Morgunblaðið - 09.06.2012, Blaðsíða 24

FRÉTTASKÝRING
Kjartan Kjartansson
kjartan@mbl.is
Útlitið er bjart fyrir þorskstofninn,
þökk sé verndunaraðgerðum
undanfarinna ára, en blikur eru á
lofti um veiðar á ýsu á næstu árum.
Þetta eru helstu niðurstöður
skýrslu Hafrannsóknastofnunar um
ástand nytjastofna á Íslandsmiðum
og aflahorfur á fiskveiðiárinu 2012-
13 sem kynnt var í gær.
Hafró leggur til að aflamark á
þorski verði aukið úr 177 þúsund
tonnum á yfirstandandi fiskveiðiári
í 196 þúsund tonn á því næsta sem
hefst þann 1. september. Þar er um
tæplega ellefu prósenta aukningu
að ræða. Jóhann Sigurjónsson, for-
stjóri Hafró, sagði þegar hann
kynnti skýrsluna að hrygningar-
stofn þorsksins hefði náðst verulega
upp og stofninn hefði ekki verið
stærri um árabil. Þrír meðalsterkir
árgangar muni bera veiðarnar uppi
á næstu árum.
„Við teljum okkur sjá stórgóðan
árangur af uppbyggingu þorsk-
stofnsins og menn verða varir við
að það sé auðvelt að ná afla. Það er
mjög áríðandi þegar vel fer að
ganga að menn fari ekki út af
farinu heldur haldi áfram skyn-
samlegri uppbyggingu stofnsins. Þá
gætum við séð allt að 250 þúsund
tonna aflamark á næstu árum. Það
er hins vegar árangur sem næst
ekki nema með stöðugum aga,“
sagði Jóhann.
Ýsan í öldusjó
Það blæs hins vegar ekki eins
byrlega fyrir ýsunni en stofnunin
leggur til að kvóti á henni dragist
saman úr 45 þúsund tonnum á síð-
asta fiskveiðiári í 32 þúsund tonn að
hámarki á því næsta. Sagði Jóhann
að of geyst hefði verið farið í veiðar
á ýsu þegar afli var góður á ár-
unum 2003 til 2008. Nú væru hins
vegar lélegir og litlir árgangar í
farvatninu á milli 2008 og 2011 og
stofninn myndi minnka verulega á
næstu árum þegar þessir árgangar
yrðu burðarstólpinn í veiðunum.
Líkur væru á að hrygningarstofn-
inn færi niður fyrir hættumörk
þegar þessi árangur kæmi inn í
hann.
Hafró hefur þegar lagt til við
stjórnvöld að sett verði aflaregla
fyrir ýsu þannig að veiða skuli 40
prósent af 45 cm og stærri fiski í
upphafi úttektarárs. Sagði Jóhann
að þau mál væru til skoðunar hjá
sjávarútvegsráðuneytinu. Ákveðið
var að leggja til nokkra lækkun á
aflamarki á ufsa þar til að nýting-
arstefna og aflaregla fyrir stofninn
lægi fyrir. Rætt hafi verið um 20
prósenta aflareglu á vettvangi Al-
þjóðahafrannsóknaráðsins. Því mið-
ist tillaga Hafró nú við meðaltal síð-
ustu ráðgjafar hennar og þeirri
aflareglu sem sé í umræðunni.
Óþekkt loðna
Almennt sagði forstjórinn að
brýnt væri að koma á aflareglum
fyrir sem flesta fiskistofna til þess
að auka líkurnar á hámarks-
afrakstri og lágmarka hættuna á að
skemma stofna til frambúðar. „Það
er mikilvægt að stjórnvöld leiði
þetta áfram með aðkomu grein-
arinnar,“ sagði hann.
Engar tillögur voru lagðar fram
um veiðar á loðnu en Hafró náði
ekki að mæla stofninn á síðasta
vetri. Það komi hins vegar til með
að breytast þegar haldið verði til
mælinga í haust og í vetur. Á fisk-
veiðiárinu 2011-12 var aflamarkið á
loðnu 765 þúsund tonn.
Sömu sögu er að segja af öðrum
uppsjávarstofnum eins og norsk-
íslensku vorgotssíldinni, kolmunna
og makríl og mun mat á þeim stofn-
um ekki liggja fyrir fyrr en í haust.
Um makrílinn sagði Jóhann þó
að stofninn væri sterkur en mik-
ilvægt væri að þjóðir sem sæju um
fiskveiðistjórnun á honum kæmu
sér saman um að halda sig við ráð-
gjöf á aflamarki á honum. Nú sé
verið að veiða um þrjátíu prósent-
um meira en mælt hafi verið með.
„Þetta leiðir aðeins til eins á
ókomnum árum. Þessar veiðar ógna
ekki stofninum á einu ári en þær
eru óskynsamlegar til lengri tíma
litið,“ sagði hann.
Síldin að braggast
Í skýrslunni er lagt til að afla-
mark á íslenskri sumargotssíld
verði aukið úr 45 þúsund tonnum á
yfirstandandi fiskveiðiári í 67 þús-
und tonn á því næsta. Sýking hefur
herjað á síldina undanfarin og segir
forstjóri Hafró að stofninn hafi
minnkað verulega. Horfur séu hins
vegar á að sýkingin sé í rénun og
því sé talið óhætt að leggja til að
meira verði veitt af henni á næsta
fiskveiðiári.
Skötuselur og rækja í vanda
Jóhann sagði að nauðsynlegt
væri að taka í taumana á veiðum á
skötusel vegna lélegrar nýliðunar í
stofninum. Því er lagt til í skýrlsu
Hafró að veiðarnar dragist saman
úr 2.850 tonnum í 1.500 tonn á milli
fiskveiðiára.
Í skýrslunni segir ennfremur að
fyrirsjáanlegt sé að veiðistofninn
minnki ört á næstu árum verði
sókn í hann svipuð og undanfarin
ár. Þess vegna leggur stofnunin
enn frekar til að leitað verði leiða
til að draga úr meðalafla ungs
skötusels við togaraveiðar.
Ástand rækjustofna við landið
þykir mjög aumt en Hafró mun
fara í rannsóknarleiðangra í haust
og vetur til að endurskoða það.
Góðar horfur fyrir þorskinn
 Ýsustofninn stefnir að hættumörkum vegna lélegra og lítilla árganga undanfarinna ára  Haf-
rannsóknastofnunin kynnir skýrslu um ástand stofna og tillögur að aflamarki fyrir næsta fiskveiðiár
Morgunblaðið/Ómar
Ráðgjöf Jóhann Sigurjónsson, forstjóri Hafró, kynnti skýrsluna í Hörpu í
gær. Þar er að finna ráðgjöf um nýtingu hinna ýmsu sjávartegunda.
Tillaga Hafró um hámarksaflamark 2012-13
Þorskur 196 177 177
Ýsa 32 37 45
Ufsi 49 45 52
Gullkarfi 45 40 40
Litli karfi 1,5 1,5 -
Djúpkarfi 10 10 12
Úthafskarfi - 20 55 (9,8)
Grálúða 20 12 25 (13)
Skarkoli 6,5 6,5 6,5
Sandkoli 0,5 0,5 0,5
Skrápflúra 0,2 0,2 0,2
Langlúra 1,1 1,1 1,3
Þykkvalúra 1,4 1,8 1,8
Steinbítur 7,5 7,5 10,5
Hlýri 0,9 - -
Ísl. sumarg.síld 67 40 45
Norsk-ísl. vorg.síld - 833 833 (121)
Loðna 0 765 765
Kolmunni - 391 391 (60)
Markríll - 586-639 932 (145)
Gulldepla 30 - -
Blálanga 3,1 4 -
Langa 12 7,5 7,5
Keila 6,7 6,9 7
Gulllax 8 6 -
Skötuselur 1,5 2,5 2,85
Hrognkelsi 1,7 3,7 -
Humar 1,9 2 2,1
Rækja á grunnsl. 1 2 2
Rækja á djúpsl. 5 7 -
Hörpudiskur 0 0 0
Kúfskel 31,5 31,5 -
Beitukóngur 0,75 - -
Hrefna 229 216 216
Langreyður 154 154 154
fiskveiðiárið 2012-13 (þús. tonn) Aflamark og tillaga 2011/2012 til samanburðar
Tillaga Tillaga Aflamark
2012-13 2011-12 2011-12
24 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. JÚNÍ 2012
Fram kemur í skýrslu Hafró að alls hafi 58 hrefnur veiðst á síðasta ári
og var það tveimur dýrum færra en árið 2010. Hámarksaflamarkið sem
gefið var út fyrir hrefnu var 216 dýr á síðasta fiskveiðiári. Ennfremur
segir að samkvæmt úttektum vísindanefnda Alþjóðahvalveiðiráðsins
og Norður-Atlantshafssjávarspendýraráðsins sé ástand hrefnustofns-
ins við Ísland gott og stærð hans metin nálægt því sem hann var áður
en veiðar hófust að nýju árið 2006. Á grundvelli úttekta ráðanna leggur
Hafró til að árlegar veiðar á hrefnu fyrir árin 2013 og 2014 nemi að há-
marki 229 dýrum á íslenska landgrunnssvæðinu og 121 dýri á Jan Ma-
yen-undirsvæði.
Hvað langreyði varðar var ekkert dýr veitt í fyrra en 148 árið áður.
Hafró leggur til að 154 dýr verði veidd að hámarki árin 2013-14.
Leggja til hærri hrefnukvóta
HAFRANNSÓKNASTOFNUN UM HVALVEIÐAR
Skúli Hansen
skulih@mbl.is
„Það er í sjálfu sér fátt sem kemur á óvart í
ráðgjöfinni því í flestum tilvikum er verið að
fjalla um stofna sem lifa lengi og í rauninni
endurtekið mat á flestum árgöngum,“ segir
Friðrik J. Arngrímsson, framkvæmdastjóri
LÍÚ, spurður um fyrstu viðbrögð vegna ráð-
legginga Hafrannsóknastofnunar. Hann bætir
við að það sé mjög jákvætt að þorskstofninn
mælist með svipuðum hætti og spáin í fyrra
gerði ráð fyrir. „Það þarf að fara aftur til 1981
til þess að finna stærri viðmiðunarstofn, þ.e.
fjögurra ára og eldri, og aftur til 1964 til að
finna stærri hrygningarstofn heldur en núna,“
segir Friðrik.
Um átta milljarða verðmætaaukning
Hafró ráðleggur að þorskkvótinn verði á
næstkomandi veiðiári hækkaður um 19 þúsund
tonn eða úr 177 tonnum og upp í 196 tonn. Að
sögn Friðriks jafngildir þetta um átta millj-
arða aukningu í útflutningsverðmætum. Þá
bendir hann einnig á að útflutningsverðmæti
vegna karfa muni aukast um fjóra milljarða ef
farið verður eftir ráðleggingum Hafró. Hann
segir hinsvegar útflutningsverðmæti vegna
ýsu eiga eftir að lækka um fjóra milljarða
miðað við ráðleggingarnar.
Meiri aukning fyllilega gefin í skyn
„Auðvitað er það mjög ánægjulegt að það
skuli vera tillögur um að auka þorskaflann.
Það hefur að vísu legið í loftinu að svo yrði og
ég býst við að margir hafi reiknað með því að
tillögurnar yrðu heldur hærri,“ segir Arnar
Sigurmundsson, stjórnarformaður Samtaka
fiskvinnslustöðva, og bætir við: „En engu að
síður þá er þarna gert ráð fyrir 10% aukningu
og gefið fyllilega í skyn að það geti orðið meiri
aukning á næstu árum, sem eru auðvitað líka
tíðindi.“ Að sögn Arnars er niðurstaðan í heild-
ina séð jákvæð en ekki sé einungis um aukn-
ingu að ræða heldur sé einnig verið að minnka
magn í sumum tegundum, þá sérstaklega ýsu.
„Þegar upp er staðið þá erum við alveg
þokkalega sáttir,“ segir Arnar.
250 þúsund tonna kvóti 2016
Að sögn Sævars Gunnarssonar, formanns
Sjómannasambands Íslands, er ánægjulegt að
þorskstofninn skuli vera á uppleið en hann hafi
þó vonast til þess að ráðlagður yrði meiri kvóti.
„Þetta er svona frekar jákvætt finnst mér, það
fer flest upp nema ýsan, hún fer niður,“ segir
Sævar. Hann segir muna um þau 5 þús. tonn
sem ýsan lækkar um miðað við ráðlegging-
arnar. „Það gæti skapað líka einhvern vanda
að menn eigi þá ýsu sem meðafla til þess að ná
öðrum afla,“ segir Sævar.
Hann segir það engar smá fréttir í sjálfu sér
að á fundinum í gær, þar sem Hafró kynnti til-
lögur sínar, hafi verið talað um að ekki sé
óhugsandi að hægt verði að veiða um 250
þúsund tonn árið 2016.
Tillögur Hafró koma ekki á óvart
 Framkvæmdastjóri LÍÚ segir ráðlagða aukningu á þorskkvóta jafngilda útflutningsverðmæta-
aukningu upp á 8 milljarða króna  Stjórnarformaður SF segir niðurstöðuna í heildina séð jákvæða
Morgunblaðið/RAX
Þorskur á flugi Hafró ráðleggur um 10%
hækkun á þorskkvóta fyrir næsta veiðiár.