Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.01.1958, Síða 68

Dagskrá: tímarit um menningarmál - 01.01.1958, Síða 68
Bókmenntir Listræn bréfaútgáfa Skrifarinn á Stapa. Sendibréf 1806—1877. Finnur Sigmundsson bjó til prentunar. — Bókfellsútgáfan, Reykjavík, 1957. Sendibréf eru meðal þeirra gagna, sem menn láta eftir sig seinni tíðar mönnum til vitnis- burðar um líf þeirra hér í heimi. Sendibréf eru gerð manna í milli til þess að reka eitthvert einkaerindi, í frétta skyni, fyrir vináttu sakir, eftir því sem efni standa til hverju sinni, og eru annars eðlis en embættisbréfin, sem eru opinber og ópersónuleg plögg. Embættisbréfin er skylt að varðveita sem skilríki og heimildir, enda eru þau sagnfræðingum drýgsta fróðleiks- uppsprettan. Sendibréf er hins vegar engum skylt að varðveita, þvert á móti er viðtak- anda ekki sjaldan uppálagt að eyðileggja bréf- ið að lestri loknum, og er því ekki að undra, að misjöfn verða örlög sendibréfasafna og til- viljun ræður mestu um, hvað varðveitist og kemst á opinber söfn, svo að fræðimenn fái notað. En sú var bótin, að skrifuð voru hér á árum áður ótrúleg kynstur sendibréfa, og var einkum 19. öld drjúg að þessu leyti. Það var íþróttagrein og bókmenntir út af fyrir sig að skrifa sendibréf. Framleiðslan var gífurleg, og því hafa þrátt fyrir alla eyðileggingu firn- in öll af íslenzkum sendibréfum varðveitzt og lent í opinberum söfnum, bæði utanlands og innan. Nýlega hafa heyrzt geysiháar tölur yfir íslenzk bréf í söfnum í Kaupmannahöfn, og hefur Sverrir Kristjánsson sagnfræðingur ver- ið að rannsaka þau og skrásetja að undan- förnu. I Landsbókasafninu eru geymd einhver ósköp af bréfum, flest frá 19. öld. Geysilegir fjársjóðir liggja hér að miklu leyti ónotaðir, fjölmargt forvitnilegt um menn, menningu og málefni fyrri tíðar. Sendibréfin eru í senn mannleg og sagnfræðileg dókúment, sérstök tegund heimilda, sem geta í leiftursýn brugð- ið skæru ljósi yfir persónur og atvik og opnað nýjum skilningi leið, en þau eru líka oft hlut- dræg og ábyrgðarlaus, full af sleggjudómum, sem menn láta fjúka í einkasamtali við kunn- ingja, án þess að gjalda varhug við óboðnum eyrum og augum. Sagnfræðingurinn verður að nota þau með varúð, bæði sjálfs sín vegna, að hann láti ekki blekkjast af samúð eða andúð bréfritara, og vegna bréfritaranna, að hann krefji þá ekki ábyrgðar fyrir meira en þeir í raun og veru vildu sagt hafa. Einhvern tíma verður gerð fræðileg útgáfa íslenzkra sendibréfa í tugum ef ekki hundr- uðum binda, eða að minnsta kosti ýtarleg skrá með efniságripi. En þetta verður nú víst ekki, meðan þessi stjórn situr, eins og kerlingin sagði, og fyrst um sinn verður það eins og hingað til, að gerðar verða smáatlögur að bréfahaugunum og reynt að gefa út eitthvað, sem er sérstaklega fróðlegt eða skemmtilegt. I stórum dráttum má gera greinarmun á tvenns konar útgáfu bréfa, fræðilegri og því, sem kalla mætti listrænni útgáfu. Fræðilegri út- gáfu er fyrst og fremst beitt um bréfaskipti hinna mestu stjórnmálamanna eða andans höfðingja, og er þá allt gefið út, smátt og stórt, og ekkert undan dregið, því að allt, sem manninum við kemur, verður merkilegt af 66 DAG5KRÁ
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Dagskrá: tímarit um menningarmál

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagskrá: tímarit um menningarmál
https://timarit.is/publication/1059

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.