Morgunblaðið - 16.11.2012, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2012
Ármann J. Lárusson,
sigursælasti glímumað-
ur Íslandssögunnar,
andaðist á Landspítal-
anum að morgni 14.
nóvember, áttræður að
aldri. Ármann fæddist í
Reykjavík 12. mars
1932, sonur hjónanna
Lárusar Salómons-
sonar, lögreglumanns
og glímukappa, og
Kristínar Gísladóttur
húsfreyju.
Ármann fór ungur að
vinna, var verkamaður,
lögreglumaður og
starfaði sjálfstætt við byggingar-
vinnu, hellu- og flísalagnir.
Ármann var mjög sigursæll frjáls-
íþróttamaður og glímukappi. Hann
vann Grettisbeltið
fyrst árið 1952 og var
glímukóngur fjórtán ár
í röð frá árunum 1954-
1967. Ármann vann
Ármannsskjöldinn árið
1950 og vann skjöldinn
aftur á árunum 1953-
1956 og 1958-1960 eða
samtals átta sinnum.
Enginn annar hefur
leikið þetta eftir.
Ármann tók mikinn
þátt í byggingu Frí-
kirkjunnar Kefas á
Vatnsenda og var virk-
ur í safnaðarstarfinu.
Ármann kvæntist Björgu R.
Árnadóttur árið 1953. Þau eignuðust
tvö börn, Sverri Gauk og Helgu
Rögnu.
Andlát
Ármann J. Lárusson
glímukappi
BAKSVIÐ
Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
„Yndislestur getur einn og sér
styrkt mjög stöðu nemenda í skól-
anum, nemendahópsins sem heild-
ar og þar með samkeppnisstöðu
þjóðarinnar,“ segir Brynhildur
Þórarinsdóttir, stjórnarformaður
Barnabókaseturs Íslands á
Akureyri.
Brynhildur segir að margar
rannsóknir séu til um lestrarvenjur
ýmissa árganga á Íslandi og þróun
lestrarvenju, sem sýni minnkandi
lestur barna. „Okkur langaði að
snúa við sjónarhorninu, hætta að
tala um vandamálið og reyna að
finna út hvernig læra megi af
krökkum sem ennþá lesa eitthvað,
nýta sterku lesendurna,“ segir hún
um lestrarannsóknina.
Foreldrarnir mikilvægir
Í rannsókninni var rætt við
krakkana um lestrarvenjur, lestr-
aruppeldi, hver læsi heima, hvernig
þeir kynntust bókum og lestri og
svo framvegis til þess að finna út
hver þáttur foreldra er og uppeldis
í áhuga krakka á lestri. Brynhildur
segir að markmiðið hafi verið að
komast að því hvað geri krakka að
sterkum lesendum og hvernig efla
megi hópinn til þess að fjölga
krökkum sem lesa.
Starfsfólk Barnabókasetursins
vinnur út frá því að lestur sé ekki
einkamál krakkanna. Allar viðkom-
andi rannsóknir sýni að lestur
barna sé í beinu sambandi við fjöl-
skylduaðstæður, menntun og efna-
hag foreldranna. Lestraráhugi
barna og lestrarvenjur hefjist
heima og ráðist mikið af því hvern-
ig foreldrar standi sig í lestrarupp-
eldinu. Rannsóknin hjálpi því til við
að ná til foreldra og fjölskyldna auk
þess sem hún aðstoði yfirvöld á
sviði mennta, menningarmála og
félagsmála við að móta stefnu með
það að leiðarljósi að lestur sé
spurning um menningarlegan auð
og félagslega stöðu krakkanna.
„Við sjáum að börn þurfa að alast
upp við bóklestur og það þarf að
lesa fyrir þau frá því þau eru pínu-
lítil,“ segir Brynhildur. „Þau þurfa
að sjá bækur í kringum sig. Þau
þurfa að sjá lesendur sem fyrir-
myndir, bæði pabba og mömmu.
Þegar þau eru komin í skólann
þurfa þau að hafa kennara sem hef-
ur áhuga á bóklestri. Þau þurfa að
hafa gott skólasafn.“
Bóklestur og námsárangur
Brynhildur bendir á að rann-
sóknir hafi sýnt að beint samband
sé milli áhuga og ánægju af bók-
lestri og árangurs í lesskilningi og
þar með námsárangurs. Til dæmis
sé mjög sterk fylgni á milli lesskiln-
ings og árangurs í stærðfræðipróf-
um enda séu flest dæmin lesskiln-
ingsdæmi. Börn og unglingar sem
lesi daglega standi sig allt að einu
og hálfu skólaári betur í lesskiln-
ingi heldur en börn sem geri það
ekki. Mikilvægt sé því að nýta nið-
urstöðurnar í skólunum og það sé
til dæmis hægt að gera með því að
taka 20 til 30 mínútur á dag í ynd-
islestur, því yndislestur styrki les-
skilning og þar með námsárangur.
„Lestur er ekki bara tómstunda-
starf, afþreying eða tímasóun eins
og maður, því miður, finnur stund-
um að skólayfirvöldum finnst,“ seg-
ir Brynhildur. Hún bætir við að
þetta eigi sérstaklega við um eldri
bekkina, það sé eins og svigrúm til
yndislestrar detti svolítið niður í 5.
og 6. bekk og sé meira og minna
horfið í unglingadeildum. Hún
áréttar að gott starf sé unnið í
mörgum skólum hvað þetta varðar,
en aldrei sé of vel gert. „Það hefur
verið sýnt fram á að krakkarnir
okkar lesa minna að jafnaði en
krakkar í þeim löndum sem standa
sig betur í lesskilningi.“
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Yndislestur Hópur barna mætir í sögustund á Amtsbókasafninu á Akureyri á fimmtudögum og sumir gleyma sér í bókahillunum.
Yndislestur styrkir þjóðina
 Segir rannsóknina aðstoða yfirvöld við að móta stefnu með það að leiðarljósi
að lestur sé spurning um menningarlegan auð og félagslega stöðu krakkanna
„Það sem helst
einkenndi
veiðiferðina var
fádæma ótíð og
frátafir frá
veiðum vegna
veðurs,“ segir
Eiríkur Ragn-
arsson, skip-
stjóri á frysti-
togaranum
Helgu Maríu AK, á vef HB Granda,
en skipið kom til hafnar í Reykjavík í
gærmorgun eftir 24 daga úthald.
„Það hafa verið skítabrælur með
litlum hléum í heilan mánuð. Þótt
það sé ekkert óvenjulegt að það
bræli og það hressilega á þessum
árstíma, þá er munurinn sá að nú
gátum við ekki fært okkur milli
svæða til þess að komast í betra veð-
ur. Það var óveður alls staðar,“ segir
hann. Afli Helgu Maríu upp úr sjó
var um 420 tonn í veiðiferðinni og
áætlað aflaverðmæti um 137
milljónir króna.
Fádæma ótíð
og frátafir á
öllum miðum
Jón Gnarr, borgarstjóri Reykjavíkur, hefur lagt fram til-
lögu um að heimila Reykjavíkurborg að ganga til við-
ræðna við Orkuveitu Reykjavíkur um kaup á Perlunni.
Borgarráð tók tillöguna til umfjöllunar í gær en að beiðni
sjálfstæðismanna var málinu frestað um viku.
Í tillögunni er Reykjavíkurborg heimilað að ganga til
samninga við ríkið um að það leigi húsið í allt að 15 ár og
komi þar upp náttúruminjasafni. Í fréttatilkynningu seg-
ir að í greinargerð starfshóps sem skipaður var um kaup
borgarinnar á Perlunni kom fram að Perlan bjóði upp á
mjög góða möguleika til að koma upp náttúruminja-
sýningu. Jón Gnarr segir að Perlan sé best komin í op-
inberri eigu og hann vonist til að þarna verði blómleg
starfsemi sem laði að börn og fullorðna sem og erlenda
gesti. „Börn og unglingar fá þarna einstakt tækifæri til
að auka víðsýni sína og fræðast um náttúru Íslands og
Perlan mun fá göfugra hlutverk en hún hefur haft,“ segir
Jón. Heimild borgarráðs er bundin við að viðunandi
leigusamningur um sýningu Náttúruminjasafns Íslands
og væntanlegar leigutekjur standi undir kaupverði.
heimirs@mbl.is
Borgarstjóri vill að
borgin eignist Perluna
 Starfshópur segir húsnæðið heppilegt undir Náttúruminjasafn
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Aðdráttarafl Perlan er á besta stað í borginni.
Helstu niðurstöður lestrarrann-
sóknar Barnabókasetursins eru
þær, að sögn Kristínar Hebu
Gísladóttur sem sá um rann-
sóknina ásamt Þorbjörgu Ólafs-
dóttur, að allir lestrarhestarnir
ólust upp við það að báðir for-
eldrar lásu fyrir þá en öll börnin
í viðmiðunarhópnum nutu að-
eins lestrar mæðra sinna. Lestr-
arhestarnir nefndu ýmsar
ástæður fyrir lestrinum s.s. til
þess að geta lesið texta á bíó-
myndum, til að standa sig í
skóla eða til þess að geta farið í
háskóla en aðeins eitt barn í
viðmiðunarhópnum gaf upp þá
ástæðu fyrir lestri sínum að
geta lesið orðadæmi í stærð-
fræði. Engin neikvæð viðhorf
voru gagnvart lestrarhestum og
þeir reyndust vera mjög virkir á
öðrum sviðum eins og t.d. í
íþróttum og tónlistarnámi.
Lestrarhestarnir sögðu að það
væri einstaklingsbundið hvað
hver læsi en börnin í viðmið-
unarhópnum voru hörð á því að
ákveðnar bækur væru fyrir
stelpur og aðrar fyrir stráka.
„Þau voru þröngsýnni,“ segir
Kristín Heba.
Í sumar tóku 44 börn þátt í
sumarlestrarnámskeiði Amts-
bókasafnsins og 17 þeirra, fædd
2002 og 2003, tóku þátt í lestr-
arrannsókninni. Auk þess sjö
börn á sama aldri úr viðmið-
unarhópum. Kristín Heba greinir
frá niðurstöðunum á málþingi
sem hefst kl. 16 í dag í Háskól-
anum á Akureyri.
Lestrarhestar víða virkir
LESTRARRANNSÓKN BARNABÓKASETURS ÍSLANDS
Mörður Árnason,
framsögumaður
meirihluta um-
hverfis- og sam-
göngunefndar
fyrir áliti um
rammaáætlunina,
segist stefna að
því að álitið verði
sent út úr nefnd-
inni á mánudag.
Drög að álitinu
upp á 40 síður séu tilbúin. Hann seg-
ir meirihluta vera í nefndinni fyrir
óbreyttri þingsályktunartillögu um-
hverfisráðherra, engar breytingar-
tillögur séu gerðar. Jafnframt telur
Mörður að meirihluti sé fyrir málinu
á Alþingi. Umhverfis- og samgöngu-
nefnd Alþingis fundar um málið í
dag, þar sem einn gestur kemur fyr-
ir nefndina. Atvinnuveganefnd
þingsins er einnig á fundi í dag, þar
sem rammaáætlunin er á dagskrá.
Nefndin átti að skila sinni umsögn
um málið 1. nóvember sl. og Mörður
segir sína nefnd skila álitinu á mánu-
dag óháð því hvort atvinnuvega-
nefnd verði búin að skila af sér.
„Ef umsögnin kemur þá verður
hún tekin til umfjöllunar,“ segir
Mörður. bjb@mbl.is
Nefndar-
áliti skilað
á mánudag
 Óháð umsögn at-
vinnuveganefndar
Mörður
Árnason