Morgunblaðið - 25.08.2012, Blaðsíða 33

UMRÆÐAN 33
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. ÁGÚST 2012
Það er áhyggjuefni
alls samfélagsins þegar
það lítur út fyrir að þeir
sem hafa verið á at-
vinnuleysisbótum í fjög-
ur ár og eru á leið á fjár-
hagsaðstoð skipti
þúsundum. Áhyggju-
efnin eru margþætt.
Fyrst og fremst er það
virkilega dapurlegt að
ekki hafi fundist at-
vinna við hæfi fyrir svona marga ein-
staklinga undanfarin ár eftir hrunið
mikla. Augljós er sá skortur á fjárfest-
ingu í atvinnulífinu sem þessu veldur.
Þetta er einnig gríðarlegt áhyggjuefni
fyrir skuldsett sveitarfélög sem verða
að öllum líkindum að aðstoða þessa
einstaklinga við að komast á fjárhags-
aðstoð.
Hins vegar eru skilyrði þess að fá
fjárhagsaðstoð ekki þau sömu og að fá
atvinnuleysisbætur. Í flestum tilvikum
er fjárhagsaðstoðin lægri en atvinnu-
leysisbæturnar, þær eru einnig tekju-
og eignatengdar, og hefur hingað til
helst verið hugsuð sem neyðarúrræði
þeirra sem minna mega sín í samfélag-
inu.
Við sem höfum ekki lokað eyrum og
augum vitum auðvitað um einhverja
sem ekki vilja vinna og hafa horfið inn í
heim óreglulegs svefns og viss siðrofs
um að það sé betra að vera á bótum
frekar en að taka þátt í atvinnulífinu.
Þessir einstaklingar vissulega skemma
og skekkja myndina af því hverjir eru í
sárri þörf fyrir vinnu og myndu gera
hvað sem er til þess að öðlast hana.
Vinnumálastofnun hefur gripið til
ýmissa úrræða til þess að halda þess-
um einstaklingum í virkni, t.d. með
hvatningu til náms, skilyrt bótarétt við
námskeiðahöld af ýmsum gerðum og
að lokum greitt fyrirtækjum atvinnu-
leysisbæturnar ef þau eru tilbúin að
ráða til sín einstaklinga sem skráðir
eru atvinnulausir. Þessi úrræði hafa
gengið misvel.
Sögur fara af því að fyrirtæki hafi
jafnvel misnotað þetta til að greiða
lægri laun, og hefur VR tekið slík mál
til skoðunar. Sumir hafa verið lánsamir
og fengið áframhaldandi atvinnu þegar
þessu átaki lauk, aðrir ekki.
Þegar einstaklingar fara af fjögurra
ára bótarétti sínum þurfa sveit-
arfélögin að vera tilbúin að taka á móti
þeim. Eins og áður sagði eru velflest
sveitarfélög skuldsett og má lítið út af
bregða í rekstri til þess að áhrifin verði
mikil til hins verra. Ný-
lega tóku sveitarfélögin
við málefnum fatlaðs fólk
sem er gríðarlega stór og
vandasamur málaflokk-
ur. Núna standa sveit-
arfélögin og velferð-
arsvið þeirra frammi
fyrir auknu álagi vegna
þess fjölda sem nú fer að
detta af bótum. Því það
þarf að sinna þessum
einstaklingum, ekki bara
borga þeim bæturnar og
láta það nægja. Margir
sem komnir eru þennan veg eru nið-
urbrotnir og þurfa mikla aðstoð. Því
miður hafa sveitarfélög ekki alveg ráð-
in í sínum höndum þegar kemur að því
að skilyrða og virkja þessa ein-
staklinga sem eru á og vilja komast á
fjárhagsaðstoð. Slík lög og reglugerðir
eru á hendi Alþingis og ráðuneyta.
Síðastliðið sumar fór fram umræða
um að hvort hægt væri að skilyrða
fjárhagsaðstoð að einhverju leyti við
einhverskonar virkni, viðveru eða at-
vinnuleit. Skv. hörðustu reglum á það
ekki að vera hægt, þar sem að fjár-
hagsaðstoð er í eðli sínu ætluð þeim
sem minna mega sín og geta í raun
ekki unnið. Núna blasir hins vegar við
að mikið af vinnufæru fólki er að fara
„á sveitina“ og úrræði sveitarfélag-
anna eru takmörkuð til þess að vinna
að því að draga úr neikvæðum afleið-
ingum þess, sökum álags og aðhalds í
rekstri.
Veruleikinn hefur mikið breyst við
þetta langtímaatvinnuleysi sem þjóð-
félagið glímir við og óljóst hvernig fer.
Mögulega verður þetta til þess að fleiri
sætti sig við atvinnu sem þeim áður
hugnaðist ekki vegna þess hversu lág
fjárhagsaðstoðin þykir en það er einn-
ig mikil hætta á að viðkvæmir ein-
staklingar hverfi inn í sálarmyrkur við
þessa niðurstöðu og að á Íslandi verði
„týnd kynslóð“ líkt og gerðist í efna-
hagskreppunni í Finnlandi.
Eftir Karen
Elísabetu
Halldórsdóttur
Karen Elísabet
Halldórsdóttir
» Veruleikinn hefur
mikið breyst við
þetta langtímaatvinnu-
leysi sem þjóðfélagið
glímir við og óljóst
hvernig fer.
Höfundur er BA í sálfræði, MS í
mannauðstjórnun og varabæjar-
fulltrúi í Kópavogi.
„Að fara á sveitina“
TIL HAMINGJU
VINNINGSHAFAR
Yfir 2O háskólabyggingar hafa
risið fyrir happdrættisfé.
Milljónaveltan
50 milljóna króna vinningur: Dregið er úr öllum miðum, bæði númer og bókstaf. Tromp-
miði margfaldar ekki vinningsupphæð en fimmfaldar vinningslíkur.
1 milljónar króna vinningar: Dregið er aðeins úr seldum miðum, bæði númer og bók-
staf. Tromp-miði margfaldar ekki vinningsupphæð en fimmfaldar vinningslíkur.
Birt með fyrirvara um villur
8. flokkur, 24. ágúst 2012
Kr. 50.000.000,-
22329 E
42317 F
51122 B
54421 H
54828 B
47874 E
Kr. 1.000.000,-
DÚKA KRINGLUNNI SÍMI: 533 1322 SMÁRALIND SÍMI: 564 2011
Litrík glervara
og ljúfar
brúðkaups-
gjafir
Morgunblaðið gefur út sérblað í tilefni af 150
ára afmæli Akureyrarbæjar þann 29. ágúst.
Í blaðinu verður farið um
víðan völl og tekið á því
hvað Akureyri hefur upp á
að bjóða.
SÉRBLAÐ
MEÐAL EFNIS:
Starfsemin í Listagilinu
Glerártorg - nýjar verlsanir
Hof - menningarhús í Eyjafirði
Sjónlistamiðstöðin og starfsemi hennar
Gistimöguleikar á Akureyri
Hátíðardagskráin - rætt við formann
hátíðarnefndar
Sundfélagið Óðinn 75 ára í ár
Akureyri með augum aðkomufólks -
„hvers vegna ég kem til Akureyrar“
Sælkerabærinn Akureyri - veitingastaðir og
krásir úr héraðinu
Háskólinn á Akureyri 25 ára í ár
Leikfélag Akureyrar - starfsemin og verkefni
vetrarins
Mjólkursamsalan og ostarnir á Akureyri
Útgerð í Eyjafirði
Rástefnubærinn Akureyri
Akureyri og útivistarmöguleikarnir.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Pöntunarsími auglýsinga:
er fyrir klukkan 12 mánudaginn
27. ágúst
NÁNARI UPPLÝSINGAR GEFUR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími 6591105
kata@mbl.is
– Meira fyrir lesendur