Framleiðsluuppgjör þjóðhagsreikninga 1973-1978 - 01.10.1982, Page 37

35
Vinnsluvirði á markaðsverði er því ekki alls kostar
heppilegur mælikvarði á hlutdeild einstakra greina í vergri
landsframleiðslu þar eð vinnsluvirðið á markaðsverði ræðst
meðal annars af því, hve miklir óbeinir skattar eru
innheimtir í viðkomandi atvinnugrein. Hér er því sú ieið
valin að miða hlutdeild einstakra atvinnugreina í vergri
landsframleiðslu við vinnsluvirðið að frádregnum óbeinum
sköttum en að meðtöldum þeim framleiðslustyrkjum, sem
viðkomandi atvinnugrein fær í sinn hlut. Þetta hugtak, sem
er raunar vinnsluvirðið á þáttavirði, er nefnt vergar
þáttatekjur og hefur áður verið skilgreint. Hlutfallsleg
skipting vergra þáttatekna eftir atvinnugreinum kemur fram í
framangreindri töflu fyrir árin 1973-1978. Niðurstöður í
fjárhæðum og frekari sundurliðun eftir atvinnugreinum er að
finna í töflum 3 og 4 í töfluviðauka.
Þau hlutföll, sem hér birtast, eru í sumum tilvikum
allnokkuð breytt frá fyrri tölum. Þessar breytingar má m.a.
rekja til þess, að fyrri hlutföll fyrir einstakar
atvinnugreinar voru ekki reist á framleiðsluuppgjöri fyrir
heildina þar eð slíkt uppgjör hefur ekki legið fyrir fyrr en
nú. Ennfremur koma hér til breyttar skilgreiningar á
vinnsluvirði eins og áður hefur verið lýst. Þá má nefna, að
tilflutningur viðgerðargreina úr iðnaði yfir í þjónustu-
starfsemi á þátt í lægri hlutdeild iðnaðar í
landsframleiðslunni nú en fyrri tölur hafa gefið til kynna.
Þessi ti1flutningur viðgerðagreina er hér gerður til
samræmis við ISIC-staðal Sameinuðu þjóðanna, sem nánar er
lýst í grein 3.2 hér að framan.
Varðandi skýringar á liðnum reiknuð bankaþjónusta má
vísa til þess, sem segir hér að framan í grein 4.2.9,
peningastofnanir.
Yfirlitið er birt hér eftir 9 aðalflokkum og sýnir því
einungis þróunina í aðaldráttum en leynir breytingum innan
hvers aðalflokks. í því sambandi má vísa til taflna 3 og 4
í töfluviðauka, er sýna mun ítarlegri sundurliðun þátta-
teknanna eftir atvinnugreinum. Af þessum tveimur töflum má
ráða, að hlutdeild einstakra atvinnugreina í vergum
þáttatekjum hefur verið tiltölulega stöðug þessi sex ár. Þó
er greinilegt að hlutdeild sjávarútvegs, bæði fiskveiða og
fiskvinnslu, hefur sveiflast mun meira en annarra greina í
þjóðarbúskapnum og hefur það átt mestan þátt í þeim
sveiflum, sem verið hafa í þjóðarframleiðslu á þessu
tímabili .
Yfirlitið hér að ofan um verðmætasköpunina eða vergar
þáttatekjur eftir atvinnugreinum er rétt að skoða við hlið
talna um hlutfa11slega skiptingu vinnuafls fyrir sömu
greinar. Eftirfarandi yfirlit sýnir þessa skiptingu 1973-
1978 í sömu sundurliðun eftir atvinnugreinum og
þáttatekjurnar hér að framan en frekari sundurliðun er sýnd
í töflum 25 og 26 í töfluviðauka.