Morgunblaðið - 13.09.2013, Qupperneq 26

FRÉTTASKÝRING
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Barack Obama Bandaríkjaforseti
hefur verið gagnrýndur fyrir hringl-
andahátt í Sýrlandsmálinu og nokkr-
ir stjórnmálaskýrendur vestra hafa
látið í ljósi áhyggjur af því að óljós og
hikandi stefna hans geti grafið undan
áhrifum Bandaríkjanna á alþjóða-
vettvangi.
Framganga forsetans í málinu hef-
ur einkennst af hiki, einkum eftir að
tillaga Rússa um eyðingu sýrlenskra
efnavopna undir alþjóðlegu eftirliti
varð til þess að Obama bað þingið um
að fresta atkvæðagreiðslum um
beiðni hans um heimild til að fyrir-
skipa loftárásir á skotmörk í Sýr-
landi. Obama vakti fleiri spurningar
en hann svaraði þegar hann reyndi
að útskýra stefnu sína í sjónvarps-
ávarpi fyrr í vikunni með röksemdum
sem þóttu stundum mótsagnakennd-
ar. Hann reyndi þá að réttlæta í senn
lofthernað í Sýrlandi og samninga-
umleitanir til að fá Sýrlandsstjórn til
að láta efnavopn sín af hendi. Áður
hafði utanríkisráðherra hans gefið til
kynna að hann hefði enga trú á því að
slíkar umleitanir bæru árangur.
Líklegt er að hikandi framganga
Obama og misvísandi skilaboð dragi
stórlega úr trúverðugleika Banda-
ríkjastjórnar í utanríkismálum, að
mati Ians Bremmer, forstjóra Eur-
asia Group, ráðgjafar- og greiningar-
fyrirtækis sem sérhæfir sig í rann-
sóknum á pólitískri áhættu. Hann
spáir því að bandamenn stjórnarinn-
ar í Washington fari að hugsa sinn
gang og efast um að hægt sé að reiða
sig á skuldbindingar hennar gagn-
vart þeim.
Áhrif Bandaríkjastjórnar hafa
minnkað í Mið-Austurlöndum eftir að
arabíska vorið svonefnda hófst árið
2011 og vandræðagangur hennar í
málefnum heimshlutans gæti einnig
orðið til þess að áhrif Bandaríkjanna
minnkuðu í allri Asíu, á sama tíma og
hernaðarmáttur Kína eykst, að mati
Bremmers. Financial Times hefur
eftir honum að gamlir bandamenn
Bandaríkjanna í Asíu, ríki á borð við
Indónesíu, Filippseyjar og Singapúr,
kynnu að „byrja að baktryggja sig og
styrkja langtímatengsl sín við Kína
vegna þess sem þeir hafa séð síðustu
daga“.
Óttast aukin áhrif Írana
Blaðamaðurinn Loveday Morris,
sem hefur sérhæft sig í málefnum
Mið-Austurlanda, telur að hikandi
framganga Obama geti einnig skaðað
tengsl Bandaríkjanna við konungs-
ríki við Persaflóa þar sem súnní-
múslímar eru í meirihluta. Morris
segir í grein í The Washington Post
að valdhafarnir í Persaflóaríkjunum
óttist að ef Obama hætti alveg við
loftárásir á Sýrland styrki það stöðu
Bashars al-Assads, forseta landsins,
og auki jafnframt áhrif bandamanna
hans, Írana, í Mið-Austurlöndum.
Stjórnvöld í Sádi-Arabíu eru
hlynnt loftárásum og hafa stutt upp-
reisnarmenn úr röðum súnníta í Sýr-
landi en stjórn landsins hefur notið
stuðnings Írans, þar sem sjítar eru í
miklum meirihluta, og Hizbollah,
samtaka sjíta í Líbanon. Sádi-Arabar
líta á uppreisnina í Sýrlandi sem þátt
í baráttunni gegn auknum áhrifum
íranska klerkaveldisins í Mið-Aust-
urlöndum.
Fjölmiðlar í Íran hafa lýst þeirri
ákvörðun Obama að slá loftárásum á
frest sem „auðmýkjandi áfalli“ fyrir
Bandaríkin. Nokkrir fréttaskýrend-
ur hafa sagt að með því að taka til-
lögur Rússa alvarlega sendi Obama
Írönum þau skilaboð að hann sé
tilbúinn að taka áhættu og fallast á
tilslakanir í þágu friðar. Það geti orð-
ið til þess að Íranar færi sig upp á
skaftið í deilunni um kjarnavopna-
áætlun þeirra.
Mark Fitzpatrick, sérfræðingur
hugveitunnar IISS í afvopnunarmál-
um, sagði í gær að áætlun Rússa um
að eyða efnavopnunum undir alþjóð-
legu eftirliti væri „óhemjuerfið í
framkvæmd“ og tæki mörg ár. Hann
bendir á að bandaríska varnar-
málaráðuneytið áætlar að senda
þyrfti 75.000 hermenn til að vernda
eftirlitsmennina.
Óttast að áhrif landsins minnki
 Barack Obama gagnrýndur fyrir hringlandahátt og óljósa stefnu í Sýrlandsmálinu  Talið geta
grafið undan áhrifum Bandaríkjastjórnar í Asíu og dregið úr trúverðugleika hennar í utanríkismálum
Efnavopnumeytt
Efnin eru brennd í
þar til gerðu
brennsluhólfi
Vopnahlutar eru
brenndir við
800 °C hita
Vökvinn úr
brennsluhólfinu
er sendur í
hvarfarými og næsta
stig eyðingarinnar hefst
Vopn
Vopn
Eiturefni látin renna úr
vopnunum
Eiturefnin eru látin
renna úr vopnunum
Eiturgas er hlutleyst með efnum
á borð við slökkt kalk eða
leysiefni
Úrganginum
breytt í fast efni
Gasúrgangur og leysiefni
unnin. Eftir að hafa verið breytt í fast
efni er úrganginum komið í geymslu
Gasið og
úrgangs-
vatnið
hreinsað
Brennsla
Hlutleysing
Heimildir: DTRA, EOD, Eisenmann
2
1
Vopnahlutar
eru brenndir
og endurunnir
AFP
Hataður og elskaður Kona í Damaskus heldur á mynd af Bashar al-Assad
Sýrlandsforseta sem hélt upp á 48 ára afmæli sitt í fyrradag, 11. september.
26 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2013
Fréttavefur VG í Noregi sagði í gær
að norrænir leiðtogar kynnu að
hafa átt hugmyndina að áætlun
Rússa um eyðingu sýrlensku efna-
vopnanna undir alþjóðlegu eftirliti.
Fréttavefurinn kvaðst hafa
heimildir fyrir því að utanríkis-
ráðherrar Svíþjóðar og Noregs,
Carl Bildt og Espen Barth Eide,
hefðu fyrst viðrað þessa hugmynd
og forsætisráðherrar landanna
síðan rætt hana við Barack Obama
Bandaríkjaforseta á fundi þeirra í
Stokkhólmi í vikunni sem leið. VG
hefur eftir Espen Barth Eide að
Obama hafi tekið vel í hugmynd-
ina. „Ég get ekki sagt að lausnin
hafi verið okkar. En við höfðum
örugglega áhrif á þetta,“ sagði
utanríkisráðherrann.
Fregnir rúss-
neskra fjölmiðla
herma að sam-
kvæmt áætlun
Rússa eigi Sýr-
land að gerast
aðili að OPCW,
alþjóðlegum
samtökum um
bann við efna-
vopnum, gera grein fyrir öllum
efnavopnum sínum, veita eftirlits-
mönnum samtakanna aðgang að
þeim og aðstoða við að eyða vopn-
unum.
Bashar al-Assad, forseti Sýr-
lands, sagði í viðtali við rússneska
sjónvarpsstöð í gær að Sýrlend-
ingar væru tilbúnir til að láta efna-
vopn sín af hendi.
Byggt á norrænni hugmynd?
VAR RÆDD Á FUNDI MEÐ OBAMA Í STOKKHÓLMI
Espen Barth Eide
• Okkar leið við þvottinn
Með nýju „ActiveDrum“ tromlunni færðu
bestu þvottaeiginleikana ásamt því að fara
sérstaklega vel með þvottinn. Með þvottagetu
upp á 8kg og mikið af nýjum þvotta forritum
gerir hún líf þitt mun auðveldara.
• „ActiveDrum“ tromla – eitt af
sérkennum Asko
• Ryðfrítt stál
• Enginn gúmmíbelgur gefur minni
viðhaldskostnað
• Hljóðlátari
• Kolalaus mótor
• Sænsk gæða hönnun í 60 ár
e n d i s t l e n g u r
Þvottavélar sem endast