Læknablaðið - 15.07.1999, Síða 26

614
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
lungum eigi hlut að máli svo og að fjöldi sýna
hafi verið ónógur. f framvirkum rannsóknum
þar sem kanna á næmi þessara rannsóknaað-
ferða er sýnum líklega safnað með kerfis-
bundnari hætti. Blæðingar frá sjáanlegum æxl-
um geta átt sér stað eftir að burstasýni eru tekin
og kann það að hafa valdið því að varlega var
farið í töku burstasýna þegar líklegt þótti að
greining fengist úr vefjasýni. Þar sem árangur
úr berkjuskoli er mjög sambærilegur við bursta-
sýni er skynsamlegt að beita berkjuskoli einu
þegar um er að ræða greinilegt æxli sem góðar
líkur eru á að greinist við töku vefjasýnis (18).
Lifun sjúklinga með frumæxli í lungum var
mjög í samræmi við nýlegar niðurstöður úr er-
lendum rannsóknum. Af 58 sjúklingum með
frumæxli í lungum fóru 19 í aðgerð í lækninga-
skyni og meðal þeirra var miðgildi lifunar 141
vika og 37% lifðu í fimm ár. Einn sjúklingur
greindist með silfurfrumuæxli sem var fjarlægt
með aðgerð og annar með eitilfrumuæxli sem
var einnig fjarlægt og hlaut sá sjúklingur síðan
lyfjameðferð og voru báðir lifandi fimm árum
eftir greiningu. Meðal þeirra 39 sem ekki fóru í
aðgerð voru tveir (5%) á lífi eftir fimm ár. I
heild var fimm ára lifun sjúklinga með frum-
æxli í lungum 15,5%.
Skipting æxlanna í vefjaflokka var með tals-
vert öðrum hætti en þegar síðast birtust um það
íslenskar tölur. Á árunum 1955-1974 greinust
355 frumæxli í lungum á Islandi og var um
þriðjungur þeirra smáfrumukrabbamein, þriðj-
ungur kritilmyndandi krabbamein og um fjórð-
ungur flöguþekjukrabbamein (14). I núverandi
rannsókn var kirtilmyndandi krabbamein lang-
algengasti vefjaflokkur með 29 af 58 (50%)
frumæxlum. Flöguþekjukrabbamein greindist
hjá 13 (22%) sjúklingum og smáfrumukrabba-
mein hjá 10 (17%) og sex (11%) höfðu sjald-
gæfari tegundir frumæxla. Hér virtist í öllum
tilfellum vera um frumæxli að ræða samkvæmt
bestu mögulegu athugun á vefjasneiðum með
sérlitunum og vandlegri skoðun klínískra upp-
lýsinga. Svipaðri aukningu á kirtilmyndandi
krabbameinum hefur verið lýst víða í hinum
vestræna heimi og eru orsakir þessa óþekktar
(19,20). Kenningar um að breytingar á reyk-
ingavenjum með tilkomu síuvindlinga hafa
verið settar fram svo og að vaxandi hlutfall
kvenna meðal sjúklinga með lungnakrabba-
mein geti átt hlut að máli. Þá er líklegt að meiri
notkun sýnatöku í gegnum berkju í skyggningu
leiði til þess að fleiri kirtilmyndandi æxli grein-
ist, en þau eru oft utarlega í lungum.
Hér er aðeins um takmarkaðan fjölda sjúk-
linga að ræða af einu sjúkrahúsi og nauðsynlegt
er að skoða faraldsfræðilegar upplýsingar fyrir
allt landið til að öðlast gleggri mynd af þróun
vefjaflokka lungnaæxla og árangri meðferðar
hér á landi, en þessi rannsókn bendir þó til að
þróun vefjaflokka og árangur meðferðar sé
með svipuðu móti og í nágrannalöndunum.
Þakkir
Höfundar þakka Magnúsi Jóhannssyni fyrir
aðstoð við tölfræðilega úrvinnslu og Maríu
Henley og Dagnýju Baldvinsdóttur fyrir aðstoð
við ritvinnslu.
HEIMILDIR
1. Skýrsla 1998. Ársskýrsla Krabbameinsfélags íslands, lögð
fram á aðalfundi 8. maí 1998. Reykjavík: Krabbameinsfé-
lagið 1998.
2. Zavala DC. Diagnostic Fiberoptic Bronchoscopy: Tech-
niques and Results of Biopsy in 600 Patients. Chest 1975;
68: 12-9.
3. Shure D. Fiberoptic Bronchoscopy-Diagnostic Applica-
tions. Clin Chest Med 1987; 8: 1-13.
4. Kvale PA, Bode FR, Kini S. Diagnostic Accuracy in Lung
Cancer. Comparison of Techniques Used in Association
with Flexible Fiberoptic Bronchoscopy. Chest 1976; 69:
752-7.
5. Popp W, Rauscher H, Ritschka L, Redtenbacher S, Zwick
H, Dutz W. Diagnostic Sensitivity of Different Techniques
in the Diagnosis of Lung Tumors with the Flexible Fiber-
optic Bronchoscope. Comparison of Brush Biopsy, Imprint
Cytology of Forceps Biopsy, and Histology of Forceps
Biopsy. Cancer 1991; 67: 72-5.
6. Popp W, Merkle M, Schreiber B, Rauscher H, Ritschka L,
Zwick H. How much Brushing is enough for the Diagnosis
of Lung Tumors? Cancer 1992; 70: 2278-80.
7. Muers MF, Boddington MM, Cole M, Murphy D, Spriggs
AI. Cytological sampling at fibreoptic bronchoscopy: com-
parison of catheter aspirates and brush biopsies. Thorax
1982; 37: 457-61.
8. Bhat N, Bhagat P, Pearlman ES, Kane G, Figueroa W,
Kannan V, et al. Transbronchial Needle Aspiration Biopsy
in the Diagnosis of Pulmonary Neoplasms. Diagn Cyto-
pathol 1990; 6: 14-7.
9. Ellis JH. Transbronchial Lung Biopsy via the Fiberoptic
Bronchoscope. Experience with 107 Consecutive Cases and
Comparison with Bronchial Brushing. Chest 1975; 68: 524-
32.
10. Cortese DA, McDougall JC. Bronchoscopic Biopsy and
Brushing with Fluoroscopic Guidance in Nodular Metasta-
tic Lung Cancer. Chest 1981; 79: 610-1.
11. Chechani V. Bronchoscopic Diagnosis of Solitary Pulmo-
nary Nodules and Lung Masses in the Absence of Endo-
bronchial Abnormality. Chest 1996; 109: 620-5.
12. Teirstein AS, Chuang MT, Choy AR, Miller A, Nieburgs
HE. Flexible Bronchoscopy in Nonvisualized Carcinoma of
the Lung. Ann Otol 1978; 87: 318-21.
13. Naryshkin S, Daniels J, Young NA. Diagnostic Correlation
of Fiberoptic Bronchoscopic Biopsy and Bronchoscopic
Cytology Performed Simultaneously. Diagn Cytopathol
1992; 8: 119-23.
14. Hallgrímsson J, Thórarinsson H, Tulinius H. Tumors in