Sveitarstjórnarmál - 01.12.1941, Qupperneq 10

6
SVEITARSTJÓRNARMÁL
„Samkvæmt ályktun Alþingis 10.
apríl 1940 um æðsta vald í málefnuin
ríkisins var ráðuneyti íslands falin með-
meðferð þess valds, sem konungi var
fengið í stjórnarskránni.
Með ályktun um sama efni frá 17.
maí 1941 og lögum frá 16. júní sama
ár hefur sama vald verið falið rikis-
stjóra, er Alþingi kýs.
Þér, herra Sveinn Björnsson, hafið nú
verið kjörinn ríkisstjóri og undirritað
lögboðið heit að stjórnarskránni.
Fyrir hönd ráðuneytis íslands afhendi
ég yður þvi iir höndum ráðuneytisins
meðferð þess valds, er ráðuneytið hefur
haft með höndum frá 10. apríl 1940.“
Forseti sameinaðs Alþingis mælti því
næst:
„Hinn kjörni ríkisstjóri hefur nú
tekið við starfi sínu. Ég vil óska þess,
að lionum megi auðnast að rækja svo
ríkisstjórastarfið, að landi og þjóð
verði til heilla."
Að þessari athöfn lokinni flutti ríkis-
sljórinn ávarp til þings og þjóðar, en
að því búnu risu allir viðstaddir úr
sætum sínum, en Karlakór Reykjavíkur
söng þjóðsönginn, „Ó, guð -vors Iands“.
Ríkisstjóri gekk þvi næst út. á svalir
alþingishússins og ávarpaði mannfjöld-
ann, er safnazl hafði fyrir framan húsið,
nokkrum orðum og hað þess að lokum,
að fólkið hrópaði ferfalt húrra fyrir
fósturjörðinni. Var jiað gert, en að því
loknu bauð mannfjöldinn ríkisstjórann
velkominn til starfs síns með ferföldu
liúrrahrópi.
Var þá athöfninni lokið, og sleit forseti
fundinum.
Allt hafði þetta farið fram með virðu-
leik og yfir þessari langþráðu stund i
sögu íslands hvíldi hátíðlegur blær, sem
fæstir munu gleyma, þeir er viðstaddir
voru.
Iþróttafélögin i Reykjavík, sem jafnan
liefja allsherjar íþróttamót sitt 17. júní,
stóðu fylktu liði undir fánum sínum á
götunum Adð Austurvöll, meðan athöfnin
ior fram, en gengu að henni lokinni í
fararbroddi fyrir mannfjöldanum að
gröf Jóns Sigurðssonar.
*
Sveinn Björnsson, fyrsti ríkisstjóri ís-
lands, er fæddur í Kaupmannahöfn 27.
febrúar 1881, og voru foreldrar hans
Björn Jónsson, ritstjóri ísafoldar og
siðar ráðherra, og kona hans, Elísabet
Sveinsdóttir.
Sveinn Björnsson lauk stúdentsprófi
í Reykjavík árið 1900, las síðan lög í
Kaupmannahafnarháskóla og útskrif-
aðist þaðan árið 1907.
Frá þeim tíma og til ársins 1920 var
hann málaflutningsmaður við yfirdóm-
inn og síðar hæstarétt í Reykjavík, en
var auk þess mjög fljótt hlaðinn ýms-
um opinberum störfum. — Þingmaður
fyrir Reykjavík var hann árin 1914—
1915 og aftur árið 1920. Árið 1915 var
liann kosinn í velferðarnefnd, sem
slofnuð var vegna heimsstyrjaldarinnar.
í ársbyrjun 1916 var hann skipaður
forstjóri Brunabótafélags íslands, og
gegndi liann því starfi í fjögur ár.
Sendiherra íslands í Kaupmannahöfn
var hann skipaður á miðju sumri 1920
og hefur verið það alla tíð síðan, að
tveimur árum undanteknum, 1924—
1926, þegar sendiherraembættið var um
stundarsakir lagt niður.
Sveinn Björnsson kom hingað heim
eftir hertöku Danmerkur í fyrravor og
liefur síðan starfað hér í sambandi við
utanríkismálaráðuneytið að því að
skipuleggja sjálfstæða, íslenzka utan-
ríkismálaþjónustu.
Sveinn Björnsson er kvæntur Georgíu
Henriksdóttur Hansen, lyfsala í Hobro
í Danmörku, og á með henni sex börn,
öll upp komin: Björn, skrifstofumann í
Hamborg, Önnu Kathrine Aagot, gifta
Sverri Patursson frá Færeyjum, dýra-
lækni í Danmörku, Henrik, lögfræðing í
Reylcjavik, Svein, tannlækni í Dan-
mörku, Ólaf, lögfræðinema í Reykjavík,
og Elisabet, sein útskrifaðist sem stúdent
úr Menntaskólanum 17. júní.
*