Sagnir - 01.04.1980, Page 44

Tafla 'l
Afstaða smáflokkanna samkvsemt hægri/vinstri skiptingu
gagnvart þingflokkunum.
Sós.f1.
Alþ.bl. Alþ.fl. Fr.fl. Sj.fl.
'42v Frjálsl.v.m. Þjóðveldism.
'42h Þjóðveldism.
'46 Frams.m.
'49
'53 Þj óðvarnarf1.
'56 Þj óðvarnarf1.
'59v Þj óðvarnarf1.
'59h Þj óðvarnarf1.
'63 Þjóðvarnarf1, , Mýneshr.
'67 Utan fl. Alþ.b.l. öh.lýðr.fl.
'71 SFV Framb.f1.
'74 KSML/Fylk. SFV Lýðr .fl. Rvík/Rnes/N.
Lýðveldisf1
einn þátt, eða eitt málefni ein-
göngu. Svo er til dæmis um þá
flokka sem hafa boðið fram
næstum í þeim einum tilgangi að
krefjast eða vekja athygli á
ákveðinni stefnu varðandi kjör-
dæmaskiptinguna eða breytingar á
stjórnarskránni s.s. .Þjóðveldis-
menn og síðar Lýðveldisflokkur-
inn. Þjóðvarnarflokkurinn lagði,
a.m.k. í fyrstu, lítið upp úr
öðru en brottför hersins.
Lý cfveld isstof n un
°3 stjórnarskrárdeilur
I meginatriðum hafa framboð
smáflokkanna snúist um fjögur
atriði. Það fyrsta er lýðveld-
isstofnunin og stjórnarskráin
og krafa um breytingu á henni.
Þetta mál hefur verið í deigl-
unni allt umrætt tímabil. Þjóð-
veldismenn tóku það fyrst upp
við umræður fyrir lýðveldisstofn-
un varðandi fyrirhugaða lýðveld-
isstjórnarskrá og kjör forsetans.
Stjórnskipunarhugmyndir þeirra
hafa nokkra sérstöðu, en þær
fólust m.a. í því, að lýðveldið
hefði endurreisn hins forna þjóð-
veldis að grundvelli, eins og
nafn flokksins bendir til.
Vildu þeir að stjórnarskráin
yrði sett á þjóðfundi á Þing-
völlum í samræmi við tillögur
Sveins Björnssonar og að forseti
yrði þjóðkjörinn, en þeir fengu
hvorugu framgegnt. Ríkisstjórn
Ölafs Thors 1944-'46 setti þó á
stofn sérstaka nefnd er endur-
skoða skyldi stjórnarskrána, en
hvorki hún né aðrar þingnefndir
síðar hafa skilað drögum að
nýrri stjórnarskrá. Krafan um
endurskoðun var næst tekin upp
af Lýðveldisflokknum 1953, en sam
kvæmt hans hugmyndum skyldi auka
vald forseta og Hæstaréttar og
jafnframt skipta landinu niður í
fjórðunga með sjálfstjórn. Kraf-
an um aukið vald forseta var
síðan aftur tekin upp af Öháða
Lýðræðisflokknum 1967 og enn af
Lýðræðisflokki Norðurlandi eystra
1974. Þjóðvarnarflokkur setti
einnig fram kröfu um endurskoðun
stjórnarskrárinnar, í samræmi við
þá yfirlýsingu Alþingis 1944 að