Sagnir - 01.04.1981, Síða 84

82
ætti innra ljós sem mundi
slokkna ef ekki fjara-ði
áhrifunum. Þannig var um
mig er ég byrjaði að frama
mig í listum. ... Sjálfum
heíir mér verið borið á
brýn að ég væri sjaldan
sjálfum mér líkur og sundur-
leitur í verkum mínum og er
þetta ekki að ósekju, því
svo er fljótt á að líta
fyrir þann, sem heimsækir
mig og sér það sem ég hefi
gert, að ég muni ekki við
eina fjölina felldur. Ég
er þess fullvitandi og
reyni ekki að skýla þessu,
því þá færu landar mínir.
þess á mis, að sjá hvernig
Páll. 1922
unglingurinn hefir unnið
meðan hann var að skoða
heiminn, sem var honum ó-
kunnugur, nema í munnmælum
og kynjasögum. Mér varð
brátt ljóst, að gömlu skól-
arnir - akademíin - voru
ekki eins og ég bjóst við.
Það var kominn doði í list-
arandann, sem átti að ríkja
þar og ágætis listmenjar
frá fornum tímun, sem skól-
arnir áttu nóg af, stóðu
og biðu eftir góðum kennurum,
sem áttu að opna augu^læri-
sveinanna fyrir þvx góða,
sem er gert - undirstöðunni
undir það sem þú og ég eig-
um að byggja á. Ég kynnt-
isl listamönnum af öllu
tagi, góðum og vondum; ég
mætti nýjum stefnum, sem
fóru hliðargötur við hina
æðri skóla. ... Höfuðs-
mennirnir voru óhræddir
við dóma, því að þeir vissu
að æðsti dómur er seinastur,
sem mannveran ræður ekki
við. Þeir höfðu dauðann
fyrir baktjald en horfðu
inn í ljósið, sem var fullt
af undarlegum formum og
sundurleitum litum. Og
þeir smíðuðu myndir og hluti,
sem þeir halda að heyri fram-
tíðinni til, - ... Einn af
þessum mönnum var ég. Það
bjargaði uppruna mínum, að
ég fyllti fiokk þessara manna
- en ég var kominn utan til
þess að læra og sjá. og ég
ákvað að ganga í gegnum
þann gamla skóla til þess
að finna það sem átti að
vera þar. Og oft vann ég
sem hver annar erfiðismaður
ellefu stundir á dag við að
teikna og mála. Og ég fann
smám saman það sem ég hálf-
vitandi leitaði að - að
læra og kunna - ég lærði að
velja og hafna. Þá varð mér
smám saman ljóst, að ég
þurfti að skilja samtíð mína,
til þess að geta dæmt um
nýtt og gamalt í listun.
Ég vissi, að ísland átti