Morgunblaðið - 16.11.2012, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2012
Föstudaginn 16. nóvember kl. 20
munu Íslensk erfðagreining og
Spoex halda fræðslufund um psori-
asis og psoriasisgigt í húsnæði ÍE
að Sturlugötu 8.
Á fundinum mun verkefnastjóri
ÍE skýra frá nýjustu rannsóknum á
sjúkdómnum. Að loknum fyrirlestri
hans verða fyrirspurnir. Boðið
verður upp á veitingar.
Frætt um psoriasis
Ljósið, endurhæfingar- og stuðn-
ingsmiðstöð stendur fyrir Ljósa-
fossgöngu niður Esjuna þriðja árið
í röð. Er þetta gert til að minna á
stuðninginn og þá sem eru að berj-
ast við krabbamein. Ljósið sinnir að
jafnaði um 300 manns á mánuði og
er stór endurhæfingar- og stuðn-
ingsdagskrá alla virka daga.
Ljósafossgangan verður farin
laugardaginn 17. nóvember. Mæt-
ing kl. 15.00 við Esjustofu og þar
mun Valgeir Skagfjörð laða fram
notalega tóna meðan fólk býr sig í
gönguna. Gangan hefst kl. 15.30.
Kveikt á ljósum kl. 17.00 við
Steininn og þar með hefst Ljósa-
fossgangan niður Esjuna. Allir eru
beðnir að taka með sér höfuð- eða
vasaljós.
Áætlað er að koma niður um kl.
18.00. Esjustofa mun bjóða öllum
upp á vöfflur og rjóma. Allir eru
velkomnir í gönguna.
Ljósið stendur fyrir
göngu niður Esjuna
Verkfræðingafélag Íslands heldur í
dag, föstudag, ráðstefnu í tilefni af
100 ára afmæli félagsins á þessu
ári.
Ráðstefnan ber heitið Verkfræði
á nýrri öld og þar verður fjallað um
hagnýta verkfræði í nýjum grein-
um, rannsóknum og atvinnulífi.
Ætlunin er að kynna áhugaverð
svið þar sem verkfræðingar hafa
verið að hasla sér völl, með nýrri
tækni, rannsóknum og frumkvöðla-
starfi.
Ráðstefnan fer fram í ráð-
stefnusal Arion banka, Borgartúni
19, og hefst hún kl. 14. Kristinn
Andersen, formaður VFÍ, setur
ráðstefnuna og síðan verða flutt
átta erindi um hin margvíslegustu
verkefni. Ráðstefnustjórar eru
Margrét Edda Ragnarsdóttir og
Þórólfur Árnason.
Allir eru velkomnir og aðgangs-
eyrir er enginn.
Ræða verkfræði á
nýrri öld á ráðstefnu
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Röntgenmyndir sýna að tæplega
þriðjungur dvergsvana (Cygnus col-
umbianus) og 13,6% álfta (Cygnus
cygnus) á Bretlandseyjum eru með
högl í skrokknum. Báðar tegundir
eru alfriðaðar á öllum dvalarstöðum
og hafa verið lengi. Dvergsvanirnir
verpa að mestu á túndrum Rúss-
lands og álftirnar mikið á Íslandi.
Verndarsamtökin The Wildfowls
and Wetlands Trust (WWT) hafa
fangað villta dvergsvani og álftir á
vetrarstöðvum í Bretlandi, undan-
farna fjóra áratugi, röntgenmyndað
og sleppt. Greint var frá þessu í
haustútgáfu fréttabréfs WWT,
Goose News.
Eldri fuglar voru líklegri til að
vera með högl en yngri fuglar.
Þannig voru 16,3% tveggja ára álfta
og eldri með högl. Í fréttabréfinu er
ályktað sem svo að fyrst lifandi fugl-
ar séu með högl í skrokknum megi
telja víst að einhverjir hafi verið
skotnir til bana. Merktir dverg-
svanir hafa fundist dauðskotnir í
Bretlandi, Rússlandi, Eistlandi og
Lettlandi.
Skýrsluhöfundar segja að ólög-
legar skotveiðar ógni augljóslega
báðum tegundum en erfitt sé að
komast að því hvar skotið sé á
fuglana. Bent er á að flugleið
dvergsvana sé löng og að mestu yfir
landi en íslensku álftirnar fljúgi um
500 km yfir opið haf og dvelji ein-
ungis í Bretlandi, á Írlandi og Ís-
landi. Skotnir fuglar hafa fundist í
öllum löndunum þremur. The
Scotsman hefur eftir Juliu Newth,
rannsóknarmanni hjá WWT, að lík-
lega hafi einhverjir fuglanna verið
skotnir í Skotlandi og annars staðar
á Bretlandseyjum. Ian Thomson,
hjá Konunglega fuglaverndar-
félaginu (RSPB), segir í samtali við
The Scotsman að þótt ómögulegt sé
að segja hvar skotið hafi verið á
fuglana frétti þeir af því að svanir,
einkum íslenskar álftir, hafi verið
skotnir í Skotlandi.
Dr. Arnór Þórir Sigfússon fugla-
fræðingur bendir á að álftir á
vetrarstöðvum í Bretlandi séu ekki
allar íslenskar. Sumar komi frá
norðurhéruðum Rússlands. Hann
kveðst hafa heyrt því fleygt að
dæmi séu um að álftir séu skotnar
hér. Það sé þó líklega ekki gert
kjötsins vegna heldur til að fæla
þær. Arnór segir að mörgum bænd-
um sé illa við álftir. Aukin kornrækt
kunni einnig að hafa aukið á óvin-
sældirnar en bæði álftir og gæsir
geti valdið miklu tjóni á ökrum.
„Ef álftir fara í kornakur, áður en
búið er að þreskja, geta þær valdið
miklu tjóni og opnað akurinn fyrir
gæsum,“ sagði Arnór.
Álftastofninn hefur
vaxið mikið
Íslenski álftastofninn var talinn
vera 29.000 fuglar samkvæmt taln-
ingu árið 2010. Talið er að stofninn
hafi vaxið um 60% síðustu tuttugu
ár og er álitið að álftastofninn á Ís-
landi sé 14-19% af Evrópustofni
álfta.
Þetta kom fram í svari Svandísar
Svavarsdóttur umhverfisráðherra
við fyrirspurn Ásmundar Einars
Daðasonar um álftir 21. ágúst sl.
Ásmundur spurði m.a. um hvaða
rök byggju að baki alfriðun álfta á
Íslandi. Ráðherra svaraði að álftir
og svanir væru friðuð í flestum lönd-
um og að álft hefði verið friðuð á Ís-
landi frá árinu 1913. Þá kom fram
að hluti af ástæðu friðunarinnar
væri fagurfræðilegs eðlis, auk þess
sem lítil hefð sé fyrir því að veiða
álftir til matar. Á tímabili voru þær
líka sjaldgæfar hér á landi og voru
t.d. ekki nema 3-5 þúsund í kringum
árið 1960 samkvæmt talningum.
Þá var spurt hvort ástæða væri til
að hafa áhyggjur af beitarálagi
vegna álfta og gæsa á ræktunar-
löndum og úthögum. Ráðherra
sagði ástæðu til að fylgjast með
beitarálaginu. Álag af völdum villtra
fugla á ræktarland geti verið tals-
vert á ákveðnum svæðum og því
mikilvægt að afla upplýsinga um
álagið.
Ásmundur spurði einnig hvort
ráðherra væri tilbúinn að veita land-
eigendum heimild, líkt og þeir hafi
óskað eftir, til að verja akra og
ræktunarlönd fyrir tjóni sem hlýst
af álftum. Ráðherra svaraði því m.a.
til að full ástæða geti verið til að
bregðast við til þess að draga úr eða
koma í veg fyrir tjón vegna ágangs
álfta. Einnig kom fram í máli ráð-
herra að undanfarið hefði umhverf-
isráðuneytið, Umhverfisstofnun,
Náttúrufræðistofnun og Bænda-
samtökin unnið að því að taka sam-
an upplýsingar um ágang af völdum
gæsa og álfta á ræktarlöndum.
„Á grundvelli þeirrar vinnu er
ætlunin að meta hvar þörf er á að
bregðast við ágangi á ræktarlönd og
með hvaða aðferðum og aðgerðum
best er að bregðast við. Ákvæði laga
veita umhverfisráðherra ekki leyfi
til þess að aflétta friðun álfta en ráð-
herra hefur þó heimild til þess að
veita staðbundna undanþágu frá
lögunum til að bregðast við tjóni.“
Álftir geta valdið talsverðu tjóni
Morgunblaðið/RAX
Grasbítar Álftir og gæsir sækja mjög í ræktað land, bæði tún og akra. Bændur hafa kveinkað sér vegna tjónsins
sem þeir verða fyrir. Þeir vilja fá að veiða álftir í einhverjum mæli. Fundist hafa högl í álftum í Skotlandi.
 Röntgenmyndir sýna að hluti íslenskra álfta í Bretlandi er með högl í skrokknum  Fuglafræðingur
telur að álftir séu ekki skotnar til matar heldur til að fæla þær  Álftum fjölgaði um 60% á tuttugu árum
Komið hafa fram tillögur á búnaðarþingum undanfarin
ár um að stofnstærð álfta verði ákveðin og leyft að
veiða úr því sem umfram er. Einnig að veiðarnar ein-
skorðist við ræktarlönd bænda þar sem ágangur álfta
veldur tjóni.
Bændasamtökin óskuðu eftir upplýsingum frá bænd-
um um tjón af völdum álfta og gæsa á ræktarlöndum
bæði í fyrrahaust og á liðnu hausti. Útbúið var sérstakt
eyðublað fyrir bændur að fylla út. Upplýsingarnar sem
þannig safnast verða notaðar til að leggja mat á um-
fang tjónsins.
Borgar Páll Bragason, verkefnisstjóri á ráðgjafarsviði
Bændasamtakanna, sagði að þetta hefði vakið þó nokkur viðbrögð. Ekki
væri búið að vinna úr tjónatilkynningum frá því í haust en Borgar sagði
eftirtektarvert hve margar hefðu borist úr Húnavatnssýslum þetta árið.
Bændur vilja fá að veiða álftir
BÆNDASAMTÖKIN SAFNA UPPLÝSINGUM UM TJÓN
AF VÖLDUM ÁLFTA Á RÆKTARLÖNDUM BÆNDA
 


   
 


 
 

   
 




! "
#
$ 
 % & 


  
  
 
$ 

&  
 

   
  
 
$ 
 $%&   
  

 

  
 $ 
 &
 
  !

"  


   
 ## "  
'  "