Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1994, Síða 10

10
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
kenndi líffærafræði, yfirsetufræði og heilbrigðis-
fræði, aukakennari Jón Hjaltalín Sigurðsson lyf-
læknisfræði, aukakennari Sæmundur Bjarnhéð-
insson lyfjafræði og hélt fyrirlestra einu sinni í
viku um holdsveiki, aukakennari Þórður Sveins-
son kenndi réttarlæknisfræði og hélt vikulega
fyrirlestra um geðveiki, aukakennararnir Andrjes
Fjeldsted, Ólafur Þorsteinsson og Vilhelm Bern-
höft kenndu hver sína sérgrein, augnlækningar,
háls-, nef- og eyrnalækningar og tannlækningar.
Aukakennari Asgeir Torfason, efnafræðingur,
kenndi fjóra daga í viku, þrjá til fjóra tíma á dag
efnafræði á fyrsta ári og Guðmundur Björnsson
landlæknir, prívatdósent, hélt fyrirlestra um heil-
brigðislöggjöf (11). I árbók Háskóla íslands frá
1912 (12) er ítarleg lestrar- og kennsluáætlun fyrir
læknadeild. Náminu var skipt í þrjá hluta eftir
prófum: 1) Undirbúningspróf í efnafræði, 2) fyrri
hluta og 3) síðari hluta embættisprófs. í fyrri hluta
voru kenndar líffærafræði, lífeðlisfræði, almenn
sjúkdómafræði og heilbrigðisfræði. Miðað við
fimm ára námstíma var talið æskilegt að ljúka
fyrri hluta í lok fimmta misseris. Þegar eftir tvö
fyrstu misserin var ætlast til að stúdentar færu að
vera við ókeypis lækningar háskólans og ganga í
sjúkrahúsið. I síðari hluta voru, auk prófgrein-
anna fimm, handlæknisfræði, lyflæknisfræði,
lyfjafræði, yfirsetufræði og réttarlæknisfræði
kenndar sérstaklega fimrn sérfræðigreinar, augn-
sjúkdómar, háls- nef- og eyrnasjúkdómar, tann-
lækningar, geðsjúkdómar og holdsveiki og hör-
undskvillar. Verklega kennslan fór fram við
ókeypis lækningar háskólans á sjúkrahúsinu og
handlæknisaðgerðaræfingar á líkum eða dýrum
eftir atvikum. Ennfremur áttu stúdentar að starfa
einn mánuð á Vífilsstaðahæli. Þá skyldu þeir
rannsaka sjúklinga á geðveikraspítalanum á
Kleppi og holdsveikraspítalanum í Lauganesi.
Auk nákvæmrar lýsingar á kennslunni og skipt-
ingu námsins á 10 misseri eru í áætluninni almenn-
ar leiðbeiningar fyrir stúdenta og lýsing á því,
hvernig haga eigi daglegu starfi.
„Stúdentar, sem Itafa í hyggju að nema lœknis-
frœði, œttu að gera sjer það Ijóst að lœknisstarf er
þeim einum hent, sem eru andlega og líkamlega
hraustir. Ferðalög lœkna eru oft erfið og það þarf
íþróttamanns œfingu og stœlingu til þess að veita
þau Ijett. Pað er því hyggilegt fyrir lœknisfrœðis-
nemendur að vera eigi eingöngu reglumenn í hví-
vetna heldur temja sjer einnig íþróttir eftir föngum
(göngur, skíðaferðir o.s.frv.), eða á annan hátt
leitast við að verða líkamlega hraustir og œfðir.
Sjálft lœknisfrœðisnámið er erfitt. Ef því skal
lokið á 5 árum, svo sem tíðkast hefur undanfarið,
er óhjákvœmilegt ad nota öll árin vcl. Þetta er bein
afleiðing þess að námið er hjer litlu Ijettara en við
aðra skóla sem gera ráðfyrir 7 ára námstíma...
Telja má að engar greinar lœknisfrœðinnar
verði lærðar til hlýtar af bókum. Það er því mjög
áríðandi að munnlega og verklega kenslan sje not-
uð vel og samviskusamlega. Þó stúdentum sje að
öllu frjálst hvernig þeir sœkja kenslustundir og
œfingar, verða þeir þess fljótlega varir að í raun og
veru mega þeir naumlega vanrœkja nokkra kenslu-
stund efþeir eiga ekki að bíða baga afeða dragast
aftur úr. Ekki síst tekurþetta til verklegu kenslunn-
ar ígreiningu og meðferð sjúkdóma, þvísjúklinga-
fjöldinn er hjer af skornum skamti og tœkifœrin
eru oftfá tilþess að sjá sjaldgœfa kvilla. Alla jafna
fer þekking stúdentanna eftir því hversu þeir hafa
sótt kenslustundir og œfingar. . .
Að öllu samtöldu þurfa lœknisfrœðisnemendur
að vera hraustir, ötulir og reglusamir. Ef eitthvað
þessa skortir tilfinnanlega, án þess að úr sje bœtt,
er stúdentinn ekki hœfur til að nema lœknisfrœði og
þaðan af síður til að verða lœknir.“
Um daglega starfið segir:
„Daglegi vinnutíminn er ekki minni en 9 tímar
flesta virka daga. . . Þetta er að sjálfsögðu œrinn
vinnutími fyrir hvern námsmann, og þó er óhjá-
kvœmilegt að starfa tnargt annað en lesa skyldu-
námsgreinar. Stúdentar þurfa nauðsynlega að afla
sjer sœmilegrar almennrar mentunar, en hún verð-
ur einltliða og ófullkomin, ef sjóndeildarhringur-
inn nœr ekki út yfir lœknisfrœði — þó víðtœk sje.
Úr tímaskortinum má nokkuð bœta hvað þetta
snertir, ef aldrei er annað lesið en ágœtis bœkur.
Það er nóg til af þeim. Alt bókmentarusl eyðir
tíma, spillir smekk og gerir flesta að verri mönn-
um. Þá er og hyggilegt að gera sjer glögglega Ijóst,
hvaðfyrirmanni vakirað nema afbókunum, hverju
maður vill kynnast. Allur handahófslestur á ein-
hverjum skruddum, sem maður nœr íafhendingu,
er oftast ill óregla, sem eyðir tíma og gerir meira
ógagn en gagn....
„Landsbókasafnið er helsta bókauppsprettan,
sem stúdentar hafa aðgang að. Auk bóka og tíma-
rita almenns efnis eru þar mörg lœknatímarit og
bókasafn lœknadeildarinnar. Eldri stúdentar œttu
að venja sigsemfyrst áað lesa að staðaldri eitthvað
af læknatímaritunum. Þó erfitt gangi í fyrstu að
hafa þeirrafull not, breytist það fljótlega er œfing-
in vex.
Læknar þurfa að geta lesið umsvifalaust ensku,
þýzku og frakknesku. Hyggilegt er að leggja sjer-
staka rœkt við að tala og skrifa eitt af þessum
málum. kynnast mönnum sem tala það o.s. frv. “
Gengið hefur verið út frá því sem gefnu að
menn læsu, töluðu og skrifuðu dönsku.
Fyrsti kandídatinn, sem stundaði allt lækna-