Læknablaðið - 15.05.1996, Blaðsíða 56

404
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Umræða og fréttir
Framtíðarskipulag læknasamtakanna
1. Inngangur
Hinn 29. desember síðastlið-
inn skipaði stjórn Læknafélags
íslands nefnd sem hefur það
verkefni að endurskoða lög
læknasamtakanna almennt með
sérstöku tilliti til aukins sjálf-
stæðis einstakra hópa lækna
innan heildarsamtakanna. I
nefndina voru skipaðir Jón
Snædal formaður hennar, frá
stjórn Læknafélags íslands
Finnbogi Jakobsson og Sveinn
Magnússon, frá svæðafélögum
Gestur Þorgeirsson Læknafé-
lagi Reykjavíkur og Magnús
Ólafsson Læknafélagi Akureyr-
ar, frá Félagi íslenskra heimilis-
lækna Katrín Fjeldsted, frá Fé-
lagi ungra lækna Páll Matthías-
son og frá Sérfræðingafélagi
íslenskra lækna Páll Torfi Ön-
undarson. Stefnt hefur verið að
því að kynna tillögur nefndar-
innar í vor á formannaráð-
stefnu, en rétt þótti að gefa
læknum innsýn í þær hugmyndir
sem til umfjöllunar hafa verið.
í apríl 1994 skilaði nefnd und-
ir forystu Magnúsar Jónassonar
skýrslu um skipulag LÍ, starfs-
tilhögun og umsvif. Sú nefnd
komst ekki að sameiginlegri
niðurstöðu, en þó urðu tillögur
meirihluta nefndarinnar og for-
manns að veruleika í stórum
dráttum á næsta aðalfundi. Þá
var meðal annars opnað fyrir
þann möguleika að læknar gætu
kosið fulltrúa á aðalfund LÍ í
gegnum annað félag en svæða-
félag, þótt ekki væri gengið svo
langt að breyta því grunnskipu-
lagi að LÍ sé samband svæðafé-
laga. Þessar breytingar hafa
ekki komið í veg fyrir áfram-
haldandi óánægju með skipulag
og starfshætti læknasamtak-
anna og jafnvel hafa sum félög
lækna kannað hver réttarstaða
þeirra væri, stæðu félagar þeirra
utan LI.
Nefndin hefur haft það að
leiðarljósi að læknar verði
áfram í einum heildarsamtök-
um að því gefnu að hagsmunir
þeirra sem heildar og sem ein-
stakra hópa séu best tryggðir
með því móti. Fyrst verður því
að skoða nánar í hverju ágrein-
ingur lækna er fólginn og hvaða
leiðir eru best færar til að leysa
hann.
2. Deilur meðal lækna
Þær deilur sem uppi hafa
verið milli lækna hafa í eðli sínu
verið ferns konar.
2.1
Deilur um fagleg atriði.
Læknar hafa fundið faglegum
áhuga og metnaði farveg með
stofnun félaga sem að miklu
leyti tengjast ákveðnum sér-
sviðum, en í sumum tilvikum er
um sameiginleg svið að ræða. LI
hefur verið öflugur bakhjarl
með útgáfu Læknablaðsins og
námskeiðahaldi. Faglegir
árekstrar tengjast tíðum hags-
munum. Þetta hefur einkum
gerst milli heimilislækna og sér-
greinalækna. Það virðist hafa
haldist í hendur við annars veg-
ar aukna sérmenntun á heilsu-
gæslusviði og auknum faglegum
metnaði sem af því hefur hlotist
og hins vegar auknum fjölda
starfandi sérfræðinga.
2.2
Deilur um hagsmuni. Hags-
munir lækna eru misjafnir og
þeir skarast oft á tíðum. Hópur
lækna getur þannig gengið á
hagsmuni annars hóps. Þetta er
ljósast innan stærsta svæðafé-
lagsins, LR. Þessar deilur má að
einhverju leyti leysa með breyt-
ingu á skipulagi læknasamtak-
anna þannig að þeir læknar sem
hafa sameiginlega hagsmuni séu
í sama undirfélagi. Eftir stendur
að stjórnvöld geta með ákvörð-
unum sínum breytt jafnvægi
milli læknahópa og það hefur
reynst læknum erfiðast að
kyngja því þegar þeir finna að
stjórnvöld draga taum gagn-
stæðs hóps lækna.
2.3
Deilur um stefnumótun.
Læknar vinna samkvæmt Heil-
brigðislöggjöf og hafa líkt og
ýmsar aðrar heilbrigðisstéttir
haft nokkur áhrif á mótun henn-
ar. Þeir hafa hins vegar ekki
orðið sammála um það hvernig
stunda beri lækningar á Islandi.
Erfiðustu deilur lækna má rekja
til mismunandi skoðana á heil-
brigðisstefnu, einkum þann þátt
hennar sem snýr að því hvers
konar læknar eigi að sjá um til-
tekin verkefni. Einnig hefur
verið tekist á um það hvar eigi
að stunda lækningar til dæmis
þátt göngudeilda sjúkrahúsa
annars vegar og sjálfstæðs rekst-
urs hins vegar. Þessar deilur
milli lækna verða ekki leystar
eingöngu með skipulagsbreyt-
ingum læknasamtakanna. Það
er mat nefndarinnar að mjög
knýjandi sé fyrir lækna landsins
að þeir hafi með sér ábyrga og
málefnalega umræðu um það
hvernig læknisþjónustu á að
veita. Nefndin telur brýnt að