Morgunblaðið - 07.12.2012, Blaðsíða 30

30 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. DESEMBER 2012
Lífrænar aðferðir
eru í sókn um allan
heim, ekki síst í við-
skiptalöndum okkar.
Þær eru byggðar á
gríðarlegri reynslu og
vísindarannsóknum.
Stjórnvöld Evr-
ópuríkja skynja fram-
lag þeirra til um-
hverfisverndar,
heilbrigðis og fæðu-
öryggis með virkum
stuðningi við fræðslu, rannsóknir
og þróunarstarf. Stofnanir í þágu
landbúnaðar endurmeta starfsemi
sína svo þær fái þjónað lífrænni
ræktun. Á sama tíma birta tveir
starfsmenn Landbúnaðarháskóla
Íslands hverja greinina á fætur
annarri gegn lífrænum aðferðum,
nú síðast í Mbl 15. nóv. þar sem
alþingismenn eru tuktaðir fyrir að
álykta um grænt hagkerfi með
áherslu á lífræna þróun.
Grein Áslaugar Helgadóttur og
Guðna Þorvaldssonar er skreytt
flöggum vísinda og fortölum um
ágæti alls sem kalla má tækninýj-
ungar. Gildir þar einu hvort rætt
er um tilbúinn áburð, eiturefni,
erfðabreyttar lífverur eða notkun
ræktunarlands til orkuframleiðslu
– sem hvert um sig sligast nú und-
an vísindalegum vitnisburði um
ósjálfbærni og óheyrileg útgjöld. Á
sama tíma hleðst upp vísindaleg
þekking á fjölþættum kostum líf-
rænna aðferða. Í hugum þeirra Ás-
laugar og Guðna er allur slíkur
vitnisburður „hjávísindi“.
Skýrslur sem draga saman nið-
urstöður margra rannsókna gefa
oft mjög villandi mynd af mögu-
legri uppskeru í lífrænni ræktun
þegar til lengri tíma er litið. Í 30
ára rannsókn bandarísku Rodale
stofnunarinnar var uppskera maís,
soja og hveitis sambærileg í líf-
rænni og hefðbundinni ræktun. Því
lengur sem lífrænar aðferðir voru
notaðar þeim mun frjósamari varð
jarðvegur og uppskeran meiri. En
uppskera hefðbundinnar og erfða-
breyttrar ræktunar minnkar með
tímanum sakir ónákvæmni erfða-
tækninnar, einhæfni ræktunar og
notkunar tilbúins áburðar og eitur-
efna. Uppskeru þarf
að greina á grundvelli
sjálfbærni, eða magn
af flatareiningu í hlut-
falli við aðföng (áburð
o.fl.). Þar hafa líf-
rænar aðferðir vinn-
inginn. Þar að auki
ber að meta losun
gróðurhúsaloftteg-
unda í hlutfalli við
uppskeru, en rann-
sóknir sýna að jarð-
vegur bindur meira
kolefni í lífrænni
ræktun.
Í umræðu um lífrænan land-
búnað er sú forsenda oft gefin að
auka verði jafnt og þétt fram-
leiðslu matvæla og fóðurs vegna
fjölgunar íbúa og búfjár. Þó er tal-
ið að hægja muni á fólksfjölgun
einkum þegar nær dregur miðri
öldinni. Einnig er talið að þó
neysla búfjárafurða kunni að
aukast um hríð í þróunarlöndum
vaxi neysla jurtafæðis ört í öðrum
heimshlutum. Mat á framtíðar
fæðuþörf er oft byggt á ríkjandi
neysluháttum þróaðra landa þar
sem nær þriðjungur matvæla fer
til spillis og á ofneyslu sem draga
þarf úr til þess að takast á við
menningarsjúkdóma, t.d. offitu.
Lífræn ræktun getur séð heim-
inum fyrir nægri og næringarrík-
ari fæðu. Vaxandi neysla jurtafæð-
is, minni sóun matvæla og aukin
hófsemi í neyslu munu auðvelda
það verkefni til framtíðar.
Reynt er að telja okkur trú um
að lítil og meðalstór lífræn bú með
fjölþætta framleiðslu séu gam-
aldags og óhagkvæm. Rannsóknir
sýna þó að ef litið er til heildar-
framleiðslu (í stað uppskeru tiltek-
innar tegundar) er framleiðni
smærri fjölræktarbúa meiri en
stærri og sérhæfðra búa, svo nem-
ur tugum prósenta. Í nýrri skýrslu
viðskipta- og þróunarráðstefnu SÞ
eru greind 114 dæmi þar sem upp-
taka lífrænna eða sambærilegra
aðferða jók framleiðni um yfir
100% og bent á að lífrænar aðferð-
ir muni auka fæðuöryggi. Í skýrslu
rannsóknarverkefnis Alþjóðabank-
ans og FAO um þekkingu, vísindi
og tækni í landbúnaði (IAASTD
2003-2008) er eindregið mælt með
eflingu vistfræðilegra aðferða til
að leysa brýn umhverfismál og
auka um leið framleiðni. Þar er
bent á hvernig staðbundin þekking
geti nýst til að auka líffræðilega
fjölbreytni og bæta jarðveg,
vatnsbúskap, varnir gegn meindýr-
um og hæfni til að bregðast við
umhverfisvá (t.d. loftslagsbreyt-
ingum).
Miguel Altieri próf. við Kaliforn-
íuháskóla, sem kunnur er af störf-
um fyrir SÞ, telur lífræn smábú,
rekin í samræmi við vísindi land-
búnaðarvistfræða, vera best til
þess fallin að tryggja svæðisbundið
fæðuöryggi. Hnattvæddur verk-
smiðjubúskapur háður erfða-
breyttri sáðvöru hefur aukið notk-
un eiturefna og tilbúins áburðar og
gert bændur háðari einræktun
fárra tegunda. Það hefur valdið
ómældu umhverfistjóni, rýrt líf-
fræðilegan fjölbreytileika og nær-
ingargildi matvæla, skert hag
bænda og þjappað auknu valdi í
hendur fjölþjóða fræfyrirtækja.
Altieri telur landbúnað byggðan á
fjölræktun (búum sem rækta
margar tegundir) og staðþekkingu
bænda verða drýgra mótvægi við
loftslagsbreytingar. Hann sé sjálf-
bærari því hann noti tíðum nátt-
úruleg fræyrki, sem þola betur
álag af völdum loftslags, vaxa vel
við misjöfn skilyrði jarðvegs og
veita góða uppskeru án efnanotk-
unar, uppskeru sem þolir ólíkar
geymsluaðferðir.
Ályktun um eflingu græns hag-
kerfis er eitt helsta framlag Al-
þingis til umhverfismála á þessu
kjörtímabili. Áhersla hennar á líf-
ræna þróun er í rökréttu samhengi
við aukna vísindaþekkingu og
rannsóknir á sjálfbærum aðferðum
í landbúnaði. Það er miður ef ís-
lenskir búvísindamenn mála sig frá
þeim vísindum til trúar á tækni-
undur sem löngu hafa sannað
ósjálfbærni sína.
Lífrænn landbúnaður
eykur fæðuöryggi
Eftir Gunnar Á.
Gunnarsson » Lífrænn landbún-
aður getur séð
heiminum fyrir
nægri og næringar-
ríkari fæðu.
Gunnar Á
Gunnarsson
Höfundur er framkvæmdastjóri.
VIÐSKIPTABLA
Ð
Perunni skipt út í Evr
-
ópu fyrir sparperu nú
um mán-
aðamótin.
Glóðarperunni
verður útrýmt
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Breytilegir vexti
r á verðtryggðum
sjóðsfélagalánum
Lífeyrissjóðs
starfsmanna ríki
sins (LSR) hafa í
marga mánuði ve
rið umtalsvert
hærri en þau vax
takjör sem sjóðs-
félögum voru kyn
nt sem viðmið
við ákvörðun á lá
ntöku hjá sjóðn-
um.
Þetta segir Már W
olfgang
Mixa, fjármálafræ
ðingur og kenn-
ari við Háskólann
í Reykjavík, en í
pistli á vef Morgu
nblaðsins í gær
bendir hann á að
LSR fylgi ekki
lengur þeim viðm
iðum, sem áður
komu fram á vefs
íðu sjóðsins, að
breytilegir vextir
yrðu endurskoð-
aðir á þriggja má
naða fresti með
hliðsjón af ávöxtu
narkröfu íbúða-
bréfa.
Í samtali við Mor
gunblaðið
segist Már telja a
ð það sé „for-
sendubrestur“ að
sjóðurinn hafi
einhliða breytt þe
im viðmiðum
hvernig breytileg
ir vextir séu
ákvarðaðir. „Mið
að við forsendur
sem LSR veitti v
arðandi slík lán,“
bendir Már á, „er
verið að rukka
vaxtakostnað sem
má áætla að sé í
kringum 0,85 pró
sentur umfram
upphaflegar fors
endur,“ og vísar
þá til þess að með
alvextir íbúða-
bréfa í dag eru rí
flega 2%. LSR
Sakar LSR um va
xtaokur
� Segir LSR hafa breytt
vaxtaviðmiðum einhli
ða
af ávöxtunarkröfu íbú
ðabréfa
FIMMTUDAGUR 3
0. ÁGÚST 2012
Ingibjörg Þorvalds-
dóttir er fjarska
glöð á bak við
búðarborðið
Aftur búin að
kaupa Oasis
8
Liv hjá Nova segir an
n-
að umhverfi mæta
konum nú en
fyrir 20 árum
Er vel tekið á
móti konum?
9
Fyrir réttri viku birt
ist hér í Viðskiptabla
ði
Morgunblaðsins myn
d sem sýndi indversk
a
bankastarfsmenn í t
veggja daga allsherj
ar-
verkfalli. Í texta með
myndinni kom fram
að
indverskir bankasta
rfsmenn væru ein m
illjón
talsins. Þeir voru að
mótmæla fyrirhugað
ri
hagræðingu í indver
ska bankakerfinu, ve
gna
ótta um atvinnumiss
i.
Þegar til þess er liti
ð að Indverjar eru um
1,2
milljarðar talsins er
ein milljón bankasta
rfs-
manna ekki svo há t
ala, því það jafngildi
r því
að tólf starfsmenn þ
jónusti hverja milljó
n
viðskiptavina.
Starfsmenn fjármá
lafyrirtækja hér á lan
di
eru eitthvað innan v
ið fjögur þúsund tals
ins
og Íslendingar eru 3
20 þúsund og gæti þ
ví
látið nærri að hver ís
lenskur bankastarfs
-
maður þjónustaði ve
l innan við 100 ein-
staklinga.
Þessi samanburður
kom upp í hugann vi
ð
lestur á stóráhugave
rðu viðtali við Frosta
Sigurjónsson, viðski
pta- og rekstrarhag-
fræðing, sem birtist
í miðopnu Viðskipta
-
blaðs Morgunblaðsin
s í dag, þar sem Fros
ti
segir m.a. að líklega
þurfi að fækka bank
a-
starfsmönnum hér u
m helming.
Skoðun
Stærð íslenska
bankakerfisins
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Mætti minnka
bankakerfið um
helming?
lækkaði síðast br
eytilega vexti
sjóðsins úr 3,9%
3,6% hinn 1. aprí
l
síðastliðinn.
Hindrar ekki vaxt
alækkun
Haukur Hafstein
sson, fram-
kvæmdastjóri LS
R, segir í samtali
við Morgunblaðið
ekki hægt að
tala um forsendu
brest í þessu
samhengi. „Brey
tilegir vextir eru
háðir ákvörðun s
tjórnar eins og
kemur skýrt fram
í skilmálum
skuldabréfanna.
Við ákvörðun
sína tekur stjórn
mið af markaðs-
aðstæðum hverju
sinni. Þær geta
breyst og eins þa
u viðmið sem litið
er til,“ segir Hau
kur. Hann bætir
því við að enn í da
g sé ávöxt-
unarkrafan á íbú
ðabréfamarkaði
einn af þeim þátt
um sem horft er
til, en auk þess sé
litið til þeirra
vaxtakjara sem a
ðrir aðilar á
markaði – banka
r, Íbúðalánasjóð-
ur og lífeyrissjóð
ir – bjóði upp á.
Már segir hins ve
gar að svo
virðist sem að sú
3,5% raunávöxt-
unarkrafa, sem lí
feyrissjóðunum
er gert að standa
undir, sé þess
valdandi að sjóði
rnir eru ekki
reiðubúnir að læk
ka vexti á lánum
sjóðsfélaga í sam
ræmi við lægri
ávöxtunarkröfu á
íbúðabréfa-
markaði. Haukur
hafnar því að
þetta sé ein skýri
ng á því að vext-
irnir séu ekki læk
kaðir. „Við höf-
um til að mynda v
erið að kaupa
skuldabréf með r
íkisábyrgð með
lægri ávöxtunark
röfu. Þetta er því
alls ekki hindrun
fyrir því að við
getum lækkað ve
xtina frekar.“
Það vekur þó ath
ygli að
breytilegir vextir
á lánum hjá Líf-
eyrissjóði verslun
armanna
(LIVE), sem stóð
u í 3,13% í þess-
um mánuði, fylgj
a þróun ávöxt-
unarkröfu á mark
aði og eru ávallt
0,75 prósentum h
ærri en með-
alávöxtun í flokki
íbúðabréfa til 30
ára. Miklir hagsm
unir eru í því
húfi fyrir einstak
ling eftir því
hvort hann er me
ð lán á breyti-
legum vöxtum hj
á LSR eða LIVE
.
„Samkvæmt laus
legri áætlun,“
segir Már, „þá ha
fa vextir á lánum
LIVE verið að m
eðaltali um 0,6
prósentum lægri
síðustu sex mán-
uði borið saman v
ið vexti á lánum
hjá LSR.“ Sjóðsf
élagi LIVE, með
20 milljóna króna
lán, greiðir því í
dag 120 þúsund k
rónum minna í
vaxtakostnað á á
rsgrundvelli held
-
ur en sjóðsfélagi
LSR með sam-
bærilegt lán.
� Breytilegir vextir ætt
u að vera mun lægri s
é tekið mið
Framkvæmdastjóri LS
R hafnar því að um fo
rsendubrest sé að ræ
ða
*Vaxtakjör á breytileg
um verðtryggðum lán
um sjóðanna síðustu
sex mánuði eru varleg
a áætluð.
Breytilegir vextir LSR
voru lækkaðir í 3,6% þ
ann 1. apríl. Breytilegi
r vextir LIVE eru í dag
3,13% en voru á
tímabili undir 3% fyrr
á þessu ári.
Mismunur
120 þúsund
Breytileg vaxtakjör
á lánum
síðustu sex mánuði
*
Árlegur vaxtakostna
ður af
20 milljón króna lán
i
%
720.000
600.000
Sími 511 1234 • www
.gudjono.is
Göngum
hreint til verks!
Eignastýring fyrir all
a
Í Eignasöfnum Ísland
ssjóða er áhættu dre
ift á milli eignaflokka
og hafa
sérfræðingar VÍB frum
kvæði að breytingum
á eignasöfnunum þeg
ar aðstæður
t Einföld og góð leið
til uppbyggingar á re
glubundnum sparnað
i.
VIÐSKIPTABLA
Ð
Perunni skipt út í Evr
-
ópu fyrir sparperu nú
um mán-
aðamótin.
Glóðarperunni
verður útrýmt
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Breytilegir vexti
r á verðtryggðum
sjóðsfélagalánum
Lífeyrissjóðs
starfsmanna ríki
sins (LSR) hafa í
marga mánuði ve
rið umtalsvert
hærri en þau vax
takjör sem sjóðs-
félögum voru kyn
nt sem viðmið
við ákvörðun á lá
ntöku hjá sjóðn-
um.
Þetta segir Már W
olfgang
Mixa, fjármálafræ
ðingur og kenn-
ari við Háskólann
í Reykjavík, en í
pistli á vef Morgu
nblaðsins í gær
bendir hann á að
LSR fylgi ekki
lengur þeim viðm
iðum, sem áður
komu fram á vefs
íðu sjóðsins, að
breytilegir vextir
yrðu endurskoð-
aðir á þriggja má
naða fresti með
hliðsjón af ávöxtu
narkröfu íbúða-
bréfa.
Í samtali við Mor
gunblaðið
segist Már telja a
ð það sé „for-
sendubrestur“ að
sjóðurinn hafi
einhliða breytt þe
im viðmiðum
hvernig breytileg
ir vextir séu
ákvarðaðir. „Mið
að við forsendur
sem LSR veitti v
arðandi slík lán,“
bendir Már á, „er
verið að rukka
vaxtakostnað sem
má áætla að sé í
kringum 0,85 pró
sentur umfram
upphaflegar fors
endur,“ og vísar
þá til þess að með
alvextir íbúða-
bréfa í dag eru rí
flega 2%. LSR
Sakar LSR um a
xtaokur
� Segir LSR hafa breytt
vaxtaviðmiðum einhli
ða
af ávöxtunarkröfu íbú
ðabréfa
FIMMTUDAGUR 3
0. ÁGÚST 2012
Ingibjörg Þorvalds-
dóttir er fjarska
glöð á bak við
búðarborðið
Aftur búin að
kaupa Oasis
8
Liv hjá Nova segir an
n-
að umhverfi mæta
konum nú en
fyrir 20 árum
Er vel tekið á
móti konum?
9
Fyrir réttri viku birt
ist hér í Viðskiptabla
ði
Morgunblaðsins myn
d sem sýndi indversk
a
bankastarfsmenn í t
veggja daga allsherj
ar-
verkfalli. Í texta með
myndinni kom fram
að
indverskir bankasta
rfsmenn væru ein m
illjón
talsins. Þeir voru að
mótmæla fyrirhugað
ri
hagræðingu í indver
ska bankakerfinu, ve
gna
ótta um atvinnumiss
i.
Þegar til þess er liti
ð að Indverjar eru um
1,2
milljarðar talsins er
ein milljón bankasta
rfs-
manna ekki svo há ta
la, því það jafngildir
því
að tólf starfsmenn þ
jónusti hverja milljó
n
viðskiptavina.
Starfsmenn fjármá
lafyrirtækja hér á lan
di
eru eitthvað innan v
ið fjögur þúsund tals
ins
og Íslendingar eru 3
20 þúsund og gæti þ
ví
látið nærri að hver ís
lenskur bankastarfs
-
maður þjónustaði ve
l innan við 100 ein-
staklinga.
Þessi samanburður
kom upp í hugann vi
ð
lestur á stóráhugave
rðu viðtali við Frosta
Sigurjónsson, viðski
pta- og rekstrarhag-
fræðing, sem birtist
í miðopnu Viðskipta
-
blaðs Morgunblaðsin
s í dag, þar sem Fros
ti
segir m.a. að líklega
þurfi að fækka bank
a-
starfsmönnum hér u
m helming.
Skoðun
Stærð íslenska
bankakerfisins
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Mætti minnka
bankakerfið um
helming?
lækkaði síðast br
eytilega vexti
sjóðsins úr 3,9%
3,6% hinn 1. aprí
l
síðastliðinn.
Hindrar ekki vaxt
alækkun
Haukur Hafstein
sson, fram-
kvæmdastjóri LS
R, segir í samtali
við Morgunblaðið
ekki hægt að
tala um forsendu
brest í þessu
samhengi. „Brey
tilegir vextir eru
háðir ákvörðun s
tjórnar eins og
kemur skýrt fram
í skilmálum
skuldabréfanna.
Við ákvörðun
sína tekur stjórn
mið af markaðs-
aðstæðum hverju
sinni. Þær geta
breyst og eins þa
u viðmið sem litið
er til,“ segir Hau
kur. Hann bætir
því við að enn í da
g sé ávöxt-
unarkrafan á íbú
ðabréfamarkaði
einn af þeim þátt
um sem horft er
til, en auk þess sé
litið til þeirra
vaxtakjara sem a
ðrir aðilar á
markaði – banka
r, Íbúðalánasjóð-
ur og lífeyrissjóð
ir – bjóði upp á.
Már segir hins ve
gar að svo
virðist sem að sú
3,5% raunávöxt-
unarkrafa, sem lí
feyrissjóðunum
er gert að standa
undir, sé þess
valdandi að sjóðir
nir eru ekki
reiðubúnir að læk
ka vexti á lánum
sjóðsfélaga í sam
ræmi við lægri
ávöxtunarkröfu á
íbúðabréfa-
markaði. Haukur
hafnar því að
þetta sé ein skýri
ng á því að vext-
irnir séu ekki læk
kaðir. „Við höf-
um til að mynda v
erið að kaupa
skuldabréf með r
íkisábyrgð með
lægri ávöxtunark
röfu. Þetta er því
alls ekki hindrun
fyrir því að við
getum lækkað ve
xtina frekar.“
Það vekur þó ath
ygli að
breytilegir vextir
á lánum hjá Líf-
eyrissjóði verslun
armanna
(LIVE), sem stóð
u í 3,13% í þess-
um mánuði, fylgj
a þróun ávöxt-
unarkröfu á mark
aði og eru ávallt
0,75 prósentum h
ærri en með-
alávöxtun í flokki
íbúðabréfa til 30
ára. Miklir hagsm
unir eru í því
húfi fyrir einstak
ling eftir því
hvort hann er me
ð lán á breyti-
legum vöxtum hj
á LSR eða LIVE
.
„Samkvæmt laus
legri áætlun,“
segir Már, „þá ha
fa vextir á lánum
LIVE verið að m
eðaltali um 0,6
prósentum lægri
síðustu sex mán-
uði borið saman v
ið vexti á lánum
hjá LSR.“ Sjóðsf
élagi LIVE, með
20 milljóna króna
lán, greiðir því í
dag 120 þúsund k
rónum minna í
vaxtakostnað á á
rsgrundvelli held
-
ur en sjóðsfélagi
LSR með sam-
bærilegt lán.
� Breytilegir vextir ætt
u að vera mun lægri s
é tekið mið
Framkvæm astjóri LS
R hafnar því að um fo
rsendub est sé að ræ
ða
*Vaxtakjör á b eytileg
um verðtryggðum lán
um sjóðanna síðustu
sex mánuði eru varleg
a áætluð.
Breytilegir vextir LSR
voru lækkaðir í 3,6% þ
ann 1. apríl. Breytilegi
r vextir LIVE eru í dag
3,13% en voru á
tímabili undir 3% fyrr
á þessu ári.
Mismunur
120 þúsund
Breytileg vaxtakjör
á lánum
síðustu sex mánuði
*
Árlegur vaxtakostna
ður af
20 milljón króna lán
i
%
720.000
600.000
OYSTER PERPE
TUAL GMT-MAS
TER II
Sími 511 1234 • www
.gudjono.is
Göngum
hreint til verks!
Eignastýring fyrir all
a
FIMMTUDAGUR 3
0. ÁGÚST 2012
VIÐSKIPTABLA
Ð
Ingibjörg Þorvalds-
dóttir er fjarska
glöð á bak við
búðarborðið
Aftur búin að
kaupa Oasis
8
Liv hjá Nova segir an
n-
að umhverfi mæta
konum nú en
fyrir 20 árum
Er vel tekið á
móti konum?
9Perunni skipt út í Evr-
ópu fyrir sparperu nú
um mán-
aðamótin.
Glóðarperunni
verður útrýmt
4
Fyrir réttri viku birt
ist hér í Viðskiptabla
ði
Morgunblaðsins myn
d sem sýndi indversk
a
bankastarfsmenn í t
veggja daga allsherj
ar-
verkfalli. Í texta með
myndinni kom fram
að
indverskir bankasta
rfsmenn væru ein m
illjón
talsins. Þeir voru að
mótmæla fyrirhugað
ri
hagræðingu í indver
ska bankakerfinu, ve
gna
ótta um atvinnumiss
i.
Þegar til þess er liti
ð að Indverjar eru um
1,2
milljarðar talsins er
ein milljón bankasta
rfs-
manna ekki svo há ta
la, því það jafngildir
því
að tólf starfsmenn þ
jónusti hverja milljó
n
viðskiptavina.
Starfsmenn fjármá
lafyrirtækja hér á lan
di
eru eitthvað innan v
ið fjögur þúsund tals
ins
og Íslendingar eru 3
20 þúsund og gæti þ
ví
látið nærri að hver ís
lenskur bankastarfs
-
maður þjónustaði ve
l innan við 100 ein-
staklinga.
Þessi samanburður
kom upp í hugann vi
ð
lestur á stóráhugave
rðu viðtali við Frosta
Sigurjónsson, viðski
pta- og rekstrarhag-
fræðing, sem birtist
í miðopnu Viðskipta
-
blaðs Morgunblaðsin
s í dag, þar sem Fros
ti
segir m.a. að líklega
þurfi að fækka bank
a-
starfsmönnum hér u
m helming.
Skoðun
Stærð íslenska
bankakerfisins
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Mætti minnka
bankakerfið um
helming?
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Breytilegir vexti
r á verðtryggðum
sjóðsfélagalánum
Lífey issjóðs
starfsmanna ríki
sins (LSR) hafa í
marga mánuði ve
rið umtalsvert
hæ ri en þau vax
takjör se sjóðs-
félögum voru kyn
nt sem viðmið
við ákvörðun á lá
ntöku hjá sjóðn-
u .
Þet a segi Már W
olfgang
Mixa, fjármálafræ
ðingur og kenn-
ari við H skólann
í Reykjavík, en í
pistli á vef Morgu
nblaðsins í gær
bendi hann á að
LSR fylgi ekki
lengur þeim viðm
iðum, sem áður
komu fram á vefs
íðu sjóðsin , að
breytilegir vextir
yrðu endurskoð-
aðir á þriggja má
naða fresti með
hliðsjón af ávöxtu
narkröfu íbúða-
bréfa.
Í samtali við Mor
gunblaðið
segist Már telja a
ð það sé „for-
sendubrestur“ að
sjóðurinn hafi
einhliða breytt þe
im viðmiðum
hvernig breytileg
ir vextir séu
ákvarðaðir. „Mið
að við forsendur
sem LSR veitti v
arðandi slík lán,“
bendir Már á, „er
verið að rukka
vaxtakostnað sem
má áætla að sé í
kringum 0,85 pró
sentur umfram
upphaflegar fors
endur,“ og vísar
þá til þess að með
alvextir íbúða-
bréfa í dag eru rí
flega 2%. LSR
lækkaði síðast br
eytilega vexti
sjóðsins úr 3,9%
3,6% hinn 1. aprí
l
síðastliðinn.
Hindrar ekki vaxt
alækkun
Haukur Hafstein
sson, fram-
kvæmdastjóri LS
R, segir í samtali
við Morgunblaðið
ekki hægt að
tala um forsendu
brest í þessu
samhengi. „Brey
tilegir vextir eru
háðir ákvörðun s
tjórnar eins og
kemur skýrt fram
í skilmálum
skuldabréfanna.
Við ákvörðun
sína tekur stjórn
mið af markaðs-
aðstæðum hverju
sinni. Þær geta
breyst og eins þa
u viðmið sem litið
er til,“ segir Hau
kur. Hann bætir
því við að enn í da
g sé ávöxt-
unarkrafan á íbú
ðabréfamarkaði
einn af þeim þátt
um sem horft er
til, en auk þess sé
litið til þeirra
vaxtakjara sem a
ðrir aðilar á
markaði – banka
r, Íbúðalánasjóð-
ur og lífeyrissjóð
ir – bjóði upp á.
Már segir hins ve
gar að svo
virðist sem að sú
3,5% raunávöxt-
unarkrafa, sem lí
feyrissjóðunum
er gert að standa
undir, sé þess
valdandi að sjóðir
nir eru ekki
reiðubúnir að læk
ka vexti á lánum
sjóðsfélaga í sam
ræmi við lægri
ávöxtunarkröfu á
íbúðabréfa-
markaði. Haukur
hafnar því að
þetta sé ein skýri
ng á því að vext-
irnir séu ekki læk
kaðir. „Við höf-
um til að mynda v
erið að kaupa
skuldabréf með r
íkisábyrgð með
lægri ávöxtunark
röfu. Þetta er því
alls ekki hindrun
fyrir því að við
getum lækkað ve
xtina frekar.“
Það vekur þó ath
ygli að
breytilegir vextir
á lánum hjá Líf-
eyrissjóði verslun
armanna
(LIVE), sem stóð
u í 3,13% í þess-
um mánuði, fylgj
a þróun ávöxt-
unarkröfu á mark
aði og eru ávallt
0,75 prósentum h
ærri en með-
alávöxtun í flokki
íbúðabréfa til 30
ára. Miklir hagsm
unir eru í því
húfi fyrir einstak
ling eftir því
hvort hann er me
ð lán á breyti-
legum vöxtum hj
á LSR eða LIVE
.
„Samkvæmt laus
legri áætlun,“
segir Már, „þá ha
fa vextir á lánum
LIVE verið að m
eðaltali um 0,6
prósentum lægri
síðustu sex mán-
uði borið saman v
ið vexti á lánum
hjá LSR.“ Sjóðsf
élagi LIVE, með
20 milljóna króna
lán, greiðir því í
dag 120 þúsund k
rónum minna í
vaxtakostnað á á
rsgrundvelli held
-
ur en sjóðsfélagi
LSR með sam-
bærilegt lán.
Saka LSR u v
xtaokur
� Segir LSR hafa breytt
vax aviðmiðum einhli
ða � Breytilegir vexti æ
ttu að vera mun lægri
sé tekið mið
af ávöxtunarkröfu íbú
ðabréfa � Framkvæmda
stjóri LSR hafnar því a
um forsendubrest sé
að ræða
Mikill munur á vaxta
kjörum lífeyrissjóða
*Vaxtakjör á breytileg
um verðtryggðum lán
um sjóðanna síðustu
sex mánuði eru varleg
a áætluð.
Breytilegir vextir LSR
voru lækkaðir í 3,6% þ
ann 1. apríl. Breytilegi
r vextir LIVE eru í dag
3,13% en voru á
tímabili undir 3% fyrr
á þessu ári.
Mismunur
120 þú und
Breytileg vaxtakjör
á lánum
síðustu sex mánuði
*
Árlegur vaxtakostna
ður af
20 milljón króna lán
i
3,6% 3,0%
720.000
600.000
OYSTER PERPE
TUAL GMT-MAS
TER II
Sími 511 1234 • www
.gudjono.is
Göngum
hreint til verks! Viðskiptablað Morgunblaðsins
alla fimmtudaga
H Ú S G Ö G N
Verslun okkar er opin:
Virka daga kl. 9-18
Laugardaga kl. 11-16
Sunnudaga lokað
Patti verslun | Dugguvogi 2, 104 Reykjavík
Sími: 557 9510 | Vefsíða: www.patti.is
*Gild
ir til 1
2.des
20-40
% af
slÁt
tur
af Ö
llum
sÝni
ngar
eint
Öku
m
251658240
V i n n i n g a s k r á
32. útdráttur 6. desember 2012
A ð a l v i n n i n g u r
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
3 8 1 8 7
V i n n i n g u r
Kr. 100.000 Kr. 200.000 (tvöfaldur)
2 4 6 3 7 3 1 1 4 0 3 1 4 8 9 7 5 1 7 2
V i n n i n g u r
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
8796 15093 33108 46590 53386 73051
12528 25323 38311 48478 63916 74175
V i n n i n g u r
Kr. 15.000 Kr. 30.000 (tvöfaldur)
2 1 3 1 2 8 4 1 1 8 8 5 1 3 0 0 3 3 4 1 8 9 7 5 5 4 8 4 6 4 5 1 7 7 1 3 6 3
1 5 8 8 1 4 6 4 9 2 1 0 1 0 3 1 1 3 3 4 4 2 3 3 5 5 6 9 4 6 5 2 2 2 7 2 8 5 3
2 6 4 8 1 5 1 3 6 2 1 6 7 7 3 1 9 2 0 4 4 4 5 2 5 6 8 5 7 6 5 6 0 2 7 3 1 4 9
3 6 8 2 1 5 1 9 1 2 4 6 2 3 3 2 8 7 4 4 5 1 8 6 5 6 9 6 7 6 5 8 0 1 7 3 4 0 1
6 9 2 6 1 5 5 2 2 2 5 4 4 8 3 3 1 3 8 5 1 2 0 1 5 7 6 4 3 6 6 6 9 7 7 3 7 3 8
7 5 0 5 1 5 8 5 2 2 8 0 6 4 3 4 4 2 6 5 2 3 0 6 5 8 7 0 5 6 8 0 4 0 7 6 3 7 1
8 2 1 8 1 6 4 7 4 2 8 4 6 2 3 6 3 1 2 5 3 2 3 0 5 9 3 3 5 6 8 1 5 0 7 8 0 6 2
9 1 9 9 1 7 8 2 0 2 9 2 6 7 3 7 3 8 1 5 4 1 2 9 6 1 5 6 4 6 9 3 7 4 7 8 4 2 9
9 2 9 2 1 7 9 8 8 2 9 3 3 2 3 8 9 2 1 5 4 6 6 2 6 2 9 5 6 6 9 9 6 7 7 8 4 8 3
1 0 0 6 7 1 8 2 0 9 2 9 8 2 8 4 0 0 8 6 5 5 2 1 3 6 3 6 7 4 7 0 5 2 4 7 9 7 0 5
V i n n i n g u r
Kr. 10.000 Kr. 20.000 (tvöfaldur)
2 7 9 5 1 7 1 8 0 1 0 2 9 1 6 4 4 1 3 6 0 5 2 7 2 8 6 4 1 1 8 7 3 4 0 7
1 1 3 9 5 2 2 1 8 1 2 4 2 9 2 2 6 4 1 4 7 2 5 3 5 0 7 6 4 7 1 2 7 3 4 6 3
5 8 6 1 0 0 1 2 1 8 1 4 5 2 9 2 8 2 4 1 9 7 6 5 3 5 6 0 6 4 8 1 6 7 3 5 8 9
1 5 5 2 1 0 1 2 3 1 8 1 6 4 3 0 0 9 0 4 2 2 0 6 5 3 6 8 2 6 4 9 4 2 7 3 5 9 1
2 2 1 6 1 0 2 7 9 1 8 3 2 1 3 0 5 1 0 4 2 2 7 3 5 4 1 9 6 6 5 8 1 0 7 4 1 9 2
2 7 9 6 1 0 5 0 0 1 8 5 0 7 3 1 1 8 1 4 2 3 5 4 5 4 2 2 5 6 6 0 6 6 7 4 6 8 1
2 9 2 9 1 0 7 3 3 1 8 8 7 9 3 1 2 9 7 4 2 8 3 8 5 4 5 1 1 6 6 6 5 5 7 5 4 1 3
2 9 7 2 1 2 3 8 1 1 9 0 1 5 3 1 8 7 7 4 3 0 0 7 5 4 7 9 7 6 6 7 8 8 7 5 4 5 7
2 9 8 0 1 2 7 8 6 1 9 3 5 3 3 2 1 3 4 4 3 3 4 2 5 5 0 1 5 6 7 2 5 0 7 5 5 0 0
3 1 1 5 1 3 1 2 8 1 9 8 5 8 3 2 6 3 9 4 3 8 6 1 5 5 0 5 9 6 7 6 0 6 7 6 0 4 7
3 4 2 8 1 3 4 3 4 2 0 1 5 7 3 2 7 0 3 4 5 7 5 7 5 5 6 7 2 6 8 1 8 1 7 6 0 7 7
4 1 4 8 1 3 5 3 6 2 1 3 5 6 3 3 2 3 0 4 6 2 7 7 5 6 1 2 3 6 8 3 0 0 7 6 1 7 3
4 2 1 1 1 3 5 9 5 2 1 6 7 3 3 4 0 4 1 4 6 6 5 3 5 6 5 4 3 6 9 3 9 6 7 6 6 1 6
4 4 5 1 1 3 7 5 5 2 2 1 3 5 3 4 1 7 5 4 6 8 0 6 5 6 5 6 9 6 9 6 7 7 7 7 8 3 2
4 4 9 5 1 4 3 3 8 2 2 5 6 5 3 4 5 4 0 4 7 2 6 9 5 6 7 6 7 6 9 9 1 2 7 7 8 6 7
4 5 9 1 1 4 3 6 8 2 2 6 2 3 3 4 9 0 6 4 7 7 6 4 5 6 7 7 5 7 0 0 1 6 7 8 1 5 2
4 7 3 1 1 4 3 8 8 2 2 7 9 6 3 5 5 3 8 4 8 5 8 9 5 7 0 2 0 7 0 2 6 6 7 8 4 1 9
4 7 4 6 1 4 5 7 1 2 3 0 9 2 3 5 9 1 6 4 8 7 8 8 5 7 7 9 4 7 0 7 0 9 7 8 4 7 0
5 6 1 5 1 4 8 3 2 2 3 3 3 2 3 6 7 8 4 4 8 8 2 8 6 0 0 3 5 7 0 7 8 8 7 8 6 7 5
5 6 2 7 1 4 8 4 1 2 3 6 5 1 3 6 7 8 6 4 9 0 4 8 6 0 0 4 9 7 1 2 5 1 7 8 7 4 7
5 7 6 4 1 5 2 2 7 2 3 6 8 9 3 7 5 3 2 4 9 0 8 9 6 0 1 6 8 7 1 3 6 0 7 9 0 1 5
6 4 8 3 1 5 3 5 4 2 4 1 1 9 3 7 6 5 7 4 9 3 8 1 6 0 6 3 9 7 1 7 1 9 7 9 4 1 4
7 0 5 7 1 5 4 5 2 2 5 7 7 6 3 7 8 5 9 4 9 9 2 0 6 0 6 7 2 7 1 7 2 9 7 9 5 4 9
7 2 2 3 1 7 0 1 3 2 5 9 7 6 3 8 1 7 6 5 0 2 4 7 6 0 7 0 4 7 1 8 4 9 7 9 5 5 7
7 3 3 1 1 7 0 1 5 2 6 0 2 8 3 8 2 8 7 5 0 3 9 0 6 1 0 0 7 7 2 1 8 9 7 9 8 0 3
7 8 9 2 1 7 3 6 5 2 6 2 1 6 3 8 4 0 7 5 0 4 4 4 6 1 0 4 2 7 2 3 1 6 7 9 8 2 5
8 5 9 2 1 7 5 0 8 2 7 6 3 0 3 8 6 4 1 5 0 6 3 7 6 1 5 9 7 7 2 3 6 2
8 6 0 6 1 7 5 2 4 2 7 6 7 1 3 8 9 2 9 5 0 6 9 0 6 1 8 3 6 7 2 4 3 7
8 6 5 3 1 7 5 5 7 2 7 8 1 4 3 9 5 2 0 5 0 8 4 1 6 1 9 1 5 7 2 6 7 9
8 7 0 8 1 7 5 7 1 2 8 4 4 1 3 9 6 1 7 5 1 5 9 8 6 2 6 9 9 7 2 7 6 4
8 7 2 0 1 7 7 6 9 2 8 5 5 9 4 0 0 7 5 5 1 7 4 2 6 3 2 4 6 7 3 0 3 5
8 8 6 5 1 7 9 2 9 2 8 9 8 3 4 0 2 0 6 5 2 5 8 4 6 3 2 5 2 7 3 2 0 5
Næstu útdrættir fara fram 13. des, 20. des, 27. des & 3. jan 2013
Heimasíða á Interneti: www.das.is