Morgunblaðið - 09.06.2012, Blaðsíða 25

FRÉTTIR 25Innlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. JÚNÍ 2012
Davíð Már Stefánsson
davidmar@mbl.is
„150 manns greinast með lungna-
krabbamein árlega á Íslandi, þetta
er annað algengasta krabbameinið
bæði í körlum og konum og það
krabbamein sem flestir látast úr.
Allt að 120 til 130 manns deyja ár-
lega úr þessum sjúkdómi svo þetta
er verulegt vandamál,“ segir Hrönn
Harðardóttir lungnalæknir.
Netsíða til vitundarvakningar
Ný heimasíða hefur litið dagsins
ljós, lungnakrabbamein.is sem opn-
aði á dögunum. Um er að ræða sam-
starfsverkefni Landspítalans og
fimm lyfjafyrirtækja.
„Heimasíðan á eftir að bæta upp-
lýsingaflæði til sjúklinga og aðstand-
enda. Það hafa ekki verið til nægj-
anlegar upplýsingar á íslensku um
sjúkdóminn í því formi sem
sjúklingar þurfa,“ segir Hrönn.
Hún segir heimasíðuna mikilvæga
í þeirri vitundarvakningu sem þörf
er á og mun hún þjóna fjölbreyttum
tilgangi.
„Heimasíðan mun koma fólki í
tengsl við rétta tengla og stuðnings-
net. Hún mun líka vera notuð fyrir
fagfólk en þarna eru greinar og upp-
lýsingar sem það getur sótt í. Við
munum einnig nota síðuna til
kennslu en það eru hundrað hjúkr-
unarnemar og fimmtíu læknanemar
árlega sem þurfa að læra um sjúk-
dóminn,“ bætir lungnalæknirinn við.
Sparnaður hjá Landspítalanum
Auk heimasíðunnar stendur yfir
söfnun fyrir berkjuómspeglunar-
tæki á Landspítalann sem mun
gagnast við krabbameinsleit við
lungu og greiningu annarra sjúk-
dóma á svipuðum stað.
„Þetta er speglunartæki með
myndavél framan á sem getur skoð-
að ofan í öndunarveginn. Það sem er
síðan sérstakt við þetta tæki er að
það er hægt að gera ómun og kíkja á
bak við berkjavegginn. Það er síðan
hægt að stinga á æxli eða eitla sem
eru þar sem ekki er hægt að sjá þeg-
ar kíkt er með myndavélum,“ segir
Hrönn. Tækið hefur í nokkurn tíma
verið í forgangi á tækjakaupalista
Landspítalans en sökum mikils
sparnaðar hefur spítalinn ekki séð
sér fært að kaupa búnaðinn.
„Bara speglunartækið sjálft
kostar 5,6 milljónir án virð-
isaukaskatts og er komið upp í 6,8
milljónir með virðisaukaskatti.
Tækjakaupasjóður Landspítalans
hefur ekki getað fjármagnað nein
kaup undanfarin tvö ár. Öll þau
tæki sem hafa verið keypt á Land-
spítalann á þessum tíma hafa verið
keypt með söfnunarfé eða styrk,“
segir Hrönn.
Tilfellum fer fækkandi
Hrönn svarar því aðspurð að eitt-
hvað hafi dregið úr lungnakrabba-
meinstilfellum upp á síðkastið.
„Það hefur verið fjölgun allt fram
að þessum tíma en við erum sjá það
á síðustu misserum að kúrfan er að-
eins á leið niður á við frekar en upp á
við. Við þökkum það náttúrulega
hörðum reykingaráróðri og það má
ekki láta deigan síga þar. Við verð-
um að halda áfram og ná betri
tökum á vandanum.“
Hrönn er staðráðin í því að ekki
megi draga úr baráttunni gegn
reykingum.
„Líkurnar á lungnakrabbameini
aukast því meira og því lengur sem
reykt er. Ef þú ert búinn að vera
hættur í fimmtán ár þá minnka lík-
urnar allt niður í tvöfalda áhættu á
sjúkdómnum,“ segir Hrönn að
lokum.
Þeir sem vilja styrkja söfnunina er
bent á að hafa samband við Hrönn
eða Tómas Guðbjartsson, hjarta- og
lungnaskurðlækni og prófessor, í
gegnum skiptiborð Landspítalans.
Vitundarvakning á lungnakrabba
Lungnakrabbamein Hrönn og Tómas kynntu heimasíðuna og söfnunina
fyrir berkjuómspeglunartækinu á blaðamannafundi í vikunni.
 Ný heimasíða til margvíslegra nota
 Söfnun fyrir ómspeglunartæki
Eitt ár er liðið frá því að plastbarki
var í fyrsta sinn græddur í mann-
eskju og af því tilefni mun Háskóli
Íslands standa fyrir tveimur
málþingum í dag.
Aðgerðin sem um ræðir vakti
heimsathygli. Tómas Guðbjartsson,
prófessor við Læknadeild HÍ og
yfirlæknir á Landspítalanum, fram-
kvæmdi aðgerðina í samstarfi við
Paolo Macchiarini, prófessor við
Karolinska Instituet í Stokkhólmi.
Barkaþeginn, Andemariam
Teklesenbet Beyene, er 36 ára Erí-
treubúi. Sama haust og hann kom til
landsins árið 2009, greindist hann
með krabbamein í barka, en það
leiddi til þess að hann byrjaði í með-
ferð hjá Tómasi Guðbjartssyni.
Um var að ræða sjaldséð krabba-
mein í barka og erfitt reyndist að
hemja það með geislameðferð. „Við
vorum auðvitað mjög smeykir að
stíga þetta skref, þetta hafði aldrei
verið gert áður,“ segir Tómas, en
Andemariam var orðinn mjög veik-
ur þegar sú ákvörðun var tekin að
græða í hann plastbarka. Nákvæmt
plastmót var gert af barka And-
emariams og var aðgerðin samhliða
undirbúin. „Það
var mjög sérstök
stemning inni á
skurðstofunni,
daginn sem að-
gerðin var fram-
in. Við náttúru-
lega vissum
ekkert hver út-
koman yrði,“ seg-
ir Tómas, en að-
gerðin gekk vel.
Aðgerðin hefur vakið athygli
meðal rannsóknahópa um allan
heim og fylgjast þeir vel með gangi
mála.
Fjölskylda Andemariams býr hér
á Íslandi, en það voru einkaaðilar
sem kostuðu för hennar til Íslands.
„Það var auðvitað ein af stærstu
stundunum í þessu ferli þegar And-
emariam fékk að hitta fjölskyldu
sína,“ segir Tómas en Andemariam
hafði aldrei séð yngsta barnið sitt
fyrir aðgerðina.
Aðeins einu sinni hefur svona að-
gerð verið framkvæmd eftir að And-
emariam gekkst undir hnífinn fyrir
ári, en nokkrar aðgerðir eru í bí-
gerð. pfe@mbl.is
Voru smeykir að
stíga þetta skref
 Nokkrar aðgerðir í bígerð úti í heimi
Tómas
Guðbjartsson
HALAKOT – SUMARHÚS
Til sölu sumarhúsið Halakot 4 Flóahreppi. Um er að ræða sumarhús á
landi úr jörðinni Halakot. Mikið gróin lóð kringum bústaðinn. Stutt í alla
þjónustu á Selfossi svo sem verslanir, sund, golfvelli og fleira. Mjög
snyrtileg eign sem vert er að skoða.
Nánari upplýsingar á skrifstofu FM sími 550-3000.
VELKOMIN Á BIFRÖST
Opið fyrir umsóknir
til 15. júní á bifrost.is
HHS - heimspeki,
hagfræði og
stjórnmálafræði
HHS undirbýr nemendur fyrir atvinnumarkað þar
sem gerðar eru miklar kröfur og þróun er hröð.
Námið er einnig góður undirbúningur fyrir fjölbreytilegt framhaldsnám
á sviði hug- og félagsvísinda. Í því fléttast saman þrjár grunngreinar hug- og
félagsvísinda sem oftast eru kenndar hver í sínu lagi. Með því að blanda saman
aðferðum heimspeki, hagfræði og stjórnmálafræði verður til óvenjulegt
og innihaldsríkt grunnnám sem gefur óvænt og gagnleg sjónarhorn.
Á Bifröst gefst nemendum kostur á að ljúka námi á skemmri tíma þar sem
sumarnám er hluti reglulegs náms. Náminu má því ljúka á tveimur og hálfu
ári og er boðið upp á bæði fjarnám og staðnám.