Morgunblaðið - 18.01.2013, Blaðsíða 48

48 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. JANÚAR 2013
Það er svo fallegt,“ segirhún.„Hvað þá?“ spyr hann.„Lífið,“ er svarið.
Ást eftir Michael Haneke er
mögnuð kvikmynd. Þar er saga
aldraðra hjóna í París, Anne og
George, sögð af miskunnarlausu og
stundum óþægilegu raunsæi. Anne
veikist og aðgerð til að bjarga henni
mistekst. Hún lamast öðrum megin
og smám saman fjarar lífskraftur
hennar út. Maður hennar annast
hana af fórnfýsi og nærfærni. Það
er aldrei spurning hvernig fer því að
í upphafi myndar sjáum við hvar
Anne liggur látin í rúmi sínu.
Ást er ástarsaga, en hún fjallar
ekki um turtildúfur í tilhugalífi,
heldur ást við endastöð, tvær mann-
eskjur sem á efri árum hafa í raun
aðeins hvor aðra til að styðjast við.
Hlutverk Anne og George eru í
höndum frábærra leikara. Emm-
anuelle Riva, sem lék í fjölda mynda
og sennilega þekktust fyrir leik
sinni í myndinni Hiroshima, mon
amour, er stórkostleg í hlutverki
eiginkonunnar, sem reynir að halda
reisn sinni í klóm sjúkdóms, sem
sviptir hana allri virðingu.
Jean-Louis Trintignant, sem hef-
ur leikið í yfir hundrað myndum, er
ekki síðri í hlutverki hins þolinmóða
eiginmanns, sem hjúkrar og annast
veika konu sína.
Þá er Isabelle Huppert sterk í
hlutverki dóttur þeirra, sem býr á
Bretlandi og hefur fjarlægst for-
eldra sína, en vill taka stjórnina af
föður sínum þegar móðir hennar
veikist.
Haneke, sem er einn athygl-
isverðasti leikstjóri samtímans, seg-
ir söguna hægt og bítandi. Smásjá
hans eirir engu. Myndin gerist nán-
ast öll í íbúð hjónanna, menningar-
heimili, sem á stundum virkar eins
og fangelsi þeirra. Einu vísbending-
arnar um framvindu tímans eru
hrakandi heilsa Anne.
Við fáum að vita að þau hafi verið
tónlistarkennarar, en litlar vísbend-
ingar koma fram um ævi þeirra eða
hjónaband. „Þú ert skrímsli,“ segir
Anne á einum stað, „en þú ert góð-
hjartaður.“ Meira er ekki gefið upp,
en áhorfandinn hlýtur að velta fyrir
sér hvað búi að baki.
Þessi áhrifaríka mynd hefur verið
tilnefnd til óskarsverðlauna sem
besta erlenda myndin og hlýtur að
vera sigurstrangleg. Ást minnir
sumpart á Börn náttúrunnar eftir
Friðrik Þór Friðriksson. Báðar snú-
ast myndirnar um gamalt í fólk í
samfélagi, sem vill sem minnst af
ellinni vita. Ást er mun raunsærri,
en í tvígang brýst Haneke út úr
raunsæinu með áhrifaríkum hætti.
Í Ást er tekist á við ýmsar lykil-
spurningar. Anne tekur loforð af
George um að leggja sig ekki inn á
sjúkrahús eða stofnun. Hún segist
ekki vilja lifa lengur, hann reynir að
færa rök fyrir lífinu. Að baki býr
spurningin um það hvort lífið sé
þess virði að lifa því alveg sama
hvernig fyrir manni er komið.
Stórleikur George horfir í tóm augu Anne, konu sinnar. Jean-Louis Trin-
tignant og Emmanuelle Riva eru frábær í Ást eftir Michel Haneke.
Ástin, ellin og lífið
undir smásjánni
Frönsk kvikmyndahátíð
Ást bbbbm
Leikstjóri: Michael Haneke. Leikarar:
Emmanuelle Riva, Jean-Louis Trintign-
ant og Isabelle Huppert. Frakkland,
2012. 127 mín.
KARL BLÖNDAL
KVIKMYNDIR
Tökulið bandarískrar kvikmyndar
um uppljóstrunarvefinn WikiLeaks
og stofnanda hans Julian Assange er
statt hér á landi og verður í dag tek-
ið upp atriði á Austurvelli þar sem
mótmæli í upphafi árs 2009 koma við
sögu og þingkonan Birgitta Jóns-
dóttir. Kvikmyndin ber vinnutitilinn
The Man Who Sold the World, leik-
stjóri hennar er Bill Condon og
breski leikarinn Benedict Cumber-
batch fer með hlutverk Assange.
Með hlutverk Birgittu fer hollensk
leikkona, Carice van Houten.
Birgitta kynntist Assange þegar
hún var sjálfboðaliði fyrir Wiki-
Leaks og átti m.a. þátt í því að koma
á framfæri við almenning mynd-
bandi sem sýndi árás bandarískra
hermanna á óbreytta borgara í Bag-
dad árið 2007. Birgitta veitti hand-
ritshöfundi kvikmyndarinnar, Josh
Singer, ráðgjöf við skrifin en hand-
ritið er byggt á tveimur bókum, In-
side WikiLeaks: My Time with Juli-
an Assange at the World’s Most
Dangerous Website eftir Daniel
Domscheit-Berg og WikiLeaks: In-
side Julian Assange’s War on Sec-
recy, eftir Luke Harding.
Birgitta segir WikiLeaks mjög
mikilvægt og merkilegt fyrirbæri
sem hafi haft ótrúlega mikil áhrif á
heimssöguna. Því hafi hún viljað
hafa áhrif á handritið og ekki síst
vegna þess að það sé byggt á bókum
sem hafi verið skrifaðar í skiln-
aðarferli Assange og samstarfs-
manna hans. Hún hafi verið í mikl-
um samskiptum við handritshöf-
undinn og komið með tillögur að
endurbótum. Í handritinu séu at-
burðir ekki í réttri tímaröð þar sem
um Hollywood-mynd sé að ræða en
ekki heimildarmynd.
Assange ekki sáttur
En hversu stór er hennar hlutur í
myndinni? „Hann er ekki mjög
stór,“ svarar Birgitta. „Það er tekið
fullt af atriðum sem ég gerði og öðr-
um eignað, þannig að þetta er ekkert
raunveruleg mynd heldur „fiction“
byggð á raunveruleikanum. Ég verð
að viðurkenna að þegar ég var að
lesa handritið var ég með lítinn fók-
us á sjálfa mig í því, ég var miklu
meira fókuseruð á heildarmyndina
og hvaða áhrif ákveðnar senur í
henni myndu hafa á almannaálit á
WikiLeaks.“
– Heldurðu að þetta verði sann-
gjörn lýsing á störfum Assange?
„Það held ég, ef breytingarnar
sem ég lagði til koma með. En ég
finn að það er mikil virðing gagnvart
hans verkefni hjá þeim sem eiga hlut
að, sérstaklega leikstjóranum og
leikurunum og líka handritshöfund-
inum. Ég hef alveg gengið á hann,
þú getur ímyndað þér hvað það er
gaman að eiga hart samtal við mig
um siðferði,“ segir Birgitta og hlær.
En hvað finnst Assange um mynd-
ina? „Hann er mjög óhress með
þetta og lítur á þetta sem aðför að
sér en það er náttúrlega út af því að
hann dregur þá röngu ályktun að
þetta sé einvörðungu byggt á bók-
unum.“
– Hvernig finnst þér að vera orðin
persóna í Hollywood-mynd?
„Mér finnst það frekar skrítið og
óraunverulegt,“ segir Birgitta kím-
in. Það hafi þó orðið öllu raunveru-
legra í fyrradag þegar hún sat fund
með talþjálfa og leikkonunni sem
mun túlka hana, van Houten. „Við
vorum í stökustu vandræðum því
hún var búin að búa sig undir að tala
eins og Björk en ég tala alls ekki
ensku þannig,“ segir Birgitta og
hlær. helgisnaer@mbl.is
„Skrítið og óraunverulegt“
 Birgitta Jónsdóttir persóna í Hollywood-mynd um Wiki-
Leaks  Skáldskapur byggður á raunverulegum atburðum
Birgitta
Jónsdóttir
Carice
van Houten
Julian
Assange
Benedict
Cumberbatch
ÍSL.
TEXTI
SÉÐ OG HEYRT/VIKAN
ÍSL.
TEXTI
-EMPIRE
- V.J.V., SVARTHÖFÐI.IS
RYÐ OG BEIN
OPNUNARMYNDIN
ÁST
ENSKURTEXTI
ÍSL.
TEXTI
STÓRLAXARNIR
3 ÓSKARSTILNEFNINGAR
SMÁRABÍÓ HÁSKÓLABÍÓ 5%GLERAUGU SELD SÉR 5%
BORGARBÍÓ NÁNAR Á MIÐI.IS
NÁNAR Á MIÐI.IS
DJANGO KL. 5.40 - 9 16
THE MASTER KL. 5.20 14
LIFE OF PI 3D KL. 6 - 9 10
STÓRLAXARNIR KL. 5.50 L / ÁST KL. 8 L
GRIÐARSTAÐUR KL. 10.20 L / RYÐ OG BEIN KL. 8 L
JARÐARFÖRIN HENNAR ÖMMU KL. 10.10 L
2 GOLDEN GLOBE TILNEFNINGAR
GOLDEN GLOBE
BESTA ERLENDA MYNDIN
3 ÓSKARSTILNEFNINGAR 11 ÓSKARSTILNEFNINGAR
DJANGO KL. 6 - 9 16
THE HOBBIT 3D KL. 6 - 9 12
DJANGO KL. 4.30 - 8 - 9 - 11.20 16
DJANGO LÚXUS KL. 4.30 - 8 - 11.20 16
THE MASTER KL. 6 14
HVÍTI KÓALABJÖRNINN KL. 3.30 L
GOÐSAGNIRNAR FIMM KL. 3.50 L
THE HOBBIT 3D KL. 4.30 - 8 - 11.20 12
LIFE OF PI 3D KL. 5.15 - 8 - 10.40 10
“SKOTHELD MYND
Í ALLA STAÐI!”
- Þ. Þ., FRÉTTATÍMINN
“BRÁÐSKEMMTILEG.”
- H.S.S., MBL
-H.V.A., FBL
JARÐARFÖRIN
HENNAR ÖMMU
DJANGO UNCHAINED sýndkl. 6-10
JACK REACHER Sýndkl.8-10:30
THE HOBBIT 3D (48 ramma) Sýndkl.6
THE HOBBIT 3D Sýndkl.10
LIFE OF PI 3D Sýndkl.4
HVÍTI KÓALABJÖRNINN Sýndkl.4
LAUGARÁSBÍÓ Sýningartímar
12
12
12
10
16
L
L
11 ÓSKARSTILNEFNINGAR
„Life of Pi er mikil bíóveisla og ekta jólamynd,
falleg og upplífgandi“
-H.S.S., MBL
„Life of Pi er töfrum líkust”
- V.J.V., Svarthöfði.is
3 óskarstilnefningar
SÝND Í 3D
OG Í 3D(48 ramma)
“Ekta hátíðarævintýri fyrir alla famelíuna.”
-Séð & Heyrt/Vikan
The Hollywood Reporter
EMPIRE
“Tom Cruise Nails it.”
- The Rolling Stone
“It’s part Jason Bourne,
part Dirty Harry.”
- Total Film
-bara lúxus sími 553 2075
www.laugarasbio.is
- H.S.S MBL
Tilboð í bíó GILDIR Á ALLAR SÝNINGARMERKTAR MEÐ RAUÐU