Morgunblaðið - Sunnudagur - 27.10.2013, Blaðsíða 18

18 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27.10. 2013
Ferðalög og flakk
H
vað er öruggara í fjallaferðum
en að vera með Fífl sér við
hlið? Þá er ég ekki að tala
um nein venjuleg fífl, heldur
meðlimi í FÍFL, Félagi ís-
lenskra fjallalækna. Þar í hópi eru sérfræð-
ingar í öllum mögulegum greinum lækninga,
þannig að verði fjallgöngumenn fyrir hnjaski
eru þeir alltént í góðum höndum.
„Þarna eru skurðlæknar, hjartalæknar,
smitsjúkdómalæknar og augnlæknar. Allur er
varinn góður. Samt er geðlæknirinn yfirleitt
vinsælasti maðurinn í ferðum félagsins, ekki
síst verði hópurinn innlyksa í fjallakofa í
vondu veðri,“ segja Tómas Guðbjartsson
skurðlæknir og Ólafur Már Björnsson augn-
læknir sem eru í forsvari fyrir félaginu ásamt
téðum geðlækni, Engilberti Sigurðssyni.
Það var Gunnar Guðmundsson lungnalækn-
ir sem stofnaði félagið í byrjun aldarinnar og
átti hugmyndina að nafninu. FÍFL var þó fá-
mennt fyrst um sinn. Árið 2005 flutti Tómas
Guðbjartsson heim frá útlöndum og sýndi
hann starfseminni strax mikinn áhuga. „Ég
hef alla tíð haft mikinn áhuga á útivist, ekki
síst fjallaferðum og meðan ég var læknanemi
og unglæknir vann ég sem fjallaleið-
sögumaður með erlenda ferðamenn,“ segir
hann.
Svakalegur meðvindur
Tómas kveðst strax hafa fundið fyrir miklum
áhuga innan stéttarinnar og jafnt og þétt
fjölgaði í félaginu sem er nú með 150 manns
á skrá. Þar af teljast á milli 40 og 50 virkir
félagar. „Við fengum svakalegan meðvind.
Áhugi á útivist hefur örugglega aldrei verið
meiri en þessi síðustu ár og það hefur gefið
FÍFL byr undir báða vængi,“ segir Tómas.
Ólafur Már kom inn í félagið fljótlega á
eftir Tómasi. Hann er líka forfallinn fjalla-
maður, auk þess að vera liðtækur ljósmynd-
ari og myndatökumaður. „Eftir að Óli kom
inn í félagið þurfum við ekki lengur að lýsa
því í orðum fyrir fólki hversu stórfenglegt
það er að vera á fjöllum. Nú sýnum við bara
myndirnar, m.a. á heimasíðu okkar www.fifl-
.is. Þær margfalda áhrifin af frásögninni og
eiga stóran þátt í vinsældum ferðanna,“ segir
Tómas.
FÍFL hefur staðið fyrir ferðum á fjölmörg
fjöll gegnum tíðina, svo sem Herðubreið,
Miðfellstind og Þverártindsegg. Venjulega er
farið í stórar ferðir að vori og hausti og
smærri ferðir þess á milli. Þá gengst félagið
reglulega fyrir fjallafyrirlestrum í samvinnu
við 66°N sem allt að eitt þúsund manns hafa
sótt hverju sinni.
Fyrsta Fíflið
Ólafur Már og Tómas segja félagsmenn í
stöðugri leit að nýjum áskorunum. Í maí á
þessu ári fóru þeir á Sveinstind, annan hæsta
tind landsins. Fáfarna leið sem Sveinn Páls-
son læknir og náttúrufræðingur gekk fyrstur
manna undir lok átjándu aldar. Spurðir hvort
ekki megi með góðri samvisku kalla Svein
fyrsta Fíflið kinka Ólafur Már og Tómas
hlæjandi kolli. „Þetta þótti að minnsta kosti
fífldjarft á þeim tíma,“ segir Tómas og bætir
við að félagar þeirra á fjöllum séu farnir að
kalla þetta „læknaleiðina“.
Á þriðja tug Fífla fór á tindinn í frábæru
veðri í vor og tók ferðin tæplega fimmtán
klukkustundir í það heila.
Aðalfundur FÍFL er vitaskuld haldinn á
fjöllum, nánar tiltekið á Eyjafjallajökli. „Það
fer eftir veðri hversu hratt aðalfundarstörf
ganga fyrir sig,“ segir Ólafur Már sposkur.
Spurður hvort ekki sé erfitt að eiga við fund-
arskjölin þarna uppi svarar hann: „Það er
eitthvað minna um skjöl á þessum fundum.
Við erum aðallega með upplýsingarnar í koll-
inum.“
Á síðasta aðalfundi var samþykkt að verða
sér úti um búnað til að geta skipulagt ennþá
stærri ferðir.
Nóg að hafa farið til læknis
Ekki eru bara læknar í FÍFL, heldur líka
vinir og vandamenn. „Við skilgreinum vini og
vandamenn mjög frjálslega,“ segja þeir og
jafnvel mun vera nóg að hafa farið til læknis
til að fá inngöngu.
Fíflin eiga líka marga vini á fjöllum, svo
sem Mammut-stelpurnar, eins og Ólafur Már
og Tómas kalla þær. Þessir hópar slá stund-
um saman í ferðir og mega læknarnir þá hafa
sig alla við til að halda í við stelpurnar sem
eru í fantaformi.
Á ýmsu hefur gengið í ferðum FÍFL og
Tómas rifjar upp sögu af því þegar áburður á
skíðin gleymdist heima. Gerði það gönguna
upp í móti á hæstu tinda Tindfjallajökuls
mjög erfiða. „Einn í hópnum var nýbyrjaður
á lágkolvetnafæði og sprakk strax í fyrstu
brekkunni. En það var ekki bara fæðið sem
klikkaði heldur festist snjór undir skíðum
hans. Þá brugðum við á það ráð að bera
smjörið af samlokunum okkar á skíðin, en
hann mátti ekki neyta brauðmetis. Hann
komst aftur af stað og rennslið á skíðunum
var ótrúlegt. Þannig að samlokurnar komu að
góðum notum.“
Eðli málsins samkvæmt fer ekki hver sem
er á fjöll. Fólk þarf að vera í býsna góðu
formi. Ólafur Már segir það ágætt viðmið að
geta gengið á Esjuna án þess að það sé
meiriháttar átak. Því betra sem formið er
þeim mun skemmtilegri verður ferðin.
Álitnir landverðir
Fíflin eru merkt félaginu í bak og fyrir og
merki félagsins eru fjallstindar sem líkjast
hjartalínuriti. Brögð eru að því að erlendir
gestir á fjöllum telji félagsmenn landverði
þegar þeir líta merkið augum. „Við erum
ekkert að leiðrétta það. Getum alveg tekið að
okkur smá aukagæslu á hálendinu,“ segir
Tómas brosandi.
Spurðir hvort læknar séu meiri fjallamenn
en aðrar stéttir segjast þeir halda það.
„Læknar eru almennt duglegir að hreyfa
sig,“ segir Ólafur Már og Tómas bætir við að
útivist sé góð tilbreyting frá stressinu á spít-
alanum.
„Við höfum flestir búið erlendis lengi, í
borgum eða skógum, og saknað íslenskrar
birtu og náttúru,“ segir Ólafur Már. „Þess
vegna fáum við útrás þegar við komum
heim.“
FJALLBRATTIR LÆKNAR
FÍFLdirfska á fjöllum
FÍFL ER FÉLAGSSKAPUR FÓLKS SEM ANN ÚTIVIST OG GENGUR REGLULEGA Á FJÖLL. HEITI FÉLAGSINS VÍSAR
HVORKI Í FÍFLAGANG NÉ FÍFLDIRFSKU HELDUR ER ÞAÐ SKAMMSTÖFUN FYRIR FÉLAG ÍSLENSKRA FJALLALÆKNA.
Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Skíði um hásumar. Ólafur Már Björnsson í essinu sínu á Snæfelli.
Við rætur Snæfells í júlí 2013. Dagný
Heiðdal, Tómas Guðbjartsson, Ólafur
Már Björnsson og Þóra Þórisdóttir.
Nýjasta æðið hjá meðlimum FÍFL er fjalla-
skíði og hefur áherslan að undanförnu verið
á slíkar ferðir. Menn ganga upp fjallið á
skíðunum með sérstök skinn undir þeim og
lausan hæl. Síðan eru skinnin tekin undan,
hællinn festur og rennt sér niður. Tómas og
Ólafur Már segja að þetta sé um margt
skemmtilegra en hefðbundin ganga, auk
þess sem það dreifir álaginu á líkamann bet-
ur en að trampa upp í móti. Það að ganga
niður fjall getur líka farið illa með hné, eins
og margir þekkja.
„Að renna sér niður fjall á skíðum er eitt-
hvert mesta frelsi sem hægt er að hugsa
sér. Þarna eru engar raðir í brekkunum,
enginn troðningur,“ segir Tómas.
Þá gengur þessi ferðamáti eðli málsins
samkvæmt hraðar fyrir sig. „Blessaður
vertu, við erum oft komnir niður með kaldan
bjór í hönd áður en þeir sem fara gangandi
komast á tindinn,“ segir Tómas hlæjandi.
Um miðjan júlí skíðuðu nokkur FÍFL nið-
ur norðurhlíð Snæfells (1833 m) í Vatnajök-
ulsþjóðgarði og fékk hópurinn dásamlegt
veður. Ólafur Már og Tómas muna varla
annað eins veður en þeir voru berir að ofan
og á stuttbuxum alla ferðina. Einnig var far-
ið á skíðum í Öskju og Kverkfjöll og Birnu-
dalstind í Vatnajökli, enda óvenjumikill
snjór.
„Ég var sextán daga fyrir austan í sumar
og hef aldrei lent í eins góðu veðri á Íslandi.
Eins og veðrið var ömurlegt hérna fyrir
sunnan,“ segir Tómas og Ólafur Már bætir
við að það sé einstök tilfinning að pakka
tjaldi, prímus og skíðum á miðju sumri.
Þeir segja mikið leitað til þeirra út af
fjallaskíðaferðum og áhuginn fari greinilega
mjög vaxandi. „Því miður hefur búnaðurinn
verið dálítið dýr,“ segir Tómas, „en það mun
lagast með auknu framboði. Engu að síður
teljum við fjallskíði hverrar krónu virði.“
Fjallaskíði nýjasta æðið
Tómas Guðbjartsson í hlíðum Snæfells. „Að renna sér niður fjall á skíðum er eitthvert mesta
frelsi sem hægt er að hugsa sér.“