Helgafell - 02.12.1943, Síða 46

428
HELGAFELL
Fyrstur leikmanna hér í sveitum
mun Jón Stefánsson hafa orðiÖ til þess
að halda ræður við greftranir. Þau
dánarminni voru venjulega ólík ræðu
prestsins, svo að hvort fyrir sig hafði
sitt gildi. Jón var fundvís á þær minn-
ingar og atburði lokinnar samfylgdar,
sem auðkenndu mann og starf og vert
var að festa í minni. Sorg og sársauka
sýndi hann þátttöku af þeim skilningi,
að það varð algengt í sveitinni, að
leitað var til hans um þessar minn-
ingarræður.
Heimili þeirra Jóns og Jakobínu
var alla tíð fámennt, mjög lítið hjúa-
hald. Dætur þeirra komu snemma for-
eldrum sínum til liðs innan bæjar og
utan.
Ætíð var samhugur og sameiginleg
ástundun hjónanna um búþarfir allar
og heimilisumhyggju.
En á miðkafla sambúðaráranna kom
það fram, að hjónin áttu að sumu
leyti ekki samleið um lífsskoðun og
íhugunarefni. Jakobína var fastlynd og
trygg við bernskufræði, þótti sem ekki
mætti raska venjum eða skoðunum,
sem þeim voru háðar.
Og þegar Jón var tekinn að efast
um þau bókstafsatriði trúarlærdóms og
kennisetninga, sem hann gat ekki
samrýmt skilningi sínum eða tilfinn-
ingum, hafði hvort fyrir sig sitt sjóuar-
mið um þær nýju frfhyggjuskoðanir.
Bæði hjónin áttu skap, sem fylgir
sínu máli. Og hún hélt á sínum mál-
stað jafn vel og hann. Átti þetta þátt
í því, að færra varð með hjónunum,
og samleiðin vandfarin um skeið. En
svo vannst þeim það með samstarfi
áranna að skilja hvort annað af nýju
og því betur, sem lengur leið. Utsýn
beggja stækkaði með aldri, hiti í dórn-
um hlífðist við, leit eftir málsbótum
komst að, og því fleira varð sameig-
inlegt. Þegar fullvaxnar dætur þeirra
byggðu upp með þeim heimilið, bar
mildan kvöldblæ á sambúð hjónanna.
— Og geisli á því kvöldi, báðum sam-
eiginlega, varð sveinninn ungi, son-
ur Guðrúnar dóttur þeirra og Stein-
þórs Björnssonar, er hlaut nafnið Þor-
gils. -----
Jón Stefánsson var hraustur maður
fram á síðustu ár. Þá kenndi hann
vanheilsu af völdum gallsteina, og
kom læknisaðgerð ekki að liöi. Að
lokum varð af þessu lífhimnubólga.
Bar hann með þreki og stilling þunga
banalegu og sagði fyrir um búháttu og
verkatilhögun að sér látnum. — Jón
andaðist 23. júní árið 1915.
Eftir þetta stóð bú þeirra mæðgna
áfram á Litluströnd. Védís giftist Jóni
Sigurðssyni frá Geirastöðum í Mý-
vatnssveit, og tóku þau við búi af
móður hennar. Hafa þau búið þar
síðan og Guðrún verið hjá systur
sinni.
Jón Stefánsson var myrkfælinn mað-
ur frá barnæsku. Hann gekk ekki einn
til dyra, þegar dimmt var, ef hjá því
varð komizt.
Hann minntist þess frá yngri ár-
um, þegar hann þurfti að gefa fé í
myrkri, að hann greip í fang sér eitt
lambið úr húsinu og hafði með sér
inn í hlöðuna og þar við hlið sína,
meðan hann leysti heyið. Það var
lífsmark í grafarmyrkri að heyra lamb-
ið kippa stráum úr stálinu og kepp-
ast við að tyggja, og sönnun þess, að
myrkrið tekur ekki af manni bæði
sýn og heyrn.
Jón hafði geig af öllu myrkri og
kuldanum, sem það elur í skauti og
magnar til valda í ríki sínu. Honum