Helgafell - 02.12.1943, Qupperneq 55

Hús Bjarna riddara
Sívertsens.
í Hafnarfirði stendur enn hús Bjarna riddara
Sívertsens, byggt 1804. Húsið er enn að mestu í
upprunalegri mynd. Breytingar hafa verið smá-
vægilegar, og mikið af viðum hússins er
óskemmt með öllu, svo sem í efra gólfi, sperr-
um og þaki. Utveggir eru hlaðnir úr múrsteini
í timburbinding. Er þetta líklega eina húsið hér-
lendis, sem byggt er á þennan hátt.
Sem stendur eru skrifstofur bæjarins í hús-
inu, en þar sem ráðhús bæjarins verður full-
gert innan skamms, verða þær fluttar þangað
á næstunni. Sé hið gamla hús látið standa autt
og afskiptalaust, er því eyðilegging vís, áður en
langt um líður. Samkvæmt skipulagsuppdrætti
bæjarins á húsið líka að þoka þaðan sem það
nú er, enda nýtur það sín þar illa sökum
þrengsla.
Eina ráðið til þess að bjarga húsinu frá glöt-
un er því að flytja það. Til þess þarf nokkurt
fé. En væri þvf fé illa varið, sem til þess færi
að bjarga húsi Bjarna Sívertsens? Húsi, sem
er dýrgripur á margan hátt, fallegt, hefur
menningarsögulegt gildi og er síðast, en ekki sízt
minnisvarði Bjarna riddara Sívertsens, sem vissu-
lega á skilið, að minningu hans sé haldið á lofti,
og engu síður fyrir það, þótt gleymzt hafi að
geta hans í nýútkominni Iðnsögu íslands, hvern-
ig sem á því stendur.
Nú, þegar menn virðast kunna að meta bet-
ur en nokkru sinni fyrr gömul menningarverð-
mæti, ætti fjárskortur ekki að hamla björgun

hússins, eins og árar. — Verzlunarstéttinni
ætti að vera það metnaðarmál, að varðveitt sé
minning hins fyrsta íslenzka verzlunarmanns,
sem nokkuð kvað að. Iðnaðarmenn ættu að
minnast fyrsta skipasmiðsins. Hafnarfjarðarbær
ætti að hlúa að minningu eins bezta borgara
síns. Þjóðin öll á að læra að meta heillastörf
beztu sona sinna og sýna slíkt í verki.
Agúst Steingrlmsson.
O tempora, o mores
Ritstjórar góSir.
Eftir að hafa lesið bréf hins „ágæta" vinar
Helgafells, f n.sfðasta hefti, furðaði mig á, að þið
skylduð hafa birt það í tímaritinu. Fæ ég ekki
betur séð, en að bréfritarinn skarti að rökvísi
á við aðra hraðskilnaðarmenn, og hefði því eins
mátt prenta upp einhverja klausuna úr Morgun-
blaðinu eða Vísi. Að vísu koma greinilega í ljós
f bréfinu höfuðeinkenni á rökfærslu hraðskiln-
aðarmanna eða öllu heldur það, sem kalla mætti
rangfærslu þeirra á kjarna málsins. En einmitt
þvf atriði hafið þið ekki gefið gaum í athuga-
semd yðar, og væri þó ástæða til að vekja at-
hygli almennings á því, hvernig hraðskilnaðar-
menn halda á málum.
Þessi háttvirti bréfritari og „ágæti" vinur
Helgafells segir, að þeir, sem fresta vilja af-
greiðslu skilnaðarmálsins til styrjaldarloka, vilji
,,slá á jrest fullveldi landsins”.
Af þessum ummælum er augljóst, að þessi
maður annað tveggja veit ekki, hvað er mergur
þessa máls eða þyrlar vfsvitandi upp moldviðri
og rangfærslum til þess að villa mönnum sýn,
og véla þá til fylgis við hraðskilnaðarmenn á
röngum forsendum.
Þessar blekkingar eru að vísu ekki nýnæmi,
því að fyrr hefur þeim verið hampað til þess
að styðja að landráðaáburði hraðskilnaðarmanna.
Þessu er eflaust skákað í því skjóli, að al-
menningur sé búinn að gleyma því, að ísland
varð frjálst og fullvalda ríki 1. des. 1918, og er
aðeins í sambandi við Dani um persónu kon-
ungs, eða þá að teflt er djarft í skjóli skilnings-
leysis og hugtakaruglings.