Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1994, Blaðsíða 38

38
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
Tómas Guðbjartsson
Lækningar, vinna og lífsstíll
Listin að vera læknir
Á merkum tímamótum sem þessum gefst kost-
ur á að ræða það sem við gefum okkur ekki tíma
til í hinu daglega amstri, atriði sem við ættum
vissulega að ræða miklu oftar. í hverju er til dæm-
is hin sanna læknislist fólgin? Þessi spurning hefur
leitað á mig frá því ég lauk læknaprófi fyrir tveim-
ur árum. Er læknisstarfið list eða hrein vísindi?
Sennilega hvort tveggja.
Hippókrates leit til dæmis á lækningar sem list.
Læknirinn átti að vera búinn ákveðnum kostum
sem ekki allir höfðu til að bera og hagnýt reynsla
var álitin grundvöllur þekkingar. Með tímanum
hefur vægi vísinda aukist og í dag eru vísindi einn
helsti grundvöllur læknisfræðinnar, án þess þó að
læknislistinni hafi verið varpað fyrir róða. Sumir
eru til dæmis þeirrar skoðunar að læknar hafi
tilhneigingu til oftrúar á vísindin og hafi þar með
fjarlægst markmið sitt, það er að segja lækna
sjúka og lina þjáningar.
En hvað svo sem hin sanna læknislist felur í sér
hlýtur það að vera markmið okkar allra að verða
góðir læknar. Læknisstarfið er yfirgripsmikið og
gerir miklar kröfur til okkar sem einstaklinga.
Spurningin er hvaða leið sé best að því marki að
verða góður læknir? Kristín lýsti ágætlega hér á
undan starfi sínu sem aðstoðarlæknir. Sumum
fannst lýsing liennar eflaust öfgakennd. Stað-
reyndin er hins vegar sú að þetta er sá raunveru-
leiki sem ungir læknar á íslandi lifa við í dag.
Oneitanlega sérstakur lífsstíll þar sem vinnan er í
öndvegi.
Það er því ekki nema eðlilegt að við spyrjum
okkur hvort þessi lífsstíll sé forsenda þess að ná
tökum á læknislistinni og verða góður læknir. í
dag er ég ekki sannfærður um að svo sé, og ég veit
að svo er einnig um marga kollega mína. Eru ekki
til fleiri leiðir að áðurnefndu marki?
En í hverju felst það að vera góður læknir?
Þegar ég var á fimmta ári kom til mín reyndur
læknir, klappaði mér á öxlina og sagði: „ Tómas,
taktu semflesta journala ogþú verður góður lœkn-
ir“. Nokkur hundruð journölum síðar hef ég ekki
sannfærst um hvað það er sem gerir mann að
góðum lækni. Reyndar er spurningunni um hver
sé góður læknir vandsvarað og sýnist sitt hverjum
eins og gengur.
Eg hef haft gaman af því að ræða þetta við mér
eldri og reyndari kollega. Allt lækna sem ég met
mikils enda þótt ekki sé ég þeim endilega sam-
mála. Þeim elsta og reyndasta fannst höfuðatriði
að læknirinn helgaði sig algerlega starfinu. Sam-
kvæmt skoðun hans gengur vinnan fyrir öðru, svo
sem áhugamálum og fjölskyldu. Sá hinn sami taldi
einnig að á þennan eiginleika skorti töluvert hjá
ungum læknum í dag. Annar læknir nokkru yngri
benti á mikilvægi ánægju í starfi. Læknir sem ekki
hefði gaman af því sem hann væri að fást við yrði
ekki góður læknir. Báðir lögðu ríka áherslu á
hversu mikilvæg hagnýt reynsla væri, hún fleytti
manni lengst. Því væri langur vinnudagur óhjá-
kvæmilegur á meðan ungur læknir aflar sér nauð-
synlegrar reynslu.
Ég held að öll getum við verið sammála um að
eiginleikar sem þessir prýði góðan lækni. Ánægja
í starfi er forsenda gifturíks starfsferils, sama
hvert starfið er. Hins vegar er ástæða til að staldra
betur við þætti eins og vinnuálag og því að helga
sig læknisstarfinu.
Er það til dæmis sjálfgefið að til þess að verða
góður læknir verði maður að vinna eins og skepna
alla ævi. Er það virkilega toppurinn að vera á
tvískiptum? Verður slíkur læknir endilega betri
en sá sem er til dæmis á fjórskiptum vöktum?
Snýst þetta bara um fjölda tilfella?
Eða var það ekki ánægja í starfi sem var ein
helsta forsenda þess að verða góður læknir. Fæst
hún með því að vera sífellt á vakt, þreyttur og
geðillur. Hvað með lestur fagtímarita og vísinda-