SunnudagsMogginn - 03.06.2012, Page 35

3. júní 2012 35
ingunni. „Nei, ekki þú væni minn,“
sagði hún, klappaði syni sínum á öxlina
og heilsaði næsta manni. Ljósmyndari
náði mynd af þessu atviki. Hin kulda-
lega framkoma móðurinnar vakti at-
hygli en sjálf sagði Elísabet: „Ég ólst
upp við að sýna ekki tilfinningar mínar
opinberlega.“
Karl prins hefur ekki leynt því að
hann telji að foreldrar sínir hafi van-
rækt hann. Í ævisögu sinni sem kom út
fyrir allnokkrum árum lýsti hann móð-
ur sinni sem tilfinningalega heftri konu
sem hefði ekki sýnt honum næga ástúð.
Eftir átta ára aldur minnist hann þess
ekki að hún hafi kysst hann. Elísabet
hefur ekki svarað þessari gagnrýni op-
inberlega, enda ekki hennar háttur, en
hefur lagt sig eftir því að hrósa elsta
syni sínum í ræðum. Þó er vitað að
henni þykir hann alltof eyðslusamur en
sjálf er hún nýtin og sparsöm – af
drottningu að vera. Um gagnrýni Karls
prins á foreldra sína hefur Filippus sagt:
„Við reyndum að gera okkar besta.“
Alkunna er að fáleikar eru á milli
Karls prins og Filippusar, en honum
þykir elsti sonur sinn veiklundaður og
gerir stundum mikið grín að honum.
Þegar Karl var sautján ára lék hann í
skólasýningu á Macbeth. Þegar Filippus
sá son sinn á sviði rak hann upp skelli-
hlátur. Karl hefur lýst því sem skelfi-
legri reynslu að standa á sviði í harm-
leik og heyra föður sinn hlæja að
frammistöðu hans.
Dóttirin Anna er eftirlæti föður síns
og þykir líkjast honum mjög, er ákveð-
in og lætur engan vaða ofan í sig. „Hún
er Filippus í kvenmannsfötum,“ sagði
Díana prinsessa um Önnu.
Hneyksli á hneyksli ofan
Elísabet er afar vönd að virðingu sinni
og hefur alla tíð verið í mun að gegna
starfi sínu á þann hátt að enginn blettur
falli á konungdæmið. Þar hefur hún
staðið sig vel en hið sama verður ekki
sagt um aðra fjölskyldumeðlimi. Systir
hennar, hin lífsglaða Margrét, lifði
ógætilega. Á unga aldri hugðist hún
giftast fráskildum yfirhestaverði, Peter
Townsend, en þá hefði hún jafnframt
þurft að afsala sér ýmsum konung-
legum réttindum. Prinsessan átti samúð
almennings en ákvað loks að slíta sam-
bandinu. Hún giftist ljósmyndaranum
Antony Armstrong og þau lifðu villtu
lífi sem slúðurblöð fylgdust með og
stunduðu framhjáhald í gríð og erg þar
til þau skildu loks. Margrét tók svo upp
samband við glaumgosa sem var sautján
árum yngri en hún og fögnuður slúð-
urblaðanna var gríðarlegur, en fögn-
uður drottningar því minni.
Elísabet hafði vissulega áhyggjur af
hegðun systur sinnar, en börn hennar
áttu eftir að valda enn meiri vandræð-
um. Af fjórum börnum drottningar hafa
þrjú skilið. Anna prinsessa, sem kann
ekki við sviðsljósið, skildi án láta og
giftist á ný en gríðarlegur hávaði varð
þegar ljóst varð að hjónaband Karls og
Díönu væri dauðadæmt. Bæði áttu í ást-
arsamböndum, ásakanir gengu þeirra á
milli og drottning reyndi að róa son
sinn og tengdadóttur án árangurs.
Andrés prins, glaumgosinn í fjöl-
skyldunni, átti í ástarsambandi við
klámmyndaleikkonuna Koo Stark en
giftist síðan Söru Ferguson sem þótti
óhefluð og jafnvel klúr. Þau hjón voru
óhemju eyðslusöm og söfnuðu skuld-
um. Sara komst svo rækilega í heims-
fréttirnar þegar birtust myndir af henni
og fjármálastjóra hennar þar sem þau
voru fáklædd í sólbaði og hann var að
sleikja tær hennar.
Yngsti sonur drottningar, Játvarður,
hafði svo nóg að gera við að neita því
að hann væri samkynhneigður. Þegar
hann svo loksins fékk sér kærustu,
Sophie Rhys Jones, sem hann seinna
kvæntist, var fullyrt að sambandið væri
sviðsett.
Þetta var ekki fréttaflutningur sem
var til þess fallinn að styrkja konung-
dæmið. Hin skyldurækna drottning sem
var svo lítt gefin fyrir að ræða um til-
finningar sínar lýsti í ræðu árinu 1992
sem annus horribilis en á því ári skildu
þrjú barna hennar við maka sína.
Ný kynslóð og breytt konungdæmi
Vinsældir konungsfjölskyldunnar voru í
lágmarki eftir hvert hneykslið á fætur
öðru. Í tilraun til að breyta ímynd kon-
ungdæmisins fór drottningin að borga
skatta og opnaði Buckinghamhöll fyrir
almenningi í tvo mánuði á ári.
Drottningin hafði ávallt reynt að
vinna verk sín vel en hún hafði fast-
mótaðar hugmyndir um hlutverk sitt
og gat illa breytt sér. Það var Díana
prinsessa sem breytti konungdæminu.
Díana, sem faðmaði fólk og sýndi til-
finningar sínar, var hið nýja andlit
konungdæmisins. Þegar hún dó svip-
lega í bílslysi í París syrgði umheim-
urinn hana meðan drottningin lokaði
sig inni og neitaði að taka þátt í opin-
berri sorg. Á þennan hátt hafði Elísabet
alltaf unnið og hún ætlaði að halda því
áfram. Í fyrsta sinn á valdatíma El-
ísabetar skall andúð landsmanna á
henni af fullum þunga. Hún þótti kald-
lynd og hrokafull. Konungdæmið var í
vanda. Það var forsætisráðherrann Tony
Blair sem lagði drottningu nú til ráð og
hún kom fram í sjónvarpi og talaði af
hlýju um fyrrverandi tengdadóttur og
sorg ungu prinsanna sem höfðu misst
móður sína. Drottningin hafði sýnt sína
mannlegu hlið, sem var einmitt það
sem landsmenn höfðu beðið um. Hún
varð aftur elskuð og dáð.
Ekkert bendir til að drottningin muni
afsala sér völdum til Karls sonar síns.
Elísabet virðist heilsuhraust og gæti lif-
að í mörg ár enn. Vinsældir Karls eru
ekki sérlega miklar en sonur hans og
Díönu, Vilhjálmur prins, er allra eft-
irlæti, enda hjartahlýr. Eiginkona hans,
Katrín Middleton, er sömuleiðis í mikl-
um metum meðal almennings. Hin
ungu hjón virðast samhent og ást-
fangin, sem er góð tilbreyting frá þeim
átökum í einkalífi sem hafa einkennt líf
barna drottningar.
Karl giftist Díönu en ekki leið á löngu þar til ljóst var að hjónabandið var dauðadæmt. Gagn-
kvæm andúð þeirra leynir sér ekki á þessari frægu mynd.
AFP
Katrín Middleton, eiginkona Vilhjálms prins, er eftirlæti almennings og fjölmiðla. Hvert sem
hún fer fylgja ljósmyndarar henni. Hin ungu hjón þykja afar alþýðleg og frjálsleg.
AFP
Elísabet og Filippus í hestvagni árið 2009 eftir að drottningin hafði ávarpað þingið.
AFP
’
Barnfóstra henn-
ar til margra ára
sýndi athygl-
isverða hlið á hinni
ungu Elísabetu þegar
hún sagði frá því í end-
urminningum sínum að
sem unglingur hefði El-
ísabet verið þjökuð af
skyldurækni og stund-
um vaknað um miðjar
nætur og stokkið upp úr
rúminu til að hagræða
skóm sínum og fötum.