Morgunblaðið - Sunnudagur - 04.08.2013, Qupperneq 8

8 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 4.8. 2013
Menn spyrja gjarnan um persónulegahagi hver annars við fyrstu kynni.Fæstir telja slíkt hnýsni heldur frekar
viðleitni til þess að kynnast viðkomandi. Þess
háttar áhugi er jafnvel sjálfsögð kurteisi. Ég
spyr börn sem koma inn á heimilið að því hverra
manna þau séu. Gagnvart ókunnugum full-
orðnum sessunaut í samkvæmi kann að eiga bet-
ur við að spyrja við hvað viðkomandi starfi. Oft
leiðir það til áhugaverðrar umræðu. Skyldi vera
samdráttur í greininni eða er leitun að hæfu
starfsfólki? Hvaða menntunar krefst starfið? Er
greinin samkeppnishæf hvað laun varðar?
O.s.frv. En það hefur aldrei hvarflað að mér að
spyrja nokkurn, hvorki kunningja eða nákominn,
hvað hann hafi í laun. Sama hversu vel við næð-
um saman, nýi kunninginn við veisluborðið og
ég, í spjalli um störf hans þá er næsta víst að
spurning um persónulegar tekjur myndi um leið
setja punkt aftan við þann kunningsskap. Af
hverju? Jú, af því að langflestir, óháð tekjum,
telja launin sín vera sitt einkamál. Fyrir því eru
margvíslegar ástæður.
Ein ástæðan er sú að samningsstaða launa-
manns á vinnumarkaði ræðst meðal annars af
launakröfu hans. Maður sem þessa dagana upp-
lýsir um tekjur fjölmargra Íslendinga í árlegri
útgáfu sem hann ritstýrir, óumbeðinn og í óþökk
fólksins sem þar er tínt til, hefur að sögn 559
þúsund krónur í tekjur á mánuði. Snúi hann frá
villu síns vegar og láti af þeim fautaskap sem
verslunarmannahelgarútgáfa þessi er og falist
eftir sambærilegu starfi en við geðslegri útgáfu,
hví skyldi nokkur útgefandi með snefil af rekstr-
arviti bjóða þessum ágæta ritstjóra hærri laun
en 559 þúsund krónur? Ja, kannski 600 þúsund
ef ritstjórinn heldur því trúverðugt fram að
hann hafi hætt sorpblaðamennskunni vegna
launanna.
Það kann að vera ólíklegt að þessi ritstjóri
standi í þeim sporum sem hér er lýst. Þetta eru
hins vegar raunverulegar aðstæður sem fólk
lendir í allt árið um kring, yfirleitt óafvitandi,
vegna birtingar álagningarskránna og misná-
kvæmrar vinnslu blaðamanna á upplýsingum úr
henni. Þá hefur fyrirtæki eitt gert álagningar-
skrána að sérstakri tekjulind sinni með því að
selja fyrirtækum allar upplýsingar úr skránni
ásamt útreikningum. Launagreiðendur geta
þannig keypt útreikning áætlaðra tekna allra
launamanna. Fátt vegur meira að samningsstöðu
launamanna á vinnumarkaði.
Skyldi verkalýðshreyfingunni og því há-
launafólki sem þar starfar vera það algerlega um
megn að standa vörð um hagsmuni launamanna
að þessu leyti og rétt launamanna til trúnaðar
um tekjur sínar? Hvað þarf til að koma til að
verkalýðshreyfingin láti málið sig varða? Form-
legt erindi þar að lútandi frá félagsmanni?
Samningsstaða launamanna
* Birting álagningarskrárveikir stöðu venjulegslaunafólks.
ÚR ÓLÍKUM ÁTTUM
Sigríður Ásthildur
Andersen
sigga@sigridurandersen.is
Yfirlýsing knattspyrnukappans Ar-
ons Jóhannssonar, þess efnis að
hann hyggist leika fyrir bandaríska
landsliðið í stað þess íslenska, var
eitt helsta umræðuefnið á netinu
þessa vikuna.
Yfirlýsing Geirs Þorsteinssonar,
formanns KSÍ, vakti ekki síður at-
hygli og skrifaði fjölmiðlamaðurinn
Óskar Hrafn
Þorvaldsson eft-
irfarandi tíst á
Twitter-síðu sína í
kjölfarið: „Í hvert
skipti sem greif-
arnir í Laugardalnum opna á sér
munninn út á við verður úr
almannatengslaharmleikur.“
Sjónvarpsmað-
urinn Helgi Selj-
an hafði eftirfar-
andi orð við
umræðuna að
bæta á Facebook:
„Illugi Gunnarsson mennta-
málaráðherra hefur sent banda-
rískum kollega sínum bréf þar sem
frumsýningu kvikmyndarinnar 2
Guns í Los Angeles, eftir Baltasar
Kormák er mótmælt. Baltasar sé
íslenskur og eigi því ekki að gera
aðrar myndir en íslenskar. „Í um-
ræddri mynd, sem gerð er í óþökk
íslensku þjóðarinnar enda á engil-
saxnesku, er enginn íslenskur
hestur, engin geðsjúk einsetukona
né heldur bóndi sem skýtur hest
eða hund og heldur til borg-
arinnar, til þess eins að snúa aftur í
sveitina,“ segir í yfirlýsingunni.
Þetta sé til marks um að Baltasar
hafi gróflega gengið á bak þjóðerni
sínu og þeim gildum sem honum
voru kennd í íslensku skyldunámi.
Bandarísk yfirvöld voru í lok bréfs-
ins hvött til þess að handtaka Balt-
asar og senda hann aftur heim til
Íslands.“
Sundkonan
Hrafnhildur
Lúthersdóttir
keppti í undan-
úrslitum á HM í
sundi þar sem hún
lenti í 15. sæti í 200 metra bringu-
sundi. Að lokinni keppni skrifaði
Hrafnhildur á Facebook: „Ekki frá-
bær tími en ég skemmti mér og
þetta var rosaleg upplifun. Takk
fyrir stuðninginn!“ Textann skrifaði
hún þó á ensku, enda nemi við
University of Florida. Þess má til
gamans geta að sundkonan fagnaði
22 ára afmæli sínu daginn eftir.
AF NETINU
Þeir Denzel Washington og Mark Wahlberg
hafa lýst aðdáun sinni á Baltasar Kormáki og
hans nálgun á leikstjórn myndarinnar 2 Guns.
Myndin var frumsýnd í vikunni og hefur verið
að fá góða dóma. „Baltasar fann út hvernig við
gátum gert þessa mynd á kostakjörum. Ekki
margir kvikmyndagerðarmenn geta gert það
sem Baltasar getur. Denzel sá Contraband og
leist vel á þá mynd þannig það var ekkert mál
að sannfæra hann að taka þátt í þessari
mynd,“ sagði Wahlberg á frumsýningarkvöld-
inu. Denzel Washington sagði að hann hefði
verið til í að gera þessa mynd um leið og hann
las handritið. „Ekki skemmdi fyrir að Mark
var í myndinni. Hann er mjög skemmtilegur
og góður maður, með gott hjartalag.“
Stórstjörnurnar, Mark Wahlberg og Denzel Washington. Báðir eru hrifnir af Baltasar Kormáki.
AFP
2 Guns-stjörnur hrósa Balta
Ákvörðun Arons Jóhannssonar um að velja
bandaríska landsliðið í fótbolta í staðinn fyrir
það íslenska hefur vakið gríðarlega athygli. Ís-
lenska þjóðin er klofin, sumir styðja hann á
meðan aðrir vilja meina að ekki eigi að vera
hægt að velja sér landslið.
Bandaríkjamenn eru hins vegar rólegri í
málinu og fagna komu hans. Ekki hefur mikið
verið skrifað og rætt um þessa ákvörðun þar
enda er fótboltinn langt á eftir hinum stóru
íþróttunum í Bandaríkjunum, NFL, NBA og
NHL.
Þó gerði Washington Post að umtalsefni yf-
irlýsingu KSÍ vegna málsins og þá staðreynd
að Knattspyrnusamband Íslands hafi sent
knattspyrnusambandi Bandaríkjanna og FIFA
kvörtun vegna ákvörðunar sem Aron var í full-
um rétti að taka. Kalla þeir bréf KSÍ „Bizarre“.
„Bizarre“
í Banda-
ríkjunum
Íslenski Bandaríkjamaðurinn Aron Jóhannsson.
Morgunblaðið/Eggert
Vettvangur