Morgunblaðið - 16.02.2013, Qupperneq 32

32 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. FEBRÚAR 2013
Vandaðir og vottaðir ofnar
Ofnlokasett í
úrvali
NJÓTTU ÞESS AÐ GERA
BAÐHERBERGIÐ AÐ VERULEIKA
FINGERS 70x120 cm
• Ryðfrítt stál
KROM 53x80 cm
• Aluminum / Ál
COMB 50x120 cm
• Ryðfrítt stál
Handklæðaofnar í miklu úrvali þar sem
gæði ráða ríkjum á góðu verði.
Vagnhöfða 11 - 110 Reykjavík - 577 5177 - www.ofnasmidja.is
Kanadamenn taka við forsæti í Norðurskauts-ráðinu í maí nk. af Svíum á fundi sem hald-inn verður í Kiruna í Svíþjóð. Í Kanada eruþegar hafnar umræður um helztu verkefni
sem framundan eru á þeim vettvangi og hvernig Kan-
adamenn eigi að nýta sér það tækifæri sem felst í
væntanlegri forystu þeirra fyrir starfi ráðsins. Það er
umhugsunarefni fyrir okkur Íslendinga vegna þeirra
miklu hagsmuna sem eru í húfi fyrir okkur hvað litlar
umæður eru um þessi málefni á hinum pólitíska vett-
vangi hér. Það eru helzt Ólafur Ragnar Grímsson, for-
seti Íslands, og Össur Skarphéðinsson utanríkis-
ráðherra sem hafa haldið uppi umræðum um málið en
athyglisvert að umfjöllun um það í t.d. stjórnmála-
ályktun Samfylkingar er ekki mikil að vöxtum. Það
verður fróðlegt að sjá hvort Sjálfstæðisflokkur og
Vinstri grænir gera betur á landsfundum sínum sem
eru á næsta leiti. Þingflokkur Sjálfstæðisflokksins
ætti að huga að því, að koma sér upp sérstökum tals-
manni um málefni norðurslóða vegna mikilvægis máls-
ins.
Í vefmiðli sem haldið er úti í
Alaska, því ríki Bandaríkjanna
sem á mestra hagsmuna að gæta
og nefnist Alaska Dispatch, var í
lok janúar ítarleg umfjöllun um
þau viðhorf sem nú eru uppi í
Kanada. Þar er þeirri skoðun lýst
að eitt helzta málið sem verði til
meðferðar á fundinum í Kiruna í
vor verði umsókn nokkurra ríkja
og ríkjasambanda um að fá varanlegan áheyrnarfull-
trúa á fundi Norðurskautsráðsins. Öll aðildarríkin
þurfa að vera sammála um áheyrnarfulltrúa. Atkvæði
Íslands skiptir því jafn miklu máli þar eins og atkvæði
Bandaríkjanna eða Rússlands. Ríkin sem sækja um að
fá áheyrnarfulltrúa eru: Kína, Evrópusambandið, Ind-
land, Ítalía, Japan, Suður-Kórea og Singapúr. Ekki
eru allir á einu máli í þessu efni og fyrir nokkrum
misserum flaug það fyrir að bæði Kanadamenn og
Rússar væru andvígir því, að Evrópusambandið fengi
þarna áheyrnarfulltrúa.
Sérfræðingur við Háskólann í Calgary, Rob Hue-
bert að nafni, segir við Alaska Dispatch, að kúnstin
fyrir Kanada, ef svo má að orði komast, verði sú að
finna leið til að segja já við umsókn Kína en nei við
umsókn ESB. Bæði Norðmenn og Svíar lýstu því yfir
fyrir skömmu að þeir væru hlynntir áheyrnarfulltrúa
frá Kína, Rússar eru fámálir um sína afstöðu en
Bandaríkjamenn sennilega opnari fyrir aðkomu fleiri
þjóða til að fylgjast með því sem gerist á fundum
Norðurskautsráðsins.
Í Kanada er talið að það geti verið hagstætt að
hleypa Kína að þessu borði en bann Evrópusambands-
ins við viðskiptum með selaafurðir hefur haft alvar-
legar afleiðingar fyrir byggðir inúíta í nyrztu byggð-
um Kanada. Þess vegna eru Kanadamenn lítt hrifnir
af því að segja já við umsókn Evrópusambandsins.
Hvers vegna hafa Kínverjar svona mikinn áhuga á
norðurslóðum, sem m.a. hefur komið fram í tíðum
heimsóknum háttsettra ráðamanna í Kína hingað til
Íslands síðasta aldarfjórðung eða svo? Rob Huebert
segir að ástæðurnar séu þessar:
Í fyrsta lagi er það vegna loftslagsbreytinga. Þeir
hafi gert sér grein fyrir því að það sem gerist hér fyr-
ir norðan geti haft áhrif á hæð sjávar meðfram strönd
Kína o.fl. Í öðru lagi sé þeim ljóst að efnahagsleg vel-
gengni þeirra byggist á alþjóðaviðskiptum og þar sem
mesta vörumagnið sé flutt með skipum hafi þeir hags-
muni af að fylgjast með þróun nýrra siglingaleiða. Í
þriðja lagi þurfi Kínverjar á nýjum orkugjöfum að
halda. Þeir geri sér grein fyrir því að þeir geti ekki
sjálfir hafið olíuboranir á norðurslóðum en þeir hafi
áhuga á að kaupa sig inn í olíufélög sem hafi rétt til
vinnslu á þessum svæðum. Þeir vilji fara að reglum en
þeir vilji líka fara eins langt og
leyfilegt sé. Í fjórða lagi vilji þeir
sem stórveldi hafa eitthvað að
segja um það sem máli skipti og í
fimmta lagi geri þeir sér skýra
grein fyrir mikilvægi norðurslóða í
framtíðinni.
Í umfjöllun Alaska Dispatch
kemur fram, að stjórnmálamenn í
Alaska hafi lengi átt erfitt með að
vekja áhuga þeirra sem ráða í Washington á norður-
slóðum en nú sé skilningur að vakna á því að með því
að taka höndum saman geti Kanada og Bandaríkin
skapað sér sterka stöðu til þess að nýta þá möguleika
sem séu að opnast á hinum norðlægum svæðum. Til
marks um veikleika Bandaríkjanna á þessu sviði er sú
staðreynd að þeir eiga einungis einn ísbrjót. Vefmiðill-
inn veltir því fyrir sér, hvort aukið samstarf Kanada
og Bandaríkjamanna frá og með vorinu, þegar Kan-
ada tekur við forystu í Norðurskautsráðinu, geti orðið
eins konar nýtt upphaf í afskiptum þessara tveggja
ríkja af nýja norðinu, eins og sumir banadarískir
fræðimenn hafa kallað það.
Þessar umræður í Alaska og Kanada, áhugi margra
ríkja á að fá áheyrnarfulltrúa á fundi Norðurskauts-
ráðsins og sjónarmið sem uppi eru í Evrópu, þótt fínt
sé farið í að lýsa þeim, þess efnis að svipaðar reglur
eigi að gilda um norðurslóðir eins og um Suðurskauts-
landið, eru til marks um að nýja norðrið er að komast
með vissum hætti í brennidepil alþjóðlegra umræðna.
Vaxandi áhugi vestrænna fjölmiðla á norðurslóðum
segir sömu sögu.
Hvað veldur því þá, að hér á Íslandi eru umræður
um þessi málefni enn svo takmarkaðar eins og raun
ber vitni? Hvernig stendur á því að fyrir utan þá tvo
einstaklinga, sem hér hafa verið nefndir hafa engir
aðrir tekið þessi málefni upp af þeim brennandi áhuga
sem þarf?
Framtíð Íslands liggur í nýja norðrinu.
Ekki gömlum átakasvæðum í Evrópu.
Framtíðin liggur í nýja norðrinu
Áhugi að vakna í Wash-
ington um aukið samstarf
Kanada og Bandaríkj-
anna um norðurslóðir.
Af innlendum
vettvangi …
Styrmir Gunnarsson
styrmir@styrmir.is
Eftir nokkra daga, þriðjudaginn19. febrúar klukkan fimm,
mun ég halda fyrirlestur í hátíða-
sal Háskóla Íslands og svara
nokkrum bókum, sem miklir spek-
ingar hafa skrifað gegn frjáls-
hyggju og kapítalisma síðustu ár-
in. En oft hafa raddir úr
þjóðardjúpinu orðað frels-
ishugmyndirnar betur en fræði-
mennirnir. Til dæmis sagði Júlíus
skóari, reykvískur smákapítalisti, í
samtali við Matthías Johannessen:
„Sjálfstæði er það að sækja það
eitt til annarra, sem maður getur
borgað fullu verði.“ Minnir þetta á
söguna í Landnámu af Steinunni
gömlu, frændkonu Ingólfs Arn-
arsonar. Ingólfur bauð að gefa
henni Rosmhvalanes, „en hún gaf
fyrir heklu flekkótta og vildi kaup
kalla; henni þótti það óhættara við
riftingum“. Enn leiðir þetta hug-
ann að Hávamálum: Viðurgef-
endur og endurgefendur erust
lengst vinir.
Frjálshyggjumenn samgleðjast
þeim, sem vegnar vel, og tor-
tryggja ríkisvaldið. Loftur Bjarna-
son útgerðarmaður sagði: „Ég hef
getað sofið, þó að öðrum hafi
gengið vel.“ Og hið aldna, argent-
ínska skáld Jorge Luis Borges
gekk eitt sinn yfir Austurvöll í
fylgd Matthíasar Johannessens.
Þegar hann sá Alþingishúsið,
spurði hann, hvaða hús þetta væri.
Matthías sagði honum það. Þá gall
í Borges: „Þetta er þá þinghúsið
ykkar, þetta er þá allt og sumt!
Þið getið andað hérna fyrir stjórn-
völdum!“
Athugasemdir og leiðréttingar vel þegnar
Hannes H. Gissurarson
hannesgi@hi.is
Fróðleiksmolar úr sögu og samtíð
Alþýðuspeki um
atvinnufrelsi
Guðmundur Odds-
son, formaður GKG,
skrifar í Morg-
unblaðið grein er
birtist 13. febrúar sl.
undir yfirsögninni
Hvers á GKG að
gjalda? Það kemur
mér nokkuð á óvart
að formaðurinn vilji
fá útrás fyrir óþreyju
sína vegna deiliskipu-
lagsbreytinga á golf-
vallarsvæði GKG á vettvangi fjöl-
miðla því að bæjaryfirvöld í
Garðabæ hafa unnið að málinu síð-
ustu mánuði af fullri einurð og
áhuga á framgangi þess.
Gott samstarf
um nýtt deiliskipulag
Eftir samþykkt bæjarráðs í
mars síðastliðnum var hafist
handa við gerð tillögu að breyt-
ingu deiliskipulags golfvallarsvæð-
isins sem gerði ráð fyrir glæsi-
legum golfskála við hlið núverandi
skála, stækkun bílastæða og nýrri
aðkomu. Skipulagsstjóri Garða-
bæjar ásamt deiliskipulagshöfundi
leiddi þá vinnu í góðu samstarfi
við GKG. Í haust var fundað með
nýjum framkvæmdastjóra og til-
laga lögð fyrir skipulagsnefnd 24.
september sl. og aftur 25. október
en þá var samþykkt að heimila
kynningu tillögunnar með þeim
fyrirvara að samþykki landeigand-
ans, Landspítalans, fyrir hönd rík-
isins lægi fyrir. Einnig var óskað
eftir umsögn Vegagerðarinnar
sem barst skjótt og var jákvæð.
Góð samvinna
við landeigendur
Bæjaryfirvöld í Garðabæ leggja
það ekki í vana sinn að heimila
kynningu deiliskipulagsáætlana
nema að fyrir liggi afstaða land-
eiganda. Leigusamningur GKG og
landeigandans frá árinu 1999
breytir engu þar um þar sem hann
miðast við þarfir GKG á þeim
tíma. Að auki kemur fram í þeim
samningi að uppdrætti bygginga
skuli leggja fyrir leigusala til sam-
þykktar og má líta svo
á að það sama gildi
um deiliskipulags-
breytingar og ferli
þeirra. Það er vilji
Garðabæjar að vera í
góðri samvinnu við
landeiganda Vífils-
staða sem og aðra
landeigendur innan
staðarmarka bæjarins.
Strax að lokinni um-
fjöllun skipulags-
nefndar í lok október
var óskað eftir afstöðu
landeigandans sem ekki hefur bor-
ist enn og því hefur tillagan enn
ekki verið kynnt. Hefur þó verið
ýtt á eftir málinu hjá eignasviði
Landspítalans enda voru skipu-
lagsyfirvöld í Garðabæ orðin
óþreyjufull eins og Guðmundur
Oddsson. Svars mun vera að
vænta innan skamms og ég á ekki
von á öðru en að landeigandinn
hafi skilning á þörfum GKG. Þeg-
ar svarið berst er kominn grund-
völlur fyrir því að halda áfram
með málið á vettvangi skipulags-
yfirvalda. Í framhaldinu þarf GKG
að forgangsraða óskum sínum
varðandi heildaruppbyggingu á
svæðinu og kanna hug bæj-
arstjórna Garðabæjar og Kópa-
vogs þar að lútandi.
Niðurlagsorð formanns GKG
vekja nokkra furðu og kalla fram
spurningar um hvort honum sé
treystandi til að eiga eðlileg sam-
skipti við bæjaryfirvöld. Garðabær
mun áfram styrkja hið öfluga starf
GKG – en með stuðningi Garða-
bæjar og Kópavogs hefur golf-
völlur GKG orðið einn besti golf-
völlur landsins á undraskömmum
tíma og félagsstarf GKG blómstr-
að. Það er því bjart yfir starfi
GKG.
Bjart framundan
hjá GKG
Eftir Stefán Snæ
Konráðsson
Stefán Snær
Konráðsson
» Það er vilji Garða-
bæjar að vera í góðri
samvinnu við landeig-
anda Vífilsstaða
Höfundur er bæjarfulltrúi og formað-
ur skipulagsnefndar Garðabæjar.