Morgunblaðið - 14.12.2012, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. DESEMBER 2012
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Þó að forystumenn á vinnumarkaði
virðist á einu máli um að forsendur
kjarasamninga sem koma til endur-
skoðunar eftir áramót séu brostnar,
eru áhöld um hvort ein af meginfor-
sendunum, að kaupmáttur aukist á
samningstímabilinu, haldi.
Í nýrri samantekt Samtaka at-
vinnulífsins kemur fram að laun hafa
að meðaltali hækkað um 14% sam-
kvæmt launavísitölu frá upphafi
2011 til október á þessu ári. Vísitala
neysluverðs hækkaði um 10,3% á
sama tímabili þannig að kaupmáttur
launa var 3,4% meiri í október sl. en í
upphafi síðasta árs.
„Umsamdir kauptaxtar hækkuðu
almennt um 12.000 kr. árið 2011 og
um 11.000 kr. á árinu 2012. Lág-
markslaun hækkuðu hlutfallslega
mest eða um 17% á þessum tæpu
tveimur árum og kaupmáttur þeirra
um 6,1%. Kaupmáttur umsaminna
taxta í samningum SA og landssam-
banda ASÍ hefur aukist í nær öllum
tilvikum,“ segir í umfjöllun SA.
Áhrif eingreiðslna hverfa
Það flækir hins vegar samanburð
að inn í launavísitöluna voru metin
áhrif þriggja umsaminna ein-
greiðslna þannig að vísitalan var
hækkuð aukalega um 1,8% á árinu
2011. Þegar sú hækkun er dregin frá
fæst að kaupmáttur hafi aukist um
1,8% á árinu 2011 að því er SA benda
á. Áhrif eingreiðslnanna hafa síðan
gengið til baka á þessu ári.
„Ætla má að þegar desembertöl-
urnar liggi fyrir hafi launavísitalan
hækkað á bilinu 4,6%-4,8% en vísi-
tala neysluverðs um 4,2%-4,3%,“
segir í umfjöllun SA, sem kemst að
þeirri niðurstöðu að yfirgnæfandi
líkur séu á að kaupmáttarforsendan
standist á þennan mælikvarða, þ.e.
án þess að litið sé til áhrifa ein-
greiðslnanna. „Þegar raunveruleg
launaþróun er skoðuð er þó óhjá-
kvæmilegt að hafa til hliðsjónar
lækkun launavísitölunnar á þessu ári
vegna eingreiðslnanna. Að teknu til-
liti til þess má gera ráð fyrir að kaup-
máttur samkvæmt launakönnun
Hagstofunnar aukist um rúmlega
2% milli desember 2011 og 2012.“
Efna ekki fyrirheit sín
Forystumenn verkalýðshreyfing-
arinnar funda stíft þessa dagana
vegna undirbúnings fyrir endur-
skoðun samninganna í janúar.
Í umsögn sem ASÍ hefur sent
efnahags- og viðskiptanefnd Alþing-
is vegna frumvarps fjármálaráð-
herra um ráðstafanir í ríkisfjármál-
um, er því haldið fram að sú
ákvörðun ríkisstjórnarinnar að efna
ekki fyrirheit sín gagnvart atvinnu-
lífinu um að lækkun atvinnutrygg-
ingagjaldsins komi ekki nema að
litlum hluta til lækkunar á trygg-
ingagjaldinu muni hafa mikil áhrif á
samskipti aðila á vinnumarkaði.
Ljóst sé að tvær af lykilforsendum
kjarasamninga séu brostnar „og má
rekja ástæðu þess til stefnu og / eða
aðgerðaleysis stjórnvalda í efna-
hagsmálum sem hefur komið í veg
fyrir að fjárfestingar hafi tekið við
sér í takt við þau markmið sem sett
voru í þríhliða samstarfi aðilanna. Er
það meginástæða þess að gengi ís-
lensku krónunnar er og hefur verið
mjög veikt og verðbólgan því mun
meiri en forsendur gerðu ráð fyrir.
Kaupmáttur stórs hluta launafólks
hefur því ekki aukist í samræmi við
markmið samninganna og ljóst að
samningsaðilar þurfa að setjast að
viðræðum um viðbrögð við því.
Hækkun tryggingagjaldsins og al-
mennt auknar álögur á atvinnulífið
munu torvelda og hugsanlega koma í
veg fyrir að hægt verði að ná sam-
komulagi milli aðila.“
Morgunblaðið/Golli
Uppbygging Kjarasamningar verða endurskoðaðir og það ræðst fyrir 22. janúar hvort til uppsagnar kemur.
Fella álögur samninga?
 SA: Yfirgnæfandi líkur á að kaupmáttarforsenda standist
 ASÍ: Kaupmáttur hefur ekki aukist í samræmi við markmið
Aukist 2011 og 2012
» SA benda á að skv. samn-
ingum þurfi kaupmáttur launa
að aukast bæði á árinu 2011 og
2012 til að forsenda samninga
standist miðað við desember-
gildi vísitölunnar hvort árið.
Þróun kaupmáttar
Heimild: Samtök atvinnulífsins
1 12111098765432 1 111098765432
2011 2012
110
108
106
104
102
100
98
96
Kaupmáttur lágmarkslauna
Kaupmáttur samkvæmt launavísitölu Hagstofu
Kaupmáttur hæsta almenna kaupvaxta verkafólks
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ,
hefur í umsögn við bandorms-
frumvarpið svonefnda um ýmsar
skattalagabreytingar vakið athygli
Alþingis á því að verði skattlagning
á lífeyrisréttindi almenns launa-
fólks ekki afnumin telji ASÍ „sig
knúið til þess að leita á náðir dóm-
stólanna til að fá þessu broti á jafn-
ræðisreglu stjórnarskrárinnar
hnekkt. Undirbúningur að slíkum
málaferlum er þegar hafinn,“ segir í
umsögn ASÍ til nefndasviðs Alþing-
is.
Senda Alþingi álit Ragnars
Aðalsteinssonar hrl.
ASÍ leitaði til Ragnars Að-
alsteinssonar hæstaréttarlögmanns
til að fá mat hans á því hvort um-
rædd lagasetning stæðist ákvæði
jafnræðisreglu stjórnarskrárinnar
og telur Ragnar ljóst að svo sé ekki.
Minnisblað með úrdrætti úr rök-
studdu áliti Ragnars fylgir umsögn
ASÍ til Alþingis.
Málið snýst um hvort sjóð-
félögum í almennu lífeyrissjóðunum
sé mismunað með ólögmætum
hætti, þar sem skattlagningin sem
komið var á með lögum í fyrra valdi
skertum lífeyrisréttindum þeirra en
lífeyrisréttindi sjóðafélaga í op-
inberu sjóðunum verði ekki fyrir
neinum áhrifum.
Telur Ragnar veigamikil rök
hníga að því að sú mismunun sem
leiði af löggjöfinni um skattlagn-
ingu lífeyrissjóðanna sé ekki byggð
á hlutlægum og málefnalegum sjón-
armiðum og ekki hafi verið gætt
meðalhófs, enda bitni skattlagn-
ingin ekki aðeins með meiri þunga á
sjóðfélögum í almennu sjóðunum,
heldur bitni hún eingöngu á þeim.
Magnús M. Norðdahl, lögfræð-
ingur ASÍ, hefur mælt með því við
miðstjórn ASÍ vegna mögulegrar
málshöfðunar að best færi á því að
málið yrði höfðað af hálfu ASÍ
vegna allra félagsmanna sinna.
Í umsögn forseta ASÍ til Al-
þingis er saga málsins rakin og vís-
að í bréf forsætisráðherra og þáver-
andi fjármálaráðherra til forseta
ASÍ og framkvæmdastjóra SA, þar
sem fyrirheit voru gefin um að rík-
isstjórnin myndi koma til móts við
lífeyrissjóði á almennum vinnu-
markaði með sérstökum framlögum
til að koma í veg fyrir þá skerðingu
lífeyrisréttinda sem þeir yrðu fyrir
vegna þessarar lagasetningar.
Skemmst sé frá því að segja að eng-
inn fundur hafi fengist hvorki með
ráðherra né embættismönnum um
það með hvaða hætti þetta yrði
gert.
„Einnig er ljóst að þingið var
að mati ASÍ vísvitandi blekkt með
framlagningu bréfs forsætisráð-
herra og þáverandi fjármálaráð-
herra, en fyrir liggur að enginn
áform voru um að efna innihald
þess heldur gefa þingmönnum eitt-
hvert haldreipi í því að komið yrði í
veg fyrir þetta brot á jafnræðisregl-
unni,“ segir í bréfi forseta ASÍ.
„Þingið var
að mati ASÍ vís-
vitandi blekkt“
 Telja skattinn brot á jafnræðisreglu
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Umdeilt ASÍ hefur skorað á þing-
ið að afnema skatt á lífeyrisréttindi
launafólks.
Meginniðurstaða Ragnars Aðalsteinssonar hrl. fyrir
ASÍ um hvort mismunun sjóðfélaga lífeyrissjóða
brjóti í bága við jafnræðisreglu stjórnarskrárinnar er
eftirfarandi: „Þó ekki verði fullyrt um niðurstöðu
hugsanlegs dómsmáls um stjórnskipulegt gildi lag-
anna um skattlagningu lífeyrissjóða, verður að telja
að sterk rök standi til þess, að dómstólar muni kom-
ast að þeirri niðurstöðu, að löggjafinn hafi ekki hag-
að lagasetningunni um álagningu skatts á eignir líf-
eyrissjóðanna í samræmi við þá jafnræðisreglu, sem
hér á við og víða er byggt á í stjórnarskrá Íslands,
meðal annars í ákvæðum hennar um álögur á þegn-
ana og skerðingu réttinda þeirra, ef til þess þarf að koma.“
Ósamræmi við jafnræðisreglu
NIÐURSTAÐA RAGNARS AÐALSTEINSSONAR HRL. FYRIR ASÍ
Ragnar
Aðalsteinsson