Helgafell - 01.01.1943, Page 19

UMHORF OG VIÐHORF
5
tvö aðalblaðanna í Reykjavík, Þjóðviljinn
og Tíminn, sáu sér fært að birta ávarpið
né veita söfnunarfé viðtöku, og virðist þó
stuðningur hins síðarnefnda blaðs við mál-
ið ekki hafa verið af fullum heilindum.
Eitt hinna meiriháttar dagblaða bæjar-
ins eignaði „kommúnistum“ alla styrktar-
menn söfnunarinnar, er það nefndi ekki
annað en „hernaðarhjálp til Rússa“ af ó-
Huernig fcemsf hann út?
viðbjarganlegu skeytingarleysi um sann-
leikann dag eftir dag, og var það auðvitað
frekleg móðgun gagnvart Rauða krossi ís-
lands, sem lýst hafði stuðningi við söfn-
unina. Hitt er síður umtalsvert, þótt um-
komulítið vikublað óskilaflokks, sem virð-
ist vera í hraki bæði um menn og mál-
efni, leitaði á svipaðan hátt hljómgrunns
meðal grunnfærasta hluta lesenda sinna,
t. d. með því að slá á strengi meðaumk-
unar í garð „þýzkrar alþýðu“ og boða loft-
árás frá Hitler í hefndarskyni.
Það er að mínum dómi mjög fráleitur
skilningur á fjársöfnuninni fyrir Rauða
kross Sovétríkjanna, að hún sé eða geti
verið nokkur viðurkenning af vorri hálfu
á viturlegu þjóðskipulagi Sovét-Rússa.
Svo fjarri tel ég þessu fara, að ég lít
þannig á, að söfnunin hljóti fyrst og
fremst að vera mælikvarði þess, hversu
mikils oss íslendingum þykir um það vert
að hafa fengið að búa til þessa við þjóð-
skipulag vort, þingræði, kristni-
hald, skólamenntun, bankaviðskipti, sam-
vinnufélagsskap, verkalýðssamtök, bók-
menntir, blaðakost og útvarp. Nöfn þeirra,
sem rituðu undir áskorunina frá 13. febr.,
bera og þessari skoðun minni órækt vitni.
Göring marskálkur og Ribbentrop, póli-
tískur farandsali Hitlers, hafa báðir neyðzt
til að játa fyrir nokkru, að skýringin á
þeim leyndardómi, hvers vegna nazistar
gerðu ekki innrás í England sumarið 1940,
hafi verið fólgin í ótta þeirra við ægileg-
an hernaðarmátt Rússa. Án þessa réttmæta
ótta morðveldis þriðja ríkisins við þann
her, sem Rússar höfðu eflt til varnar sér
með stórkostlegri afsölun borgaralegra
lífsþæginda, samhliða mikilfenglegasta við-
reisnarstarfi, sem sögur fara af, má telja
alveg víst, að á hausti komanda hefði verið
haldið hér á landi liátíðlegt þriggja ára
afmæli þýzka verndarríkisins Eismark,
með einhvern Kvisling í leiðtogasæti, að
undanfarinni „samræmingu" og „hreins-
un“, samkvæmt aftökuskrám dr. Ger-
lachs.
Þessi staðhæfing er ekki fjær sennileik-
anum en svo, að fimm misserum eftir
hrun Frakklands, þegar flóðbylgja naz-
ismans brotnaði á „ofstæki Rússa við
Stalíngrad“, eins og íslenzkt blað komst
að orði, með þeim afleiðingum, að allir
sæmilegir menn gera sér nú réttmætar
vonir um fullan ósigur og óhjákvæmilegt
hrun blóðveldisins, létu sumir forustumenn
Vesturveldanna, sem njóta að verðleikum
trausts og hylli hér á landi, sér þau orð
um munn fara, að Rússar hefðu borgið
heimsmenningunni.
Það er undir lífsskoðun manna hér á
landi komið, hvort þeir telja þetta svo
mikils virði, að það sé þakkavert og einka-
mál þeirra, sem líta svo á, hvort þeir
eigna sér slíka hlutdeild og aðild, þegar
um sameiginleg verðmæti og farsældar-
markmið heimsmenningarinnar er að ræða,
að þeim beri að sýna þakkarhug sinn í
verki, þótt ekki sé á tilfinnanlegri hátt en
þann að leggja til líknarstarfa meðal
bjargvætta vorra brotabrot af óverðskuld-
uðum stríðsgróða.
LEIÐARVÍSIR UM Helffafe11 telur ekkl
STJÓRNARMYNDUNsaka’ Þótt það lati
— MEÐ FYRIRVARA koma fram 1 dags'
ljósið hugmynd, sem
það hefur fundið á förnum vegi, um
myndun ráðuney ta. Það vill þó hvorki
ábyrgjast frumleik hennar né slík haldgæði