Morgunblaðið - 14.12.2012, Blaðsíða 28

28 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. DESEMBER 2012
Jólin hefjast á ári
hverju í kirkjum lands-
ins með lestri jóla-
guðspjallsins sem byrj-
ar þannig: „En það bar
til um þessar mundir,
að boð kom frá Ágúst-
usi keisara, að skrá-
setja skyldi alla heims-
byggðina. Þetta var
fyrsta skrásetningin og
var gjörð þá er Kýreníus var land-
stjóri á Sýrlandi. Fóru þá allir til að
láta skrásetja sig, hver til sinnar
borgar.“ (Lúk.2.1-3)
Upphafsorð jólaguðspjallsins hafa
sérstaka þýðingu fyrir meðlagsgreið-
endur, – ekki bara vegna andlegs
inntaks þess, heldur vegna þess að
orðin bera því vitni að saga mann-
talsins er jafngömul og kristnin sjálf.
Því er freistandi að draga þá ályktun
að boð Ágústusar keisara sé upphaf
vestrænnar hagskýrslugerðar, og að
síðan þá hafi eitthvað þokast í fram-
faraátt.
Í ljósi þessa skýtur skökku við að
2000 árum síðar leggi Hagstofa Ís-
lands sig fram við að telja hvert ein-
asta verpandi hænsni og baulandi
búgrip á ári hverju, en láti það vera
að telja umgengnisforeldra. Frá því
að Ágústus var og hét hafa íslensk
stjórnvöld og opinberar stofnanir
ekki náð tökum á því
hvernig telja megi um-
gengnisforeldra eða
auðkenna þá með þeim
hætti til að þeir séu
rannsóknarhæfur þjóð-
félagshópur.
Guðmundur Stein-
grímsson, alþing-
ismaður, gengur fyrir
vöskum þing-
mannahópi sem stend-
ur að þingsályktun-
artillögu þess efnis að
stjórnvöld fyrirskipi
skráningu umgengn-
isforeldra með þeim hætti að þeir
verði auðkenndir sem foreldrar í
bókum hins opinbera. Þingsályktun-
artillagan er kærkomin jólagjöf fyrir
umgengnisforeldra, því þá verður
fyrst hægt að ræða félagslega stöðu
ólíkra þjóðfélagshópa á vits-
munalegum grundvelli. Hafa sam-
tökin ástæðu til að vona og trúa að
þingmenn allra flokka muni sam-
þykkja tillögu þessa samhljóða.
Þótt jólakveðjurnar séu hlýlegar
frá Alþingi er annað upp á ten-
ingnum hjá Innheimtustofnun
sveitafélaganna. Samtökin hafa ekki
undan að taka á móti tilkynningum
og kvörtunum um ómaklega fram-
göngu Innheimtustofnunar í garð
meðlagsgreiðanda, og virðist að inn-
heimtuharkan hafi aukist í desember
miðað við það sem undan er gengið.
Ég vil í því sambandi nefna tvö til-
vik sem eru einkennandi fyrir þær
Jólakveðjur
meðlagsgreiðenda
Eftir Gunnar
Kristin
Þórðarson
Gunnar Kristinn
Þórðarson
Hjörtur J. Guð-
mundsson skrifar
grein í Morgunblaðið
þann 28. nóvember sl.
og spyr hvort á Íslandi
séu verstu stjórn-
málamenn í heimi.
Hann kemst að þeirri
niðurstöðu að það sé
nú varla en að íslensk-
ir stjórnmálamenn
séu almennt undir
meiri smásjá en er-
lendir starfsbræður þeirra. Ég ætla
ekki að gera athugasemdir við mál-
flutninginn hvað varðar stjórn-
málamennina en hnýt um það sem
hann segir um kjósendur. Orðrétt
segir hann:
„… eru gerðar miklar kröfur til
stjórnmálamanna af kjósendum
þeirra. Þeim er falið mikið vald í
okkar umboði og við ætlumst til þess
að þeir fari vel með það. Ef þeir gera
það ekki er það óviðunandi þó að
mismikið sé gert af því að veita þeim
aðhald í þeim efnum sem er í raun
hlutverk kjósenda í lýðræðislegu
þjóðfélagi …“
Ég er alls ekki viss um að þetta sé
rétt, þ.e., að kjósendur geri miklar
kröfur til stjórnmálamanna og að
kjósendur ætlist til þess að þeir fari
vel með vald. Mér finnst ýmislegt
benda í þveröfuga átt. Margir kjós-
endur virðast fremur
ætlast til þess að stjórn-
málamenn misfari með
vald, hygli ákveðnum
öflum, fari í manngrein-
arálit við úthlutun gæða
og moki undir ein-
staklinga og fyrirtæki
að geðþótta. Svona
framkoma stjórnmála-
manna vekur jafnvel
meiri aðdáun heldur en
hitt, a.m.k. í ákveðnum
hópi og er sá hópur ekki
alltaf lítill. Það sem
virðist skipta marga
meira máli er að geta þegið greiðana
og að fíla sig sem „buddies“ í þessu
kerfi, vera partur af klíkunni eða
vinningsliðinu. Þegar upp um svona
háttalag kemst vekur það yfirleitt
litla athygli og enn minni hneykslan
almennings sem tekur því með jafn-
aðargeði og finnst þetta bara eðli-
legt. Með vandaðri skoðanakönnun
væri svo sem auðvelt að kanna hug
almennings til þessarar íslensku
gerðar af spillingu til að komast að
hinu sanna um hvaða kröfur almenn-
ingur gerir til stjórnmálamanna.
Það væri áhugaverð könnun.
Spillingin íslenska er sennilega
mest á sveitarstjórnarstiginu, sem
er það svið stjórnmálanna sem er
minna undir smásjá fjölmiðla og al-
mennings. Þrátt fyrir það má benda
á mýmörg dæmi úr stóru bólunni
sem litla athygli fengu og vöktu enn
minni hneykslan. Ég held það séu
ekki ýkjur ef því er haldið fram að
mörg mál, sem upp komu á þessum
árum, hefðu í nágrannalöndum okk-
ar leitt til afsagnar viðkomandi
stjórnmálamanns og rannsóknar
lögreglu. Þar kemur sennilega til að
enginn aðili telur sig hafa frum-
kvæðisskyldu að rannsókn svona
brota hér á landi og lagaumhverfið
er of veikt að þessu leyti. Til dæmis
hefur það engar afleiðingar þó
stjórnsýslulög séu brotin við út-
hlutun gæða sem hlaupa á milljónum
eða milljónatugum.
Þá er þáttur fjölmiðla stór því þeir
virðast forðast það eins og heitan
eldinn að taka þessi mál upp, hugs-
anlega vegna tengsla við stjórn-
málaöfl og auglýsendur.
Gera kjósendur nægar
kröfur til stjórnmálamanna?
Eftir Árna
Davíðsson »Margir kjósendur
virðast fremur ætl-
ast til þess að stjórn-
málamenn misfari með
vald, hygli ákveðnum
öflum, fari í manngrein-
arálit við úthlutun gæða
og moki undir ein-
staklinga og fyrirtæki
að geðþótta.Árni Davíðsson
Höfundur er líffræðingur.
Lífið er of stutt til að
vera óánægður. Grínist-
inn Groucho Marx, sem
gerði 13 grínmyndir
með Marx-bræðrum,
sagði á hverjum degi
við sjálfan sig: „Ég, en
ekki einhver atburður,
ræð því hversu ham-
ingjusamur eða óham-
ingjusamur ég er. Mitt
er valið.“
Hér fyrir neðan eru nokkur vel
valin hráefni í uppskrift að aukinni
hamingju:
1. Einblíndu á það sem þú hefur.
Þú hefur kannski ekki efni á að
borða á uppáhaldsveitingastaðnum,
jólin nálgast óðfluga og þú manst
ekki hvenær þú varðir síðast dýr-
mætum tíma með ástvini. Þetta
getur hent okkur öll. Hins vegar
er mikilvægt að velta fyrir sér
hvað gengur vel í lífi þínu. Þegar
maður dvelur við það sem miður
fer er hætta á að festast þar. Ein-
blíndu í staðinn á allt það góða í
lífi þínu og það mun birtast þér í
auknum mæli. Hamingja er ekki
að fá það sem maður vill heldur að
vilja það sem maður hefur.
2. Hættu að vilja
vera ávallt við
stjórn.
Oft byggjum við
sjálfsvitund okkar á
því sem er sífelldum
breytingum undir-
orpið: vinnu, vináttu,
útliti … Allt er í
heiminum hverfult
og það er margt sem
við ráðum ekki yfir.
Þess vegna er gott
að byggja sjálfsvit-
und þína á innra
sjálfinu. Það eina sem þú getur
stjórnað er hvernig þú bregst við
þeim breytingum sem eiga sér stað
í lífi þínu. Hallaðu þér aftur og
láttu þig flæða með ringulreiðinni í
kringum þig.
3. Gleymdu markmiðum þínum.
Við sköpum okkur sjálfum oft
mikla pressu með því að vilja vera
best, snjöllust og hæst í öllu. Þeg-
ar okkur mistekst það hefur það
oft neikvæð áhrif á skapið. Mik-
ilvægt er að hafa í huga að jafnvel
Superman var ekki fullkomin
hetja. Gott er að stilla markmiðin
af og ásetja sér t.d. að upplifa
gleði á hverjum degi eða vera ein-
faldlega ánægður. Þannig næst oft
mesti árangurinn.
4. Markmiðið er náttúruleg
víma.
Heilsurækt getur komið okkur í
náttúrulega vímu. Þegar við stund-
um líkamsþjálfun streymir tauga-
boðefnið serótónín út í blóðið, en
það hefur áhrif á skapferli og eyk-
ur almenna vellíðan. Það sama ger-
ist þegar við þjálfum hlát-
urtaugarnar – einlægum hlátri
fylgir svipuð vímutilfinning. Slík
náttúruleg víma er afskaplega holl
fyrir bæði líkama og sál. Hlátur
tengir fólk auk þess saman og er
smitandi. Eða eins og Megas orð-
aði það: „Ef þú smælar framan í
heiminn, þá smælar heimurinn
framan í þig.“
5. Vertu í núinu.
Eckhart Tolle, höfundur bók-
arinnar Mátturinn í núinu, heldur
því fram að ekkert hafi gerst í for-
tíðinni, aðeins í núinu. Ekkert
muni gerast í framtíðinni, aðeins í
núinu. Hann segir að við séum að-
eins stressuð þegar við hugsum um
fortíðina eða framtíðina. Þegar við
einblínum á hinn bóginn á núið líð-
ur okkur vel. Lífið er of stutt til að
vera óánægður. Þess vegna er
mikilvægt að taka núið inn því að
gærdagurinn er farinn og morg-
undagurinn kemur aldrei. Við höf-
um bara daginn í dag.
Öllum þessum hráefnum er
blandað saman í skál lífsins og
neytt með góðri lyst.
Uppskrift að aukinni hamingju
Eftir Ingrid
Kuhlman »Einblíndu á allt
það góða í lífinu.
Hamingja er ekki að
fá það sem maður vill
heldur að vilja það
sem maður hefur.
Ingrid Kuhlman
Höfundur er framkvæmdastjóri
Þekkingarmiðlunar.
mbl.is
alltaf - allstaðar
Heildarlausnir
fyrir bílinn þinn
Bílaraf
www.bilaraf.is
Gott verð, góð þjónusta!
• Bremsuviðgerðir
• Kúplingar
• Bilanagreiningar
• Kóðalestur/Tölvuaflestur
Endurstillingar
• Rafmagnsviðgerðir af öllum toga
• Startarar og alternatoraviðgerðir
• Rafgeymar
og margt, margt fleira...
Strandgötu 75 • 220 Hafnarfjörður • Sími 564 0400
bilaraf@bilaraf.is • bilaraf.is
Á
R
N
A
S
Y
N
IR
util if. is
DEUTER FUTURA
Bakpokar
MARGVERÐLAUNAÐIR
BAKPOKAR,
ÝMSAR STÆRÐIR.
FRÁ 18.990 kr.