og hún kom
heldur ekki fram í fyrri sögu. Þar sem slík
einkenni eru hins vegar oft tímabundin og fela í
sér tímabundna minnisskerðingu álitum við
sérstaka afturskyggna athugun á þessu vanda-
máli svo óáreiðanlega að hún ætti ekki rétt á
sér.
Skörun við aðra sjálfnæmissjúkdóma er al-
geng í rauðum úlfum, meðal annars við vöðva-
slensfár (35). I rannsókninni höfðu nokkrir
sjúklingar með rauða úlfa einhver einkenni i
sjúkrasögu sem bentu til óeðlilegrar vöðva-
þreytu (en ekkert hlutlægt að finna við skoð-
un), en skilmerki fyrir greiningu vöðvaslens-
fárs voru ekki uppfyllt í neinu tilviki og mótefni
gegn nemum asetýlkólíns voru ekki til staðar í
blóði.
Þar sem þetta er afturskyggn rannsókn
reyndum við ekki að tengja einkenni frá tauga-
kerfi við almenna klíníska virkni rauðra úlfa
eða niðurstöður rannsókna. Ekki er fjallað um
niðurstöður lífeðlisfræðilegra rannsókna,
geislagreiningar eða segulómunar taugakerfis,
þar sem slíkar rannsóknir höfðu aðeins farið
fram í völdum tilvikum og voru ekki hluti rann-
sóknaráætlunarinnar.
Verkjavandamál voru skoðuð hjá þessum
sama hópi sjúklinga með rauða úlfa. Niður-
stöðurnar hafa þegar verið birtar (36).
Rannsóknir á einkennum frá taugakerfi í
óvöldum hópum sjúklinga með rauða úlfa hafa
verið fáar (10). í þessari rannsókn er tilvísunar-
skekkja lítil og ættu niðurstöðurnar að gefa
réttari mynd af sköddun taugakerfis í rauðum
úlfum en flestar fyrri rannsóknir. Þar sem ein-
kenni frá taugakerfi í rauðum úlfum eru oft
tímabundin og án eftirstöðva myndi aftur-
virkni þessarar rannsóknar fremur leiða til
vangreiningar en ofgreiningar.
Þakkir
Þessi rannsókn var styrkt af Vísindasjóði ís-
lands. Við þökkum Gyðu Kristinsdóttur fyrir
mikilvæga aðstoð við að leggja fyrir greiningar-
viðtalið fyrir geðræn vandamál.
HEIMILDIR
1. Guðmundsson S, Steinsson K. Systemic lupus erythema-
tosus in Iceland 1975 through 1984. A nationwide epide-
miological study in an unselected population. J Rheuma-
tol 1990; 17: 1162-70.
2. Omdal R, Mellgren SI. Husby G. Clinical neuropsychia-
tric and neuromuscular manifestations in systemic lupus
erythematosus. Scand J Rheumatol 1988; 17: 113-7.
3. Feinglass EJ, Arnett FC, Dorsch CA, Zizic M, Stevens
MB. Neuropsychiatric manifestations of systemic lupus
erythematosus: Diagnosis, clinical spectrum, and rela-
tionship to other features of the disease. Medicine 1976;
55: 323-39.
4. Gibson T, Myers AR. Nervous system involvement in
systemiclupus erythematosus. Ann Rheum Dis 1976; 35:
398^106.
5. Abel T, Gladman DD, Urowitz MB. Neuropsychiatric
lupus. J Rheumatol 1980; 7: 25-33.
6. Grigor R, Edmonds J, Lewkonia R, Bresnihan B,
Hughes GRV. Systemic lupus erythematosus. A pro-
spective analysis. Ann Rheum Dis 1978; 37: 121-8.
7. Devinsky O, Petito CK, Alonso DR. Clinical and neuro-
pathological findings in systemic lupus erythematosus:
the role of vasculitis, heart emboli, and thrombotic
thrombocytopenic purpura. Ann Neurol 1988; 23:
380-4.
8. Estes D, Christian CL. The natural history of systemic
lupus erythematosus by prospective analysis. Medicine
1971; 50: 85-95.
9. Wendell AW, Hughes GRV. Rheumatic disease in Ja-
maica. Ann Rheum Dis 1979; 38: 320-5.
10. Lim L, Ron MA, Ormerod IEC, David J, Miller DH,
Logsdail SJ, et al. Psychiatric neurological manifesta-