Morgunblaðið - 09.06.2012, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. JÚNÍ 2012
kosningar, svo hægt verði að lækka
almennan kosningaaldur.
„Fólk í þessum aldurshópi tekur
fullan þátt í samfélaginu og borgar
gjöld til þess eins og aðrir“, segir
Reidar.
Telur hópinn vera þroskaðan
Reidar gefur lítið fyrir þau rök
að 16 ára ungmenni hafi ekki nógu
mikinn þroska til að kjósa og segir
ekkert hættulegt við það að leyfa
þeim að kjósa. Þetta hugarfar
minnir Reidar á gamla tíma og seg-
ir þetta líkt og þegar upp kom sú
hugmynd að leyfa konum að kjósa.
Á þeim tíma hafi menn sagt að
konur hefðu ekki nægan þroska til
að kjósa, þær væru allt of tilfinn-
ingaríkar og að konur myndu bara
kjósa eins og eiginmenn þeirra og
fjölskyldur. Reidar segir að þetta
sé nákvæmlega það sama og hann
heyrir í dag og bætir við að fólk sé
í raun og veru hrætt við breyt-
ingar.
Þegar Reidar kom fyrst fram
með þessa hugmynd voru margir
efins og sumir hreinlega hlógu að
henni. Efasemdarfólkið spurði
hvers vegna hann teldi við hæfi að
hafa almennan kosningaaldur 16 ár.
Spurt var hvers vegna ekki ætti að
leyfa 15 ára unglingum að kjósa,
eða jafnvel 10 ára börnum? Reidar
svarar þeirri gagnrýni og bendir á
að heppilegt sé að marka kosn-
ingaaldurinn við þann aldur þegar
skyldunámi lýkur. Mikilvægt sé að
kjósandinn hafi hlotið einhvers kon-
ar grunnmenntun. Reidar heldur
því fram að þroski sé afstætt hug-
tak og að umræddur aldurshópur
sé fullfær um að taka ákvarðanir.
Aðspurður hvort hann telji að
ungmenni á þessu aldri séu farin að
spá í pólitík og stjórnmálaleg álita-
efni, segir Reidar: „Menn þurfa
ekki að hafa mikið vit á stjórn-
málum til þess að geta kosið. Ef þú
hefur sterka skoðun á einum hlut,
t.d. á byggingu nýrrar sundlaugar í
hverfinu þínu, þá ertu tilbúinn til
að kjósa.“
Reidar heyrir það reglulega að
18 ára aldurinn sé passlegur kosn-
ingaaldur, vegna þess að þá hætti
menn að vera börn samkvæmt lög-
um. Reidar segir það vera þver-
sögn í sjálfu sér og bendir á að
menn hljóti ekki öll réttindi við 18
ára aldur. Honum finnst það einnig
sérstakt að 15 ára unglingur geti
farið í fangelsi, en megi ekki kjósa
þá sem setja lögin.
Reidar telur mikilvægt að stjórn-
málamenn hlusti á unga fólkið og
taki mark á skoðunum þess. Reidar
tekur sem dæmi þegar Austurrík-
ismenn lækkuðu kosningaaldurinn
niður í 16 ár. Það hafi leitt til þess
að stjórnmálin þar í landi breyttust
og stjórnmálamenn fóru að skipta
sér meira af málefnum barna og
unglinga. „Ef 16 ára einstaklingur
er óhæfur til að gera upp hug sinn í
kosningum, þá er það skólakerfinu
að kenna, ekki þeim sem í hlut á,“
segir Reidar, en hann er bjartsýnn
á að fleiri lönd eigi eftir að fylgja í
fótspor Austurríkis og fleiri landa.
Konur voru taldar of tilfinningaríkar
 Umboðsmaður barna í Noregi vonar að Norðmenn lækki almennan kosningaaldur í sextán ár
 Er bjartsýnn á að Norðurlöndin lækki kosningaaldur og fylgi þar með fordæmi Austurríkismanna
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Umboðsmaður Reidar hefur barist fyrir lækkun kosningaaldurs.
VIÐTAL
Páll Fannar Einarsson
pfe@mbl.is
Reidar Hjermann er umboðsmaður
barna í Noregi og hefur í þónokk-
urn tíma barist fyrir lækkun al-
menns kosningaaldurs úr 18 árum í
16 ár. Reidar hefur verið umboðs-
maður barna síðan árið 2004, en
hann mun láta af embætti á næstu
vikum.
„Ég vona að þegar Norðmenn
ganga næst að kjörborðinu, verði
almenni kosningaaldurinn kominn
niður í 16 ár,“ segir Reidar, en
þetta hefur verið eitt af hans helstu
áherslumálum í embætti seinustu
ár.
Noregur tók þá ákvörðun fyrir
seinustu sveitarstjórnarkosningar,
sem áttu sér stað árið 2011, að
leyfa 16 ára ungmennum að kjósa í
nokkrum sveitarfélögum. Þetta var
gert í tilraunaskyni og fengu 20
sveitarfélög leyfi til að lækka tíma-
bundið kosningaaldurinn. Ekki
voru öll sveitarfélög Noregs tilbúin
til að prófa þetta, en 146 sveitar-
félög sóttu um leyfi til að lækka
aldurinn tímabundið.
Þátttakan var vonum framar hjá
norskum ungmennum og í ljós kom
að í fjölmennasta sveitarfélagi Nor-
egs var kosningaþátttakan um 82%
hjá ungmennum á aldrinum 16-17
ára. Niðurstaðan kom Reidar ekki
á óvart og vonar hann að þessi nið-
urstaða stuðli að því að Norðmenn
breyti stjórnarskránni fyrir næstu
Reidar Hjermann er ötull tals-
maður þess að lækka almenn-
an kosningaaldur niður í 16 ár.
Reidar sannfærði ráðamenn
Noregs um að best væri að
lækka kosningaaldurinn í
skrefum. Hann taldi heppilegt
að byrja á sveitarstjórnarkosn-
ingunum, og var Reidar mjög
ánægður með kosningaþátt-
töku ungmenna þar í landi.
Ef Norðmenn ákveða að
stíga skrefið til fulls með
lækkun kosningaaldurs, þurfa
þeir að breyta stjórnarskránni,
en til þess þurfa 2/3 þing-
manna norska þingsins að
samþykkja breytingarnar. Reid-
ar er bjartsýnn á framtíðina,
en hann vonar að innan fárra
ára verði öll Norðurlöndin búin
að lækka almennan kosn-
ingaaldur úr 18 árum niður í 16
ár. Reidar hefur verið umboðs-
maður barna í Noregi síðan ár-
ið 2004 og lætur af embætti
stoltur af störfum sínum. Reid-
ar mun hætta störfum á næstu
vikum og mun kona að nafni
Anne Lindboe taka við emb-
ættinu.
Lætur stoltur
af embætti
ER MJÖG BJARTSÝNN
2010
2011
21% FJÖLGUN
VIÐSKIPTAVINA
HREINT ehf.
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/S
ÍA
1
2
-1
0
3
9
2010
2011
40% AUKIÐ
REKSTRARUMFANG
HÓPBÍLAR hf.
2011
2010
32%
VELTUAUKNING
VEIÐIHORNIÐ VERSLUN