Læknablaðið - 15.07.1999, Síða 35

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85: 623-6
623
Sjúkratilfelli mánaðarins
Fyrirferð í kinnholu
Erlingur H. Kristvinsson', Hannes Petersen', Sævar Pétursson', Kristbjörn Reynisson2,
Örn Thorstensen2
Sjúklingi, 21 árs konu, var vísað á háls-, nef-
og eymadeild Sjúkrahúss Reykjavíkur af kjálka-
sérfræðingi vegna vandamála er upp komu við
aðgerð á tönnum og tannberandi beini í efra
gómi hægra megin. Við meðhöndlun hjá tann-
lækni vegna skakkra tanna kom í ljós að aftari
forjaxla vantaði í efra góm báðum megin.
Vegna þessarar tannvöntunar var sjúklingi vís-
að til kjálkasérfræðingsins til ísetningar á tann-
plöntum en við undirbúning þess, sem fólst
meðal annars í því að fjarlægja öftustu barna-
jaxla, kom í ljós misbygging á beini aftan við
aftasta jaxl í efra gómi hægra megin. Þegar
hreinsa átti hið misbyggða bein kom í ljós
veiklun á beinskilum tannberandi beins og
hægri kinnholu ásamt því að þrálátrar blæðing-
ar varð vart frá aðgerðarsvæði. Vakti þetta grun
um fyrirferð í kinnholu.
Síðastliðið ár hafði sjúklingur verið kvef-
sækinn ásamt því að hann fann fyrir viðvarandi
óþægindium frá hægri kinnholu. Að auki hafði
sjúklingur verið með óþægindi frá aftasta jaxli
í efra gómi hægra megin, sem við skoðun hjá
tannlækni, reyndist vera vegna graftrarsöfnun-
ar við tannrætur jaxlsins. Eftir hreinsun og við-
eigandi sýklalyfjameðferð gengu einkenni til
baka. Að öðru leyti var sjúklingur hraustur,
hann hafði ekki legið á sjúkrahúsi áður, notaði
engin lyf að staðaldri, hafði ekkert þekkt of-
næmi né sögu um ættgenga sjúkdóma. Ekki var
saga um áverka á höfði eða tannsvæði.
Við skoðun á háls-, nef- og eyrnadeild
Sjúkrahúss Reykjavíkur kom sjúklingur eðli-
Frá ’háls-, nef og eyrnadeild og zröntgendeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur Fossvogi, 108 Reykjavík.
lega fyrir og ekki var að sjá neina áberandi
galla eða útlitslýti. í munnholi mátti sjá ástand
eftir tannaðgerð svarandi til aftari forjaxls í
efra gómi hægra megin ásamt því að hægri
kinn var bólgin. Við nefholsspeglun á hægri
nös kom í ljós að neðsta nefskelin (chonca in-
ferior) var þrútin og í neðsta loftgangi (meatus
nasi inferior) mátti greina innbungun í nefhol
frá kinnholu. Vinstri nösin var eðlileg. Háls og
brjóstkassi voru eðlileg við skoðun, hjarta- og
lungnahlustun án athugasemda og voru blóð-
þrýstingur og púls innan viðmiðunarmarka.
Kviður var mjúkur og eymslalaus og engar líf-
færastækkanir eða æxli þreifuðust. Taugaskoð-
un var eðlileg.
Við komu lá fyrir kjálkayfirlitsmynd (ortho-
pantomogram) ásamt tölvusneiðmyndum af
nefholi og afholum nefs. Þessar rannsóknir
leiddu í ljós fyrirferð í hægri kinnholu og var
greinileg beineyðing umhverfis fyrirferðina
hliðlægt í kinnholuveggnum og náði beineyð-
ingin niður í tannberandi bein umhverfis öft-
ustu jaxla í efra gómi hægra megin (myndir 1
og 2). Til ítarlegri greiningar var fengin segul-
ómun með æðarannsókn af þessu svæði, sem
sýndi að fyrirferð var æðarík en þó var ekki
álitið að um æðagúl væri að ræða.
Þegar þessar rannsóknir lágu fyrir var ákveð-
in aðgerð í svæfingu, speglun á nefholi og
kinnholu (sinoscopy) hægra megin ásamt því
að taka vefjabita frá fyrirferðinni til ítarlegri
greiningar. Við speglun inn í hægri kinnholu
kom í ljós slímhúðarklædd fyrirferð sem fyllti
nánast alla kinnholuna. Tekið var sýni frá
fyrirferðinni sem orsakaði gríðalega blæðingu
frá báðum nösum og munni sjúklings. Svo
stöðva mætti blæðinguna varð að leggja aftara
tróð í báðar nasir ásamt því að pakka nefhol og