Læknablaðið - 15.08.1996, Side 20

566
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Table II. Urogenital problems in relation to the use of estrogens by women aged 70- 89 years, in unskilled nursing wards or
private homes.
Women receiving estrogens n=27 (%) Women not receiving estrogens n=93 (%) x!2 P PL
Urinary incontinence 19 (70) 38 (41) X22 10,16 <0,01 0,01
Urinary tract infections 19 (70) 23 (25) X22 27,45 < 0,001 <0,001
Nocturia 21 (78) 53 (57) X22 6,92 <0,05 <0,001
Local discomfort 6 ( 5) 3 ( 3) X2, 7,94 =0,005 *
General discomfort 20 (74) 34 (37) X23 17,34 <0,001 <0,001
Operations 22 (81) 44 (47) X2, 8,54 =0,003 *
Diseases 10 (37) 7 ( 8) X2, 12,66 <0,001
* not calculated
fjölda sýklalyfjakúra eftir aldri eða búsetu.
Þvagræktanir voru jafn algengar á elliheimilum
og í heilsugæslu. Á elliheimilunum var nær
eingöngu stuðst við ræktanir og næmispróf á
sýklarannsóknarstofu en í heilsugæslunni var
oftast stuðst við einfaldari ræktunaraðferðir.
Einungis níu konur (7,5%) kvörtuðu um
staðbundin einkenni hormónaskorts svo sem
sviða, kláða og útferð. Á östrógenmeðferð
voru 27 konur (22,5%) og þar af 21 lengur en
þrjá mánuði. Fleiri konur inni á stofnunum
(34%) en í heimahúsum (6%) fengu östrógen-
lyf (X2j 11,81; p<0,001). Þær konur sem voru á
östrógenmeðferð voru oftar með vandamál
tengd þvag- og kynfærum og fór hlutfall
kvenna á östrógenum línulega hækkandi með
auknum vanda (tafla II, mynd 1). Af þeim sem
voru á östrógenmeðferð fundu 11 konur mun á
sér til hins betra, 12 fundu ekki mun en tvær
kvörtuðu undan þrota og spennutilfinningu í
brjóstum.
Tæplega helmingur kvennanna hafði óþæg-
indi eða vanlíðan frá þvag- og kynfærum. Auk-
inni tíðni þvagleka fylgdi hærra hlutfall kvenna
með óþægindi (X22 23,75; p<0,001;
pL<0,001). Óþægindi voru oftar tilgreind hjá
konum með tíðari sýkingar (X2312,75; p<0,01;
pL<0,005), tíðari þvaglát yfir daginn (X23
11,89; p<0,01; pL<0,01) og tíðari næturþvag-
lát (X22 13,29; p=0,001; pL<0,001). Blandleki
og bráðaleki voru taldir verri en áreynsluleki
(X2, 6,41; p<0,05) (mynd 2). Hjúkrunarfræð-
ingar töldu að 30% kvennanna hefðu talsverð
eða mikil óþægindi, en aðeins 21% kvennanna
svöruðu sjálfar á þann veg.
Þriðjungur allra kvennanna hafði rætt um
þvag- og kynfæravanda við lækni (n=40) eða
hjúkrunarfræðing (n=3). Af þeim sem voru
með þvagleka höfðu 49% rætt vandann við
heilbrigðisstarfsfólk. Konur á elliheimilum
9
8
7
Continent Incontinent Incontinent Incontinent tncontinent
>2 times a >2 times a <2 times a >3 times a
month week day________________________day
Fig. 1. The propornon ofwomen receiving estrogens in rela-
tion to the frequency of incontinence episodes.
%
100t
Stress Urge Mixed
incontience incontience incontience
n=15 n=22 n=18
Fig. 2. The number and proportion of women with general
discomfort in relation to the type of incontinence.
höfðu oftar rætt við lækni (46%) en konur í
heimahúsum (22%) (X^ó.14; p<0,05). Konur
á níræðisaldri leituðu síður læknis (32%) en
konur á áttræðisaldri (52%) en munurinn
reyndist ekki marktækur.