Morgunblaðið - 10.07.2012, Blaðsíða 6

Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Álitsgerð lagaprófessoranna Stefáns Más
Stefánssonar og Bjargar Thorarensen um
hvort ný reglugerð um losunarkerfi ESB
stæðist stjórnarskrá var ekki send þingmönn-
um daginn sem hún var afhent, 12. júní, sök-
um þeirrar óvissu sem var um túlkun hennar.
Þetta kemur fram í svari umhverfisráðu-
neytisins en loftslagslög sem ryðja los-
unarkerfinu braut voru samþykkt 19. júní.
„Umrætt lögfræðiálit þeirra Stefáns Más
Stefánssonar og Bjargar Thorarensensnýr
snýr að mögulegri upptöku reglugerðar ESB
nr. 1193/2011 um sameiginlegt skráning-
arkerfi fyrir losunarheimildir í EES-
samninginn. Í lögfræðiálitinu er lýst leiðum til
að bregðast við stjórnskipulegum annmörkum
á innleiðingu reglugerðarinnar, ef til kæmi,“
segir í yfirlýsingunni og er svo vikið nánar að
viðkomandi kerfum og afgreiðslu málsins.
Ekki sami hluturinn
„Lögum um loftslagsmál nr. 70/2012 er
ekki ætlað að innleiða reglugerðina, heldur
tilskipunum Evrópuþingsins og ráðsins um
viðskiptakerfi með loftslagsheimildir.
Skráningarkerfið og viðskiptakerfið eru ekki
það sama, heldur er skráningarkerfið ein-
ungis afmarkaður hluti viðskiptakerfisins.
Umhverfisráðuneytið og utanríkisráðuneytið
töldu því ekki, og telja ekki, að þau stjórn-
skipunarlegu álitaefni sem til staðar eru varð-
andi reglugerð 1193/2011 hefðu þýðingu varð-
andi afgreiðslu Alþingis á umræddu
lagafrumvarpi.
Niðurstöður lagaálits Stefáns Más og
Bjargar gáfu ekki tilefni til að ætla að sér-
staklega lægi á að upplýsa Alþingi um álitið,
enda staðfesti álitið það mat ráðuneytanna
tveggja að upptaka reglugerðarinnar í EES-
samninginn væri vel möguleg, en jafnframt að
hún kallaði á aðlögun gerðarinnar að tveggja
stoða kerfi EES-samningsins. Málinu verður
fram haldið á vettvangi EES á þessum for-
sendum og í fullu samræmi við lagaálitið;
lagaálitið var nauðsynlegur áfangi í samn-
ingaviðræðum á vettvangi EES þannig að
ljóst væri hvaða svigrúm okkar samn-
ingamenn hefðu varðandi þessa tilteknu gerð.
Jafnframt er rétt að upplýsa að ráðuneytin
töldu nauðsynlegt að fá nánari skýringar frá
Stefáni Má og Björgu varðandi tillögur þeirra
um aðlögun reglugerðarinnar að tveggja
stoða kerfi EES-samningsins áður en minn-
isblaðið yrði sent Alþingi, til að tryggt væri
að skilningur ráðuneytanna á tillögum þeirra
væri réttur. Fulltrúar ráðuneytanna tveggja,
ásamt fulltrúa forsætisráðuneytisins, áttu því
fund með Stefáni Má og Björgu þar sem þessi
atriði voru skýrð, og minnisblaðið sent Al-
þingi í kjölfarið. Þessi óvissa um túlkunina á
álitinu og fundurinn með Stefáni Má og
Björgu í kjölfarið, leiddu til þess að álitið var
ekki sent strax til Alþingis, enda var sem áð-
ur segir ekki talin sérstök ástæða til kynn-
ingar málsins fyrir Alþingi á þessum tíma.“
Óvissa skýrði töf á afhendingu álitsins
 Umhverfisráðuneytið sendir frá sér yfirlýsingu vegna álitsgerðar um losunarkerfi ESB
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. JÚLÍ 2012
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Sérfræðingar iðnaðarráðuneytisins
hafa að undanförnu unnið að þarfa-
greiningu fyrir tölvukerfi sem yrði
notað fyrir styrkjakerfi Evrópu-
sambandsins, komi til aðildar.
Kerfið heitir á ensku Manage-
ment Information System, MIS, og
er jafnframt einskonar gæðakerfi
sem Evrópusambandið notast við
vegna styrkjakerfisins.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins þarf að taka upp ákveðna
verkferla í íslenska stjórnkerfinu
til að sýna fram á að Ísland geti
mætt öllum skilyrðum sambandsins
um undirbúning, áætlanir og fram-
kvæmd á styrkjum ESB til landbún-
aðar, byggðamála og fiskveiða.
Skýrt þykir að ef ekki liggur fyrir
samþykkt áætlun um notkun þess-
ara fjármuna hér á landi muni Ís-
land ekki fá þá styrki sem landið
fengi, komi til aðildar.
Lagað að íslensku stjórnkerfi
Styrkjakerfið er mikið að vöxtum
og gerir Evrópusambandið kröfu
um að aðildarríkin notist við tölvu-
kerfi á borð við það sem starfsmenn
iðnaðarráðuneytisins vinna nú
frumkönnun á svo leggja megi mat
á hvernig það rímar við íslenskar
aðstæður. Er þá horft til þess að ís-
lenska stjórnkerfið er mun minna í
sniðum en gengur og gerist hjá að-
ildarríkjum Evrópusambandsins og
kann kostnaður við uppsetningu og
notkun kerfisins því að verða minni
hér en víða annars staðar.
Engu að síður er talið að kostn-
aðurinn verði umtalsverður og
margfaldur á við það sem hann er í
dag, enda er kerfið ekki einfalt í
sniðum. Þá hafa sérfræðingar í
huga að uppsetning kerfisins hefur
vafist fyrir sérfræðingum fjölmenn-
ari umsóknarríkja og er sá vari því
hafður á að verkið geti tekið sinn
tíma og er undirbúningurinn talinn
kosta nokkur mannár í vinnu.
Á vef samninganefndar Íslands
við ESB er vikið að tölvukerfinu.
„Tekið verður til athugunar
hvort hanna skuli nýtt upplýs-
ingastjórnunarkerfi á vegum
stjórnunaryfirvalds og einnig skal
lagt mat á hagkvæmni þess að reka
eitt upplýsingastjórnunarkerfi fyr-
ir alla sjóði ESB. Þarfagreining
verður framkvæmd varðandi eftir-
lit og matsgerðir og kerfi og verk-
lag áður en kaflanum verður lokað.
Þessi vinna mun fela í sér heildar-
þarfagreiningu á upplýsinga-
stjórnunarkerfunum og að þarfir
verði kortlagðar. Á þessum grund-
velli verður þjálfunaráætlun gerð í
samvinnu við framkvæmda-
stjórnina og valin aðildarríki.“
Leggja drög að
tölvukerfi fyrir
styrkjakerfi ESB
 Forvinna í iðnaðarráðuneytinu
 Kallar á nokkur mannár í vinnu
Reuters
Fánaborg Við höfuðstöðvar
Evrópusambandsins í Brussel.
Fram kemur á vefnum vidraedur.is
að undirbúningur upplýsinga-
stjórnunarkerfisins sem hér er
gert að umtalsefni sé hafinn.
„Þarfagreining verður framkvæmd
vegna upplýsingastjórnunar-
kerfisins og mun bráðabirgða-
hönnun fylgja í kjölfarið sem hefur
að markmiði skjóta uppsetningu
kerfisins. Áætlun og þarfagreining
fyrir uppsetningu upplýsinga-
stjórnunarkerfisins verður tilbúin
áður en samningaviðræðunum lýk-
ur. Vinna þessi mun byggjast á
reynslu aðildarríkjanna … Meðal
annars hefur verið farið í heim-
sóknir til aðildarríkja í því skyni að
læra af reynslu þeirra. Uppsetning
á nauðsynlegu upplýsingastjórn-
unarkerfi mun eiga sér stað í öðr-
um áfanga,“ segir á vef samninga-
nefndarinnar.
Tryggi skjóta uppsetningu
HEIMSÓKNIR TIL AÐILDARRÍKJA
Skúli Hansen
skulih@mbl.is
Fullyrðingar þingmanna um að
þrýstingur frá stóriðjufyrirtækjum
hafi leitt til þess að frumvarp um
loftslagsmál hafi verið afgreitt í flýti
eru alrangar. Þetta segir Þorsteinn
Víglundsson, framkvæmdastjóri
Samáls, en að hans sögn kom þrýst-
ingurinn allur frá umhverfisráðu-
neytinu.
„Það er raunverulega komið frá
umhverfisráðuneytinu að það þyrfti
að ljúka þessari lagasetningu núna á
vorþingi til þess að við værum þá
yfirhöfuð inni í einhverjum úthlut-
unum fyrir næsta ár,“ segir Þor-
steinn og bætir við: „Sé það rétt þá
var náttúrlega mikilvægt að klára
þetta núna en við höfum svo sem
ekkert í hendi um það annað en yf-
irlýsingar ráðuneytisins í þá veru.
Við settum í sjálfu sér spurningar-
merki við vinnubrögðin og lögðum til
við nefndina að menn reyndu þá að
innleiða algjört lágmark, það er það
sem nauðsynlegt væri og annað ekki,
þannig að það gæfist þá betri tími til
þess að vinna málið betur.“
Algjörlega
innistæðulaust
Eins og greint var frá í
Morgunblaðinu í gær þá skil-
aði Samál inn umsögn við
loftslagsfrumvarpið, ásamt
m.a. SA og SI, þar sem
gagnrýnd voru vinnu-
brögð umhverfisráðu-
neytisins við gerð frum-
varpsins sem og samráðsleysi
ráðuneytisins við hagsmunaaðila.
„Þannig að það er algjörlega inni-
stæðulaust að það hafi verið einhver
sérstakur þrýstingur frá stórnot-
endum í þessa veru,“ segir Þor-
steinn.
Samráð mætti vera miklu betra
Aðspurður út í samráð ráðuneytis-
ins við hagsmunaaðila segir Þor-
steinn að það mætti vera miklu
betra. „Málin hafa verið að koma
seint fram, til dæmis í þessum lofts-
lagsmálum. Sama var uppi á ten-
ingnum fyrir ári síðan, á vorþingi,
þegar það þurfti að innleiða með
hraði frumvörp til þess að hægt væri
að gera fyrirtækjum kleift að sækja
um svokölluð losunarleyfi,“ segir
Þorsteinn og bætir við: „Það átti sér
mjög skamman aðdraganda með litlu
samráði. Þetta eru mál af slíku um-
fangi að það væri æskilegt að þau
kæmu miklu fyrr fram, að það væri
betri tími til þess að vinna þau og að
það væri nánara samráð haft við alla
hagsmunaaðila.“
Hann segir allan þrýsting um að
flýta þessu máli hafa komið frá um-
hverfisráðuneytinu. „Það er í raun og
veru ráðuneytið sem tilkynnir að það
sé nauðsynlegt að keyra þetta mál
núna í gegn og er að þrýsta á þingið
að ljúka því. Við vorum fyrir okkar
parta ekki í neinni aðstöðu til þess að
leggja dóm á hvort það þyldi ein-
hverja bið eða ekki,“ segir Þorsteinn.
Morgunblaðið/Júlíus
Loftslagsmál Að sögn Þorsteins Víglundssonar, framkvæmdastjóra Samtaka álframleiðenda, kom þrýstingur um
að flýta loftslagsfrumvarpinu frá umhverfisráðuneytinu en ekki frá fyrirtækjum.
Settu spurningar-
merki við vinnubrögð
 Ummæli um þrýsting frá stórnotendum innistæðulaus
„Eina aðkoma okkar að þessu gagnvart þinginu var einfaldlega þessi um-
sögn sem að við stóðum að ásamt Samtökum atvinnulífsins og fleirum.
Svo mættum við á einn fund hjá umhverfisnefnd, snemma í maí, þar sem
við fylgdum eftir umsögninni okkar,“ segir Þorsteinn Víglundsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka álframleiðenda (Samál), og bætir við: „Þannig
að það er af og frá að það hafi verið einhver sérstakur þrýstingur frá
stóriðnaði.“
Aðspurður hvort Samál hafi fengið einhverjar nánari upplýsingar
um það af hverju drífa þurfti málið í gegn, segir Þorsteinn: „Þær
upplýsingar sem við fengum voru munnlegar og í þá veru að ef
þetta yrði ekki leitt í lög hér fyrir um það bil mitt þetta ár
þá myndu umsóknir um losunarheimildir héðan ekki fá
neina afgreiðslu úti.“ skulih@mbl.is
Fengu munnlegar upplýsingar
ENGINN ÞRÝSTINGUR FRÁ STÓRIÐNAÐI
Þorsteinn Víglundsson