Sveitarstjórnarmál - 01.06.1976, Blaðsíða 9

Þorlákshöfn kringum 1950. Ljósmyndin er tekin frá Suðurvararbryggju. Ljósm. Stefán Sigurðsson.
kom, að leikfimi var iðkuð. Þá starfaði hér lestr-
arfélag og söngfélag. Einnig var málfundafélag
hér urn og eftir aldamótin. Það lióf m. a. undir-
búning að byggingu sjúkraskýlis hér á staðnum.
Nokkru var safnað af peningum, og á vertíðinni
árið 1916 var grunnurinn gerður og grindin reist.
Það vor veitti sýslusjóður 200 kr. til þessara fram-
kvæmda. En j^ví miður fauk grindin og þar með
vonin um sjúkraskýli hér, en fé j)að, er til var,
var lagt í sjúkrahússbygginguna að Litlahrauni,
en, eins og kunnugt er, voru konur Jrær, er að
þeirri byggingu stóðu, of stórhuga fyrir sína sam-
tíð, og byggingin endaði sem fangelsi, en ekki
sjúkrahús.
Verzlunarstaður
í íslendingasögunum er hvergi getið um skipa-
komur til Þorlákshafnar.
Fyrsta örugga heimildin um kaupskip hér er
frá árinu 1533, þá segist landfógeti hafa tekið við
30 lýbskum mörkum frá tilteknum kaupmanni
liggjandi í „Thorlacershaffen“.
Ekki er ljóst, hvort skip jjetta var statt hérna
fyrir einhverja tilviljun eða algengt var, að kaup-
skapur færi fram hér á víkinni.
Okkur, sem átt höfum heima hér í Þorláks-
höfn fleiri eða færri undanfarinna ára og sótt
svo til allar okkar daglegu nauðþurftir í þessa
einu búð, sem hér hefir verið, gæti virzt, að ekki
jayrfti mörg orð til jæss að rekja verzlunarsögu
staðarins. En j>að er öðru nær.
Hér er um að ræða nær tveggja alda sögu —
sögu um baráttu lúns veika við hinn sterka —
sögu um uppreisn hins kúgaða gegn kúgara sín-
urn —, en fæst af j>ví verður rakið hér.
Hinn 13. júní árið 1787 var gefin út í Kaup-
mannahöfn konungleg tilskipun um, að verzlun
á íslandi skuli frjáls öllum Jjegnum Danakon-
ungs. Þá hófst verzlunarsaga Þorlákshafnar.
„Spekulantar" lögðust hér inn á víkina, en
voru illa séðir af Bakkakaupmanni — var jafnvel
dærni til, að }>eir héldu sig heldur vestur á m
SVEITARSTJÓRNARMÁL