Morgunblaðið - 14.03.2013, Page 32

32 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. MARS 2013
Geðheilsustöð Breið-
holts hefur að mark-
miði að efla þjónustu
við nærsamfélag
Breiðholts og auka
þjónustu við ein-
staklinga sem eiga við
geðraskanir að stríða
og fjölskyldur þeirra.
Þjónusta stöðvarinnar
er samstarfsverkefni
Heimaþjónustu Reykjavíkur og
Þjónustumiðstöðvar Breiðholts. Inn-
an geðheilsustöðvarinnar er starf-
andi geðteymi sem veitir þjónustu til
einstaklinga sem greindir eru með
geðsjúkdóma. Þjónusta geðteym-
isins fer fram með heimavitjunum
eða viðtölum á geðheilsustöðinni.
Innan geðheilsustöðvarinnar er
einnig starfræktur ráðgjafarsími
sem fólk getur hringt í til að fá upp-
lýsingar og ráðgjöf varðandi andleg
veikindi eða vanlíðan og fengið upp-
lýsingar um úrræði og meðferðir
sem eru í boði í þjóðfélaginu. Geð-
heilsustöð Breiðholts leggur áherslu
á að veita gæðaþjónustu samkvæmt
viðurkenndri þekkingu og starfar
eftir batahugmyndafræði. Með
henni er einstaklingum leiðbeint að
vinna með tilfinningar sínar og að-
stæður. Honum er mætt á jafnrétt-
isgrundvelli ásamt því að virðing og
viðurkenning er höfð að leiðarljósi.
Hugarafl eru félagasamtök og
virknistöð fólks sem glímt hefur við
geðraskanir og aðstandenda. Unnið
er ásamt fagaðilum og notendum á
jafningjagrundvelli samkvæmt vald-
eflingu hjá Geðheilsu-eftirfylgd hjá
Heilsugæslu höfuðborgarsvæðis.
Markmið Hugarafls er að hafa áhrif
á geðheilbrigðisþjónustuna og miðla
þekkingu sem gagnast hefur fólki til
að ná bata. Hugarafl leggur áherslu
á að vera sýnilegt í samfélaginu til
að vinna á fordómum gegn fólki með
geðraskanir. Unnið er saman að
bata með því að deila lífsreynslu af
geðröskunum.
Reynslan er dýrmæt – batasaga
Fyrir þremur árum lukkaðist ég
til að finna bækling frá Hugarafli
inni á geðdeild og ákvað að kanna
málið. Á móti mér tók hópur fólks
sem þekkti baráttuna við geð-
sjúkdóma, fólk sem var hlýtt og
reynslumikið. Ég fræddist um bata,
valdeflingu og jafningjagrundvöll.
Þessi hugtök hafa verið mér ómet-
anleg aðstoð til að ná heilsu á nýjan
leik. Ég þurfti að glíma við eigin for-
dóma og skilgreina hvað fælist í orð-
inu „bati“ fyrir mér. Bati er nefni-
lega ekki eitt og sama fyrir alla. Ég
skilgreindi bata í skrefum, til dæmis
var mikið bataskref hjá mér að geta
þvegið þvottinn minn sjálf og að það
tæki ekki marga daga að koma mér í
verkið. Einnig þegar sjálfvígshugs-
anirnar gufuðu upp eða þegar sjálfs-
víg var ekki lengur valmöguleiki.
Bataskrefin voru ólík og misþung.
Nú telst ég heilbrigð og mælist ekki
með geðröskun á neinum prófum.
Ég tel að geðraskanir séu sjúkdóm-
ar sem hægt er að ná sér af að ein-
hverju marki eða jafnvel að fullu,
rétt eins og slæm magapest eða fót-
brot.
Áður en ég kynntist Hugarafli
hafði ég ekki hugmynd um að hægt
væri að ná sér eftir geðræn veikindi.
Þó hafði ég stundað sjálfsvinnu og
glímt við þunglyndi og kvíða í ára-
raðir. Hafði sótt þjónustu til ýmissa
sálfræðinga og geðlækna og hvergi
fengið þau skilaboð að ég gæti náð
mér og orðið heilbrigður einstakl-
ingur á nýjan leik. Ég fékk hins veg-
ar að heyra það að ég væri þunglynd
að eðlisfari og ef ég væri dugleg að
taka lyfin mín og tæki þau um
ókomna framtíð gæti ég vonast til að
halda þessum einkennum í skefjum.
Slík skilaboð draga úr vonum og
væntingum einstaklings sem er þá
þegar að glíma við framtíðarsýnina
og jafnvel skort á henni. Skilaboðin
sem mér bárust þegar ég kynntist
Hugarafli voru af allt öðrum toga og
skiptu mig gríðarlegu máli. Ég fékk
að heyra lífssögur einstaklinga sem
voru komnir langt í bata en höfðu
verið á sama stað og ég. Þar öðlaðist
ég fyrirmyndir og gat stefnt að ein-
hverju öðru en að vera sjúklingur til
langframa. Þegar trú mín á framtíð-
ina var sem veikust breytti það ótrú-
lega miklu að vera í viðtölum hjá
fagaðila sem lýsti yfir trú á mér. Það
þekkti ég ekki áður. Þá gat ég hugs-
að sem svo að þessi manneskja sæi
nú eitthvað jákvætt hjá mér og að ég
ætti þá einhverja von. Ég gæti
treyst á hennar álit á meðan veik-
indin höfðu áhrif á sýn mína. Ég
hellti mér í starfið og lærði mikið af
því.
Nú er svo komið að ég hef verið í
stigvaxandi bata í rúmlega 1½ ár og
hefur aldrei liðið betur. Mér hefur
tekist að hætta á öllum geðlyfjum og
lært margar aðferðir við að höndla
álag sem fylgir daglegu lífi. Ég tel
mig vera heilbrigðari andlega en
nokkru sinni á ævinni. Þetta var erf-
ið og dýrkeypt reynsla en eftir á að
hyggja hefði ég ekki viljað án henn-
ar vera. Ég fann að mig langaði að
nýta þessa reynslu í starfi og sótti
því um nám í iðjuþjálfun við Háskól-
ann á Akureyri haustið 2012. Nú
skyldi látið reyna á batann og alla
vinnuna. Niðurstaðan var sú að
þetta tókst allt saman, ég spjaraði
mig við aukið álag og flaug í gegnum
prófin. Ég flutti því til Akureyrar og
sæki nú námið sem staðnemi.
Mér þykir óendanlega vænt um
allt fólkið og reynsluboltana í Hug-
arafli. Kynni mín af starfseminni tel
ég hafa skipt lykilmáli í batanum
sem og þrautseigja mín sem
einstaklingur. Starf fólksins í Hug-
arafli, hvort sem það er titlað fag-
aðilar eða notendur geðheilbrigð-
iskerfisins, er ómetanlegt.
Leiðir til lausna
Eftir Tinnu Ragn-
arsdóttur og Svövu
Arnardóttur
» Geðheilsustöð Breið-
holts og Hugarafl
notast við valdeflingu og
jafningjanálgun í þjón-
ustu sinni við fólk með
geðraskanir.
Svava Arnardóttir
Tinna starfar í Hugarafli sem not-
endafulltrúi. Svava er nemi í iðjuþjálf-
un við Háskólann á Akureyri.
Tinna Ragnarsdóttir
Undarleg fyrirsögn
á enn undarlegri
grein alþjóðastjórn-
málafræðingsins Jóns
Kristins Snæhólms,
fyrrverandi aðstoð-
armanns Vilhjálms
Vilhjálmssonar, fyrr-
verandi borgarstjóra,
vakti athygli mína á
þriðjudaginn var. Tit-
ill greinarinnar er yf-
irlýsing um að krepp-
unni sé lokið … en bara í
Kópavogi. Þar megi nú berja aug-
um glæsta sigra núverandi meiri-
hluta í bænum og hvetur Jón
landsmenn til að aka um Kópavog
til að fá það staðfest enda virðist
hann halda að árangur mælist
eingöngu sjónrænt nú til dags.
Ég var hissa á þessum stað-
hæfingum og komst svo að raun
um að eflaust heldur Jón að
svona greinar hafi einhver áhrif –
á aðra en innmúraða. Kannski
heldur hann að fólk ranki við sér
og hugsi: „Já vá, kreppan er
greinilega alls staðar nema í
Kópavogi vegna kraftaverka-
mannanna í bæjarstjórn sem tína
kanínur úr höttum sínum dag eft-
ir dag.“
Nei kæri Jón. Þinn veruleiki er
einhver annar en okk-
ar hinna. Núverandi
meirihluti í Kópavogi
byrjaði í besta falli
ágætlega, en sérhags-
munir og sundurlyndi
innan hópsins létu
fljótt á sér kræla. Að
hveitibrauðsdögum
liðnum hefur hver
höndin verið upp á
móti annarri því innan
meirihlutans er klof-
inn Sjálfstæðisflokkur,
Framsóknarflokkur og
framboð sem kallar
sig Lista Kópavogsbúa. Að undan-
skildum þeim síðastnefndu er
þetta meira og minna sama fólkið
og tókst næstum að setja bæj-
arfélagið á hausinn með fádæma
bruðli og vanvirðingu fyrir al-
mannafé. Það er þessu fólki að
þakka að hver og einn bæjarbúi
skuldar nú um 1.400 þúsund krón-
ur. Höfum það hugfast.
Veruleiki Jóns
Eftir Pétur
Ólafsson
Pétur
Ólafsson
» Titill greinarinnar er
yfirlýsing um að
kreppunni sé lokið … en
bara í Kópavogi.
Höfundur er bæjarfulltrúi Samfylk-
ingarinnar í Kópavogi.
Dauðinn er nátt-
úrulega ekkert annað
en dauðans alvara.
Við höfum hann ekki í
flimtingum þegar
hann er okkur nærri,
þótt við vissulega
grínumst oft með
hann þegar hann virð-
ist í óræðri fjarlægð.
Húmorinn verður að
vera til staðar. Og ég
er viss um að betra er
að deyja úr hlátri en leiðindum.
Enginn kemst af
fyrir eigin rammleik
Það eina sem öruggt var þegar
þú leist dagsljós þessarar að
mörgu leyti dimmu og köldu ver-
aldar var að þú myndir ekki
sleppa frá henni lifandi eða að
minnsta kosti ekki fyrir eigin
rammleik.
Fyrr eða síðar munum við
deyja. Það eru engar fréttir, það
liggur nokkuð ljóst fyrir. Hvort
sem við verðum bráðkvödd, deyj-
um af slysförum, fyrir aldur fram,
í svefni eða vöku, vegna illvígra
sjúkdóma eða í hárri elli. Aðdrag-
andann, daginn eða stundina veit
enginn. Dauðinn er alltaf óþægi-
legur og kemur einhvern veginn
alltaf á óvart. Við skiljum hann
ekki, verðum sorgmædd og eitt-
hvað svo skelfing umkomulaus.
Enn hef ég ekki hitt þá mann-
eskju sem fer eitthvað auðveldlega
í gegnum ævina. Verður ekki fyrir
áföllum eða vonbrigðum. Öll miss-
um við ástvini, berjumst við sjúk-
dóma og ekki síst okkar eigið
sjálf.
Það dýrmætasta sem
við eigum
Flest þráum við að fá að njóta
lífsins og það að fá að halda í það.
Lífið er jú það dýrmætasta sem
við eigum. En þegar við stöndum
frammi fyrir dauðanum þá erum
við eitthvað svo skelfing van-
máttug. Tilvistarspurningar gerast
áleitnar og svörin virðast oft fá.
Reyndar erum við alla ævina að
deyja og við það fær enginn ráðið,
þrátt fyrir hvers kyns námskeið
og góðar tilraunir til þess að halda
lífinu í okkar hrörnandi líkama.
Samt höldum við
áfram að hrörna, uns
við veslumst end-
anlega upp og deyj-
um. Eða þangað til
við hættum því við
síðasta andvarp. Því
þá lýkur forréttinum
og aðalrétturinn tekur
við.
Ég hef nefnilega þá
óbilandi trú og er
þess raunar fullviss
að ævinnar ljúfustu
og bestu stundir séu
aðeins sem forréttur að þeirri lífs-
ins veislu sem koma skal. Þar sem
okkur býðst að sitja til borðs með
sjálfum frelsaranum á hinni eilífu
uppskeruhátíð yfir sigri lífsins.
„Þá munum við sjá auglitis til aug-
litis.“ Tárin verða þerruð og
spurningunum svarað. „Dauðinn
mun ekki framar til vera, hvorki
harmur né vein, sársauki eða kvöl.
Hið fyrra er farið. Sjá, ég gjöri
alla hluti nýja“ eins og segir í
Opinberunarbók Jóhannesar.
Enginn á meiri kærleika
Jesús sagði: Ég er upprisan og
lífið. Sá sem trúir á mig mun lifa
þótt hann deyi. Og hver sem lifir
og trúir á mig mun aldrei að eilífu
deyja. Trúir þú þessu? Ég lifi og
þið munuð lifa!
Þess vegna finnst mér svo gott
og spennandi að fá að lifa í núinu,
njóta í þakklæti hverrar stundar í
ljósi þeirrar dýrðar sem koma
skal. Því að dauðinn er síðasti
óvinurinn sem að engu verður
gjörður.
Enginn á meiri kærleika en
þann að leggja líf sitt í sölurnar
fyrir vini sína. Hvað þá svo þeir
fái lifað um eilífð.
En nú varir trú, von og kær-
leikur. En þeirra er kærleikurinn
mestur.
Lifi lífið!
Síðasti óvinurinn
Eftir Sigurbjörn
Þorkelsson
»Enginn á meiri kær-
leika en þann að
leggja líf sitt í sölurnar
fyrir vini sína. Hvað þá
svo þeir fái lifað um
eilífð.
Sigurbjörn
Þorkelsson
Höfundur er rithöfundur.
www.solning.is
JEPPADEKK
ER Í LAGI MEÐ BREMSURNAR?
VIÐ GETUM AÐSTOÐAD!
EINFÖLD ÁKVÖRÐUN
VELDU
ÖRYGGI
FYRIR ÞIG OG ÞÍNA
TILBOÐ
Á BREMSU-
KLOSSASKIPTUM
EF VARAHLUTIR ERU KEYPTIR HJÁ SÓLNINGU
Aðeins kr. 2.000
SÓLNING NÚ Á 5 STÖÐUM
Smiðjuvegi  544 5000
Hjallhrauni  565 2121
Rauðhellu  568 2035
Njarðvík  421 1399
Selfossi  482 2722
smurþjónusta rafgeymarsmáviðgerðir rúðuvökvirúðuþurrkurBremsuklossar Hjólastillingar