Morgunblaðið - 14.03.2013, Blaðsíða 28

28 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. MARS 2013
Frans I., nýkjörinn páfi kaþólsku kirkjunnar, ávarpaði mannfjöldann á
Péturstorgi skömmu eftir kjörið. Athygli vakti fyrsta skref til breytinga en
hann lagði áherslu á að fá styrk frá fólkinu frekar en að biðja fyrir því.
AFP
Fyrsta ávarp nýs páfa
Mikil spenna á Péturstorginu vegna páfakjörs en Jorge Bergoglio kardináli frá Argentínu var útnefndur
Neanderdals-
menn dóu út
vegna þess að
þegar þeir færðu
sig frá Afríku til
Evrópu þróuðu
þeir stærri augu
og sjónstöðvar í
heilanum til að
sjá betur um
langar vetr-
arnætur álf-
unnar, að sögn bresks vísinda-
manns, Eiluned Pearce.
Sagt er frá rannsóknum hennar á
vef BBC. Forfeður manna, sem
héldu kyrru fyrir í hinni sólríku
Afríku, höfðu minni þörf fyrir þess-
ar stóru sjónstöðvar. Þar varð þess
vegna meiri þróun í öðrum heila-
stöðvum frummanna, ekki síst í
framheilanum. Tegundin var því
greindari en ella þegar hún breidd-
ist síðar út til svæða utan Afríku.
kjon@mbl.is
Stóreygðir
Neander-
dalsmenn
 Sjón þróaðist á
kostnað greindar
Gæti hafa litið
svona út.
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Samkunda kardinálanna 115 í Six-
tusarkapellunni í Páfagarði kaus í
gær Jorge Bergoglio, kardinála frá
Argentínu, næsta páfa kaþólsku
kirkjunnar. Hann er 76 ára, hefur
tekið sér nafnið Frans I. og er fyrsti
páfinn í yfir 1.000 ár, sem er ekki frá
Evrópu.
Nýr páfi hinna 1.200 milljóna kaþ-
ólikka í heiminum þurfti tvo þriðju
atkvæða samkundunnar eða minnst
77 atkvæði til að verða kjörinn. Að
venju var sýnt með hvítum reyk úr
strompi á húsinu þegar samstaða
hafði náðst.
Kardinálarnir eru úr öllum álfum
heims en flestir frá Evrópulöndum,
ekki síst Ítalíu. Fjölmörg nöfn voru
nefnd til sögunnar. Benedikt 16. er
þýskur og Jóhannes Páll 2. var
pólskur. Lengi hefur verið rætt um
að tími hafi verið kominn til að kjósa
páfa frá landi utan Evrópu. Kirkjan
á mjög í vök að verjast í Vestur-Evr-
ópu, ekki síst vegna hneykslismála í
sambandi við kynferðisofbeldi
klerka gegn börnum. Sáralítið hefur
verið um slík hneyksli sem og fjár-
málahneyksli í Argentínu og nýr páfi
virðist vera með hreinan skjöld.
Hann hefur verið erkibiskup í Bue-
nos Aires frá 1998 og varð kardináli
2001. Hann hefur lifað fábrotnu lífi,
vaxið af virðingu sinni og sérstak-
lega helgað sig fátækum.
Margir segja að mikilvægast hafi
verið að velja mann sem hafi mikla
stjórnunarhæfileika. Mann sem sé
nógu atkvæðamikill til að geta kné-
sett suma af æðstu mönnum kúrí-
unnar, ríkisstjórnar Páfagarðs sem
þykja sumir vera hrokafullir og
klaufskir. Einnig eru grunsemdir
um spillingu og markvissa þöggun
vegna áðurnefndra hneykslismála.
„Óskeikull“ í trúar- og siðferð-
isefnum
Páfi er, auk þess að vera fulltrúi
Guðs á jörðinni, einnig þjóðhöfðingi
Páfagarðs, langminnsta sjálfstæða
ríkisins í heiminum. Skráðir íbúar
eru nú vel innan við þúsund og flat-
armál ríkisins á við fjórðung Viðeyj-
ar. En áhrif páfa eru mikil meðal
sanntrúaðra, hann hefur frá því á 19.
öld verið, samkvæmt kenningum
kirkjunnar, „óskeikull“, þ.e. ófær um
að hafa rangt fyrir sér, í mati sínu á
málefnum trúar og siðferðis. En
þessi óskeikulleiki hefur þó ekki
dugað til að kaþólikkar á Vestur-
löndum fari almennt eftir öllum fyr-
irmælum hans, nefna má bann hans
við getnaðarvörnum.
Vilja öflugan
stjórnanda
 Arftaki Benedikts tekur við erfiðu búi
Hvers vegna eru kardinálarnir
læstir inni í kapellunni?
Hefðin er frá 1268. Liðið höfðu þrjú
ár án þess að þeir kæmu sér saman
um nýjan páfa. Íbúar Rómar ákváðu
að læsa þá inni og minnka matar-
skammtinn. Næsti páfi ákvað að
kardinálarnir skyldu framvegis
verða læstir inni.
Geta kardinálarnir haft samband
við fólk utan salarins?
Nei og tryggt er að þeir hafi ekki
samband með farsíma eða fjar-
skiptum af neinu tagi. Viðurlög
vegna brota eru bannfæring.
Hvernig er aðbúnaður þeirra á
staðnum?
Þeir hafa nú aðgang að ágætum
svefnherbergjum. En fram til 2005
urðu þeir að sögn BBC að sofa á
hörðum bekkjum og salerni var ekk-
ert, þeir urðu að nota næturgögn.
Spurt&Svarað
Bandaríska geimferðastofnunin,
NASA, segir að Marskönnunarfarið
Curiosity hafi fundið leiragnir með
því að bora í grjót á plánetunni og
bendi þetta til þess að vatn hafi
eitt sinn verið fyrir hendi. Leir
myndast í vatni sem hvorki er súrt
né basískt.
Liðsmenn NASA segja að upp-
götvunin sé skref í áttina að því að
sýna fram á að líf hafi fyrir millj-
örðum ára getað þrifist á Mars en
ekki sé hægt að fullyrða að svo hafi
endilega verið. Sums staðar á plán-
etunni hafi aðstæður þó hugsanlega
verið hagstæðari en nú fyrir örver-
ur. kjon@mbl.is
Lifðu örver-
ur á Mars?
 Leiragnir fundust
Fríar vinnustofur*
Kertaskreytingar
Skreyta Gestabækur
Shamballa - Skartgripagerð
Skreyta Mynda albúm (skrapp)
Skartgripagerð með Premo leir
*Þú greiðir aðeins fyrir efni
Holtagörðum, s. 553-1800
Opið virka daga 11-18, laugardaga 11-15
www.facebook.com/fondurlist
Föndur
Föndraðu fyrir
ferminguna
Úrvalið er hjá okkur
Föndur
NÝTT
GÓÐ GJÖF
GENEVA S
(iPod fylgir ekki).
Verð 55.000,-
Ármúla 38 | Sími 588 5010 | Opið: virka daga 11-18, laugard. 12-14