Morgunblaðið - 14.12.2012, Blaðsíða 12

SVIÐSLJÓS
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd hafa
borist á annað hundrað umsagnir
vegna stjórnlagafrumvarpsins og lúta
athugasemdir höfunda að ólíkum
greinum þess.
Meðal þeirra sem senda inn um-
sögn er Indriði H. Indriðason, dósent
í stjórnmálafræði við University of
California, Riverside, en hann gagn-
rýnir að stjórnlagaráð skuli ekki rök-
styðja breytingatillögur.
„Til að byggja sátt um stjórnar-
skrána er nauðsynlegt að rök séu
færð fyrir innihaldi hennar. Þau rök
þurfa að vera studd raungögnum og
auk þess sýna fram á að annað fyrir-
komulag á einstökum þáttum stjórn-
skipulagsins henti ekki eins vel.
Þetta hefur að mínu mati ekki verið
gert á sannfærandi hátt. Tillögur
stjórnlagaráðs og skýringarnar sem
þeim fylgja uppfylla ekki þessi skil-
yrði. Þær innihalda ekki skipulega
greiningu á þeim mismunandi val-
kostum sem standa til boða og hverjir
kostir þeirra og gallar eru. Þar fyrir
utan eru fá merki um að alvarleg
greining hafi átt sér stað á þeim
stjórnskipulegu þáttum sem er að
finna í frumvarpinu,“ skrifar Indriði
m.a. í umsögn sinni.
Flestir komi frá höfuðborginni
Þóroddur Bjarnason, prófessor við
Háskólann á Akureyri, vísar til 39.
greinar stjórnlagadraganna og hvern-
ig þau feli í sér að mjög muni halla á
landsbyggðarþingmenn.
„39. gr. frumvarpsins gerir ráð fyr-
ir því að minnst 33 þingmenn verði
landskjörnir, en þar sem 63% kjós-
enda búa á einu landsvæði er töl-
fræðilega afar líklegt að yfirgnæfandi
meirihluti landskjörinna þingmanna
verði af höfuðborgarsvæðinu. Vegna
margfeldisáhrifa mannfjöldans myndi
frambjóðandi með 90% stuðning í nú-
verandi Norðvesturkjördæmi t.d. lúta
í lægra haldi fyrir frambjóðanda með
13% stuðning á höfuðborgarsvæðinu.“
Oddný Mjöll Arnardóttir, prófess-
or við lagadeild Háskóla Íslands, tel-
ur mannréttinda kafla stjórnlaga-
frumvarpsins framfaraskref.
„Veruleg framfaraskref“
„Það er mat undirritaðrar að
mannréttindakafli frumvarpsins feli í
sér veruleg framfaraskref frá mann-
réttindakafla núgildandi stjórn-
arskrár þar sem hann er bæði nú-
tímalegri og í betra samræmi við
alþjóðlegar mannréttindaskuld-
bindingar og það sem best gerist í
nýlega samþykktum réttindaskrám,“
skrifar Oddný Mjöll m.a.
Samtökin 78 fagna því að orðið
kynhneigð skuli fellt inn í texta um
jafnræðisregluna. Þau telja þó að
ganga þurfi lengra.
„Í tillögu stjórnlagaráðs er gert
ráð fyrir orðinu kynhneigð í upptaln-
ingu jafnræðisreglunnar, sem myndi
þá taka af öll tvímæli og verja alla
gagn-, sam- og tvíkynhneigða gegn
mismunun á grundvelli kynhneigðar.
Þessu fögnum við mjög en teljum um
leið gífurlega mikilvægt að orðið
kynvitund rati inn í upptalninguna,
sem myndi meðal annars vernda
transfólk gegn mismunun.“
Vikið skuli að holdafari
Ingibjörg Norðdahl víkur að jafn-
ræðisreglu stjórnlagafrumvarpsins.
„Ég undirrituð styð þá tillögu að
orðinu holdafari verði bætt við þau
atriði sem talin eru upp undir ákvæð-
um um jafnræði í nýrri stjórnarskrá
okkar Íslendinga.“
Þá lýsir UNICEF Ísland yfir
„mikilli ánægju með 12. gr. frum-
varpsins“. „Um er að ræða ákvæði
sem inniheldur mikilvæg grund-
vallarréttindi barna, sem ekki hafa
áður notið stjórnarskrárverndar hér
á landi,“ segir í umsögn UNICEF.
Ragnhildur Helgadóttir, prófessor
við lagadeild Háskólans í Reykjavík,
telur of mikið af almennum yfir-
lýsingum í frumvarpinu.
„Það er, að mínu viti, bæði of mikið
um útfærsluatriði og of mikið um al-
mennar yfirlýsingar og á köflum orð-
skrúð í frumvarpinu. Þingmenn
þurfa að gæta þess vel að líklegt er
að langflest ákvæðin muni fá lagalegt
gildi og vera notuð fyrir dómstólum
sem og þess að ofgnótt af smáat-
riðum býður þeirri hættu heim að
stjórnarskráin úreldist hratt,“ skrif-
ar Ragnhildur og varar við því að af-
greiða frumvarpið í ágreiningi.
Hætta á vandræðum
„Ljóst er að margt í frumvarpinu
er til bóta. Engu að síður er ástæða
til að vara eindregið við því að stjórn-
arskrá verði breytt í ágreiningi – það
er í andstöðu við þá hefð sem mynd-
ast hefur við (hlutfallslega tíðar)
stjórnarskrárbreytingar hér á landi.
Í öllu falli er knýjandi nauðsyn að
áhrif breytinganna, einkum á sam-
spil handhafa ríkisvaldsins, verði
metin áður en frumvarpið verður að
lögum.
Ella er hætta á alvarlegum vand-
ræðum við gildistöku,“ skrifar Ragn-
hildur í samantekt.
Breytingarnar ekki rökstuddar
Morgunblaðið/Golli
Umsagnir Stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd hafa borist á annað hundrað umsagnir vegna stjórnlagafrumvarpsins.
 Dósent í stjórnmálafræði gerir athugasemdir við vinnu stjórnlagaráðs  Samtökin 78 fagna því að
vikið skuli að kynvitund í frumvarpinu  Lagaprófessor segir óþarfa orðskrúð í frumvarpinu
12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. DESEMBER 2012
„Svarið við því er nei,“ segir Álf-
heiður Ingadóttir, þingmaður VG,
aðspurð hvort gagnrýni Bjargar
Thorarensen lagaprófessors og
Gunnars Helga Kristinssonar, pró-
fessors í stjórnmálafræði, á stjórn-
lagaráðsfrumvarpið gefi tilefni til að
hægja á meðferð málsins í þinginu.
Hún vísar á bug þeim ummælum
Gunnars Helga í Morgunblaðinu í
gær að fulltrúar stjórnlagaráðs hafi
verið umboðslausir í vinnu sinni.
Menn fari ekki af hjörunum
„Það er engin ástæða til þess að
fara af hjörunum ef menn telja að
ályktun Alþingis sé ekki umboð til
handa stjórnlagaráði til þess að
vinna þá vinnu sem ráðið vann og
var falið. Í öðru lagi tók forseti Al-
þingis við tillögum stjórnlagaráðs
og lagði þær fram hér í Alþingi sem
skýrslu sem vísað var til stjórnskip-
unar- og eftirlitsnefndar í fyrra-
haust,“ segir hún og heldur áfram:
„Á grunni þessa hefur Alþingi nú
í tvígang samþykkt þingsályktanir
um það hvernig staðið skuli að
framhaldi vinnunar, m.a. var
stjórnlagaráð kallað aftur saman í
vor.
Þá var ákveðið að efna til þjóðar-
atkvæðagreiðslu um grunninn að
nýrri stjórnar-
skrá og tiltekin
álitamál og hún
fór fram sam-
kvæmt ákvörðun
Alþingis 20. októ-
ber sl. með nið-
urstöðum sem
allir þekkja.
Yfirgnæfandi
meirihluti kjós-
enda vill að
þannig sé unnið og lagði þar með
blessun sína að mínu viti yfir ferlið
sem allt hefur verið skv. ályktunum
og samþykktum Alþingis. Þannig að
ég mótmæli því harðlega að hér hafi
umboðslaust fólk verið að verki. Þá
eru menn einfaldlega að segja að
Alþingi sé ekki ályktunarbært og
það á stjórnmálafræðiprófessor
ekki að segja.“
Samhliða þingkosningum
Spurð um framhaldið á Álfheiður
von á að ljúka megi málinu fyrir 2.
umræðu í stjórnskipunarnefnd um
miðjan janúar. Til að kjósa um til-
lögur að nýrri stjórnarskrá þurfi að
rjúfa þing. „Það yrði gert um leið
og við göngum að kjörborði og
endurkjósum vonandi þessa ríkis-
stjórn.“
Segir stjórnlagaráð
með fullt umboð
 Þingmaður VG svarar prófessor
Álfheiður
Ingadóttir
Fram kemur í skilabréfi sérfræð-
ingahóps um tillögur stjórnlaga-
ráðs að nýrri stjórnarskrá að „rétt
[sé] að vekja athygli á að stjórn-
lagaráð taldi orðið „drengskap“ of
karllægt“. Tilefnið er annars vegar
47. grein og hins vegar 80. grein
draga stjórnlagaráðs að nýrri
stjórnarskrá.
Um 47. greinina segir orðrétt í
drögum stjórnlagaráðs:
„Í 47. gr. núgildandi stjórnar-
skrár segir að alþingismenn undir-
riti drengskaparheit. Í tillögu
stjórnlaganefndar er greinin
óbreytt. Stjórnlagaráð gerir þá
orðalagsbreytingu að alþingis-
menn undirriti eiðstaf í stað þess
að vinna drengskaparheit … Á
meðal ráðsfulltrúa var bent á að
orðið drengskapur væri karllægt.
Orðið eiður kom til umræðu og var
talið ákveðnara en „heit“ og vera
viðeigandi í þessu samhengi.“
Í stjórnarskránni segir í 10. gr:
„Forsetinn vinnur eið eða dreng-
skaparheit að stjórnarskránni, er
hann tekur við störfum.“
Þessu á að breyta með þeim
rökum að orðið drengskapur sé
karllægt og segir nú í 80. grein
draganna: „Forseti Íslands undir-
ritar eiðstaf að stjórnarskránni
þegar hann tekur við störfum.“
Orðið drengskapur of karllægt
BREYTINGATILLÖGUR STJÓRNLAGARÁÐS
Sulforaphane, sérvirka efnið úr brokkolí, kann að
vera lykillinn að heimsins áhrifaríkustu vörn gegn
hrörnun fruma og ótímabærri öldrun.
Brokkolítöflurnar - Cognicore® Daily
• Cognicore byggir á sulforaphane úr lífrænt ræktuðum
brokkolí spírum sem virkar eins og kveikjuþráður á
innbyggt varnarkerfi líkamans
• Hjálpar líkamanum að auka framleiðslu eigin
andoxunarefna sem er margfalt áhrifaríkara en
nokkur andoxunarefni í fæðunni!
• Stuðlar að sleitulausri vernd, styrkingu og endurnýjun fruma
Tvær á dag!
Fyrir margþætt heilsusamleg áhrif á líkamann og unglegra útlit!
Fást í helstu
heilsubúðum
og apótekum
www.brokkoli.is
Náttúrulegt fagnaðarefni fyrir frumurnar!