Helgafell - 01.01.1943, Blaðsíða 120

106
HELGAFELL
í Bretlandi, óháð öðrum rannsóknum í lyf-
lækningum. Það var prófessor Alexander
Fleming, sem stcndur fyrir sýklarannsókna-
deildinni í Sankti Maríu-spítalanum í London,
sem uppgötvaði þetta efni. Fleming var að
fást við rannsóknir á stafylokokkum, þ. e.
graftarsýklum, sem valda alvarlegum og oft
banvænum sýkingum. Þessir sýklar eru rækt-
aðir í kjötsoði eða hlaupi í smáglösum cða skál-
um og gróðurinn Iátinn standa í skáp við
líkamshita.
Eitt af gróðrarglösum Flemings mengaðist
af myglu, svipaðri þeirri, sem vex á gömlum
matarleifum í eldhúshorninu. Þessi myglu-
sveppur, penicillium, er mjög útbreiddur, og
sýklagróðri, scm mengazt af þessum myglu-
sveppum, er fleygt í öllum rannsóknarstofum.
Fleming gerði þá mikilsverðu athugun, að þeir
blettir í soðhlaupinu, sem mengaðir voru
myglusveppum, voru Iausir við stafylokokka,
sem virtust ekki geta vaxið í námunda við
myglusveppina, og honum datt í hug, að
sveppurinn kynni að framleiða efni, sem væri
fjandsamlegt sýklunum. Hann sannfærðist um
þessa skoðun sína með því að menga annars
konar sýklagróður myglusveppunum og fann,
að sumir sýklar hættu að vaxa, en aðrir ekki.
Af þessum tilraunum sínum dró hann þá
ályktun, að sveppurinn framleiði efni, sem
getur síazt gegnum soðhlaupið, sem sýklamir
em ræktaðir í, og haft hindrandi áhrif á vöxt
sumra sýkiltegunda. Síðan ræktaði Fleming
sýklana í kjötsoði og fann, að vökvinn undir
myglulaginu hafði sams konar sýkileyðandi
áhrif og myglan sjálf. Árið 1929 birti hann
niðurstöður þessara rannsókna í British Joumal
of Experimental Pathology og stakk upp á
nafninu penicillin fyrir sýkileyðandi efni, sem
myglusveppurinn penicillium notatum (græn
mygla) býr til.
Þegar á þessu byrjunarstigi var Fleming
ljóst, hve miklum möguleikum penicillin bjó
yfir, og gat þcss til, að það kynni að reynast
gagnlegt í viðureigninni við sóttir. Þrem ámm
seinna birti hann nánari rannsóknir um góðan
árangur, sem hann hafði séð við meðferð á
sóttmenguðum sámm, en mikilvægi penicillins-
ins lá ekki Ijóst fyrir vegna þess, hve það var
óhreint og blandað, eins og það var unnið
fyrst. Það er samt eftirtektarvert, að fyrstu
niðurstöður Flemings em birtar 6 ámm á
undan fyrstu Iýsingu Domagks á áhrifum
prontosils.
Á síðustu ámm hefir rannsókn á penicil-
lini farið mikið fram hjá prófessor Florev og
flokki sérfræðinga í meinafræðisstofnun þeirri,
sem kennd er við Sir Willian Dunn í Oxford.
Gaumgæfilegar rannsóknir þessara manna hafa
sýnt, að þetta efni er gætt eiginleikum, sem
eru merkilegri en kunnugt er um nokkurt
annað sýkileyðandi efni. — Oxford-mennirnir
ræktuðu mygluna við beztu skilyrði með til-
Iiti til hita, sýmstigs og loftþrýstings, sem
Fleming hafði að miklu leyti fundið og Iýst, og
þeir notuðu sérstakt æti, samsett úr söltum og
drúfusykri. Ræktun myglusveppanna er nú
framkvæmd í stómm stíl í sérstaklega til-
búnum, flötum leirkerum, og penicillinið, sem
myndast, er unnið úr vökvanum, er verður
gulleitur undir mygluskáninni. Nýjum vökva
er hellt undir mygluskánina, og þegar hann
er orðinn gulur, er hann skilinn afmr frá.
Þetta hefur verið endurtekið allt að fjórtán
sinnum með einn myglugróður.
Árið 1941 lýsm þessir Oxford-menn góðum
árangri af sterkri penicillinblöndu, sem unnin
var úr mygluvökvanum með lífrænu, uppleys-
andi efni. Þetta hafði verið notað í ýmsum til-
fellum af alvarlegum sýkingum hjá mönnum
og gefizt vel. Þeir lýstu líka ýtarlegum rann-
sóknum á eiginleikum penicillins, sem sýndu
meðal annars, að það var miklu minna eitrað
en sulfonamid-samböndin og gat verkað þar,
sem þau vom áhrifalaus.
Síðusm mánuðina hafa menn komizt cnn
lengra í Oxford með því að búa til barium-salt
úr penicillini, sem er mjög nálægt því að vera
hreint.
Þetta efni hefir háa cindasamsctningu, og
hefur verið smngið upp á formúlunni
C24H^20ioN2Ba. Þetta nýja, hreinsaða
penicillin hefur revnzt hindra sýklavöxt ger-
samlega í geysimikilli þvnningu, allt að því 1
á móti 24.000.000, og það er þess vegna mörg
hundmð sinnum áhrifameira en hið sterk-
asta af sulfonamid-flokknum og um lcið minna