Sveitarstjórnarmál - 01.04.1976, Blaðsíða 20

ar sveitarstjórnir slá slöku við innheirntu aðset-
urstilkynninga þar til komið er haust. Hingað
til liefur þetta ekki komið mikið að sök, vegna
þess að aðalatriðið liefur verið, að þjóðskráin
væri sem næst réttu lagi 1. desember ár hvert. En
vegna liagnýtingar þjóðskrár á nýjum sviðum
fer að verða aðkallandi, að aðseturstilkynningar
berist lienni sem næst jafnóðum og flutningar
eiga sér stað. Hér má nefna sem dæmi, að orlofs-
kerfið, sem hefur nýlega verið endurskipulagt,
verður að fá jafnóðum sem fyllstar upplýsingar
um aðsetursskipti til þess að geta innt hlutverk
sitt af hendi, svo vel fari. Sitthvað fleira kemur
hér til. Nú er því fram undan það verkefni lijá
hjóðskránni að koma á miklu betri samtíma inn-
lieimtu aðseturstilkynninga en verið hefur, og
hún væntir þess, að sveitarstjórnir ljái henni lið
í því máli, enda ætti þetta ekki síður að vera
áhugamál þeirra en Þjóðskrárinnar.
Sveitarstjórnarmenn, sem fylgjast með fram-
kvæmd almannaskráningar, vita að á Alþingi
1975 voru samþykkt lög um breyting á lögum
um tilkynningar aðsetursskipta, þar sem mælt er
svo fyrir, að þeir, sem hyggjast flytja á tímabil-
inu 16. nóv. til 1. des., skuli tilkynna aðseturs-
skipti í síðasta lagi 15. nóv. Þessi breyting var
talin nauðsynleg til þess að auka svigrúm Hag-
stofunnar til að hafa framfærðar íbúaskrár — mið-
aðar við 1. desember ár hvert — tilbúnar í tæka
tíð, áður en framtalseyðublöð allra framteljenda
eru árituð eftir þjóðskrá snennna í janúar. Álag
á Hagstofunni vegna árlegrar framfærslu þjóð-
skrár í desembermánuði var orðið lítt bærilegt,
og yfirvinna starfsmanna meiri en góðu hófi
gegndi. — Þessi breytta tilhögun tilkynninga hef-
ur verið kynnt sveitarstjórnum og ahnenningi og
eru allar horfur á, að framkvæmdin verði í góðu
lagi. Síðasti móttökudagur aðseturstilkynninga
frá sveitarstjórnum er í ár — og verður framvegis
— 18. nóvember, en var áður 2. desember. íbúa-
skrár eru eftir sem áður miðaðar við 1. desember.
Ég geri ráð fyrir, að margir sveitarstjórnarmenn
telji, að auka megi og bæta á ýmsan hátt þá þjón-
ustu, sem Þjóðskráin lætur sveitarstjórnum í té,
og vil ég þar t. d. nefna óleyst — og vandleyst —
vandamál í sambandi við staðsetningu einstak-
linga i sveitarfélögum. Mér er ljóst, að hér mætti
sitthvað betur fara, án þess að ég sé með því að
viðurkenna, að Hagstofan ein geti hér fært mál
til betri vegar. Það þarf virka aðild sveitarstjórna
og félagsmálaráðuneytis til ráðstafana til umbóta
í þessu efni. Þetta er annars mál, sem Hagstofan
er reiðubúin til að ganga í að koma í betra horf,
en hún telur, að frumkvæði eigi hér að vei'a
sveitarstjórna.
Forðagæzluskýrslur
Um forðagcezluskýrslur ætla ég að vera fáorður.
Þær hafa nú um nokkurra ára skeið verið aðal-
heimild árlegrar skýrslugerðar um landbúnaðinn.
Skil á þessum skýrslum liafa farið batnandi og
eru nú í mjög sæmilegu liorfi. Skýrslur fást úr
öllum sveitarfélögum — einnig úr kaupstöðun-
um, yfirleitt í samandregnu formi, sem hefur ný-
lega verið tekið upp. Frágangur þessara gagna
er yfirleitt góður.
Framkvæmd kosninga
Að lokum kem ég svo að samskiptum sveitar-
stjórna og Hagstofunnar í sambandi við kosn-
ingar, en þar hefur hún miklu hlutverki að
gegna. Hagstofan, þ. e. Þjóðskráin, lætur sveitar-
stjórnum í té stofna til kjörskrárgerðar, en sveit-
arstjórnir — þ. e. kjörstjórnir á þeirra vegum —
láta Hagstofunni í té skýrslur um tölu kjósenda
á kjörskrá, um kosningaþátttöku o. fl. Hagstofan
vinnur síðan úr þeim efnivið og gefur út allítar-
lega skýrslu um kosningar hverju sinni. Nokkuð
hefur borið á því, að skýrslur urn kosningar í ein-
stökum sveitaríélögum kæmu seint fram. Enn
fremur hefur skort nokkuð á nákvæmni og áreið-
anleik upplýsinga um tölu kjósenda á kjörskrá
og um kosniiiga[)áttiöku, og hefur þetta því mið-
ur farið í vöxt á seinni árum. Æskilegt er, að þessi
mál komist í betra horf, og mun Hagstofan gera
nánari grein fyrir sjónarmiðum sínurn í því efni
næst þegar kosningar fara fram.
SVEITARSTJÓRNARMÁL