Sveitarstjórnarmál - 01.06.1976, Blaðsíða 14

Stjórn landshafnarinnar í Þorlákshöfn. Talið frá vinstri, í fremri
röð: Ólafur Ólafsson, Hvolsvelli; Sigurður Jónsson, hafnarstjóri;
Gunnar Markússon, formaður stjórnarinnar; Friðrik Friðriksson, Þor-
lákshöfn. Aftari röð, frá vinstri: Ásgeir Benediktsson, Þorlákshöfn;
Halldór Hafsteinsson, Selfossi; Benedikt Thorarensen, Þorlákshöfn
og Gísli Bjarnason, Selfossi.
arskóla fyrir börn í Hveragerði. Þar áttu bænda-
börnin héðan að stunda sitt skyldunám, eins og
önnur börn sveitarinnar.
Fyrstu ár þorpsins hér voru engin skólaskyld
börn á staðnum. Það var ekki fyrr en á árunum
1954—1955, sem þurfti að fara að hugsa um barna-
fræðslu í Þorlákshöfn. Þá varð hver að bjarga sér,
eins og bezt hann gat. Einu barni var kornið fyrir
á Selfossi, og með öðru var lesið heima.
Sumarið 1956 voru hér 9 skólaskyld börn. Þá
um haustið var sett hér á stofn útibú frá skólanum
í Hveragerði og Kristján frá Djúpalæk ráðinn til
kennslunnar.
Frarn að jólum var kennt í sjóbúð, í janúar
var verið í skúr, sem reyndist óhæfur. Þá var flutt
í íbúð, sem útibússtjóra K. Á. hafði verið ætluð.
Svona gekk þetta næstu árin. Kennt var, þar sem
liægt var að fá inni fyrir nemendur og kennara.
f upphafi ársins 1962 var flutt í skólahús stað-
arins. Byggingu þess var þó ekki lengra komið
en svo, að mótatimbur klætt tjörupappa þénaði
sem útihurð og rúðugler. Útbúnaður þessi hélt
vindi og vatni að mestu utan veggja, en rafmagn
og olía gáfu húsinu birtu og yl.
Þetta vor luku S7 börn prófi hér. Þá var Þor-
116 lákshöfn gerð að sérstöku skólahverfi. Aukning
nemenda hefir verið stöðug og nú, þegar hér hef-
ir verið kennt í rétt 20 ár, er tala nemenda 170.
Vantar aðeins tug til að tvítugur standi skólinn
nteð 20 sinnum fleiri nemendum en hann byrjaði
með. Kennarar voru 9 í vetur eða jafn margir og
nemendurnir fyrsta árið.
Gamall kirkjustaður
Á fyrri öldum, þegar hestar postulanna máttu
heita eina farartæki alþýðu hér á landi, voru
kirkjur miklu víðar en nú er.
Þorlákshöfn er einn þessara gömlu kirkjustaða.
Hvenær eða hve lengi hér stóð kirkja, er mér
ekki kunnugt, en víst er, að hér var hálfkirkja
fram yfir miðja 18. öldina.
Kirkjugarður var fyrir norðan bæjarhúsin, og
voru flutt þaðan að Hjalla bein, er upp komu í
jarðraski, er þar var gert í sambandi við hafnar-
gerðina árið 1962.
Hökull úr Þorlákshafnarkirkju er á minja-
safninu á Selfossi.
Mér er fullljóst, að mikið vantar á að sögu
Þorlákshafnar hafi verið gerð tæmandi sk.il. Til
þess að ég geti gert það, vantar mig tvennt, sem
ekki verður án verið, en það er þekking og tími
til að raða saman þeim sprekum, sem rekið hafa
á fjörur mínar. En enginn Sunnlendingur lætur
liug fallast, þótt ekki sé alhirt um höfuðdag, og
það, sem við ekki komum í verk í dag, munu af-
komendur okkar gera á morgun.
Þegar Þorlákur Guðmundsson, 2. þingmaður
Árnesinga, mælti fyrir þeirri tillögu sinni á Al-
þingi árið 1875, að hér mætti verða verzlunar-
staður, sagði hann m. a.: „Það mun fara með
þeita mál sem hvert annað, að væri það á skyn-
samlegum ástæðum byggt, mundi það liafa fram-
gang, en væri það af heimsku stofnað, mundi það
með henni fyrirfarast."
Það er von mín, að sú verði gifta Þorlákshafn-
ar, að livert það mál, sem er á skynsamlegum
ástæðum byggt, nái fram að ganga, en það, sem
er af heimsku til stofnað, muni með heimskunni
fyrirfarast.
SVEITARSTJÓRNARMÁL