Framleiðsluuppgjör þjóðhagsreikninga 1973-1978 - 01.10.1982, Síða 34

3 2
4.2.16 Starfsemi hins opinbera
f greinum 4.2.1 til 4.2.15 hér að framan hefur verið
fjallað um einn af þremur geirum framleiðslureikninganna,
þ.e. starfsemi fyrirtækja, og hefur starfsemi fyrirtækja-
geirans þá jafnframt verið atvinnugreinaflokkuð samkvæmt
tveggja stafa ISIC-flokkun Sameinuðu þjóðanna. Hér verður á
hinn bóginn fjallað um næsta geira, starfsemi hins opinbera,
en um aðgreiningu milli geiranna má vísa til þess, sem sagt
er í grein 3.2 hér að framan.
Starfsemi hins opinbera mætti flokka á atvinnugreinar
samkvæmt ISIC-f1okkuninni með líkum hætti og starfsemi
fyrirtækjanna, þótt slíkt sé ekki gert hér. Ef svo væri
myndi starfsemi hins opinbera að stærstum hluta vera talin
til atvinnugreinanna 91, 92 og 93.
Starfsemi hins opinbera nær til opinberrar stjórnsýslu,
löggæslu, mennta- og heilbrigðismála, velferðarmála, o.fl.
Framleiðsluvirði þessarar starfsemi er að langstærstum hluta
samneyslan eins og hún er sett fram í ráðstöfunaruppgjörinu
en þar til viðbótar koma ýmsar tekjur og seld þjónusta
þeirra opinberu aðila, sem teljast til þessa geira.
Heimildir við gerð framleiðslureiknings fyrir starfsemi
hins opinbera eru fyrst og fremst ríkisreikningur og
reikningar bæjar- og sveitarfélaga . Þjóðhagsstofnun hefur
annast úrvinnslu þessara reikninga. Skipulagi þeirrar
úrvinnslu hefur verið hagað þannig, að yfirlit fengist um
tekjur og gjöld opinbera geirans eins og hann er
skilgreindur í tekjuskiptingaruppgjörinu, sjá grein 1.6 hér
að framan. Þessi úrvinnsla er jafnframt liður í uppgjöri
þjóðarframleiðslunnar út frá ráðstöfunarh1iðinni og veitir
meðal annars upplýsingar um samneysluna. Þótt tölur um
samneysluna liggi fyrir og þar með stærstur hluti
framleiðsluvirðisins, þá þarf einnig að skipta
framleiðsluvirðinu milli aðfanga og vinnsluvirðis við gerð
framleiðslureikninga. I sumum tilvikum er slík skipting
tiltæk en í öðrum ekki og þarf þá að áætla hana sérstaklega.
I því sambandi er m.a. höfð hliðsjón af vinnuvikum og
brúttótekjum auk beinna upplýsinga um áætluð launahlutföll í
einstökum útgjalda1iðum.
4,2.17 Önnur starfsemi
Þriðji geirinn í framleiðslureikningunum er önnur
starfsemi. Hér er um að ræða mjög lítinn geira og
álitaefni, hvort ástæða er til þess að sýna hann
sérstaklega. Su leið er þó valin og ræður hér mestu, að
þessum geira svipar að sumu leyti til hinna tveggja. Hér er
ekki um að ræða starfsemi, sem rekin er í ágóðaskyni, og er
að því leyti svipuð starfsemi hins opinbera. Hins vegar er
þjónusta þessa geira í mörgum tilvikum seld á markaði, eins
og um fyrirtæki væri að ræða.
Sú starfsemi sem telst til þessa geira er rekstur
elliheimila, ýmissa velferðarstofnana og hagsmunasamtaka,
auk áhugasamtaka .