Kjarninn - 06.03.2014, Side 68

02/04 áLit
Upplýsingar óskast!
Það hefur vantað svolítið upp á að umræðan um náttúru-
passann sé upplýsandi og málefnanleg. Frá því að hug-
myndin kom fyrst fram hefur lítið komið frá höfundum
hugmyndarinnar um verkefnið til upplýsinga fyrir almenn-
ing. Almenningur hefur eðlilega áhuga á þessu máli og
þarf upplýsingar til að geta myndað sér skoðun byggða á
einhverju öðru en tilfinningum og getgátum. Umræðan hefur
annars vegar farið fram í samráðshópnum um náttúrupass-
ann og er stýrt af ráðuneytunum sem um málið fjalla og svo
hins vegar í hinum ýmsu fjölmiðlum og samfélagsmiðlum.
Ekki hefur tíðkast að rukka gjald vegna
umferðar ferðamanna á Íslandi nema þar
sem einhver þjónusta er látinn af hendi. Þar
má nefna aðgang að jarðgöngum, aðgang
að veiði stöðum (veiðileyfi) og aðgangur með
leiðsögn um hella svo fáein dæmi séu nefnd.
Eðlilega hrýs fólki hugur við þeim áformum
að selja eigi öllum ferðamönnum aðgang að
náttúruperlum landsins sem margir myndu
telja sameign þjóðarinnar og fasthnýttar við sjálfsmynd og
ímynd lands og þjóðar. Menn sjá fyrir sér hindranir og lokan-
ir með gjaldhliðum og biðröðum alls staðar þar sem eitthvað
er að sjá.
Engin gjaldhlið – ekkert kostnaðarsamt eftirlit
Náttúrupassinn er ef til vill einmitt besta lausnin til að losna
við slíkar hugmyndir. Í stað gjaldhliða og eftirlitsmanna
um allar sveitir greiði ferðamenn hóflegt gjald fyrir fram,
til dæmis á netsíðu (óstofnaðs) náttúrupassasjóðs áður
en þeir koma til landsins og hafa eftir sem áður eðlilegan
aðgang að ferðamannastöðum og -svæðum, þar með töldum
helstu náttúruperlum landsins. Þetta þýðir ekki að enginn
geti selt aðgang að einhverju sem hann á og treystir sér til
að reka samhliða náttúrupassakerfinu fyrir eigið aflafé.
Slíkar hugmyndir gætu vel gengið með náttúrupassa kerfinu
í ein hverjum tilfellum. Hins vegar gæti náttúrupassinn
„Í stað gjaldhliða og
eftirlitsmanna um
allar sveitir greiði
ferðamenn hóflegt
gjald fyrir fram ...“