Morgunblaðið - 06.12.2013, Blaðsíða 33

UMRÆÐAN 33
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. DESEMBER 2013
Á bls. 18 í skýrslu samráðs-
nefndar samgönguráðuneytisins
og Reykjavíkurborgar „Reykja-
víkurflugvöllur – úttekt á fram-
tíðarstaðsetningu“, sem skilað
var í apríl 2007, er að finna eft-
irfarandi fullyrðingu: „Nýting
Reykjavíkurflugvallar er um
99%, þ.e. veðurfarsskilyrði
hamla flugi í aðeins 1% tilvika.
Með lokun brautar 06/24 er
reiknað með að nýtingarhlut-
fallið lækki í 98%.“ Sá litli
minnihluti landsmanna, sem af miklum móði
vill loka umræddri NA/SV-flugbraut á
Reykjavíkurflugvelli, og síðan sem fyrst flug-
vellinum öllum, vitnar oft til þessa texta máli
sínu til stuðnings.
Aðrir, sem telja sig þekkja eitthvað til ým-
issa flugtæknilegra þátta, hafa átt býsna erf-
itt með að átta sig á þeim forsendum, sem
þessi fullyrðing gæti hugsanlega byggst á.
Við nánari lestur skýrslunnar koma þær hins
vegar í ljós, því á bls. 31 segir að um sé að
ræða „reikningslega nýtingu“ miðað við allt
að 30 hnúta hliðarvind!
Tæknireglur Alþjóðaflugmálastofnunar-
innar um flugvelli, sem birtar eru í svo-
nefndum „ICAO Annex 14“, tilgreina aðeins
á einum stað notkunarstuðul (e: Usability
factor) flugvallar, og er hann alfarið til-
greindur með tilliti til leyfilegs hliðarvinds.
Svo vel vill til, að þessar alþjóðareglur eru
hér á landi einnig birtar sem hluti af „Reglu-
gerð um flugvelli“ nr. 464/2007, sem þáver-
andi samgönguráðherra undirritaði 21. mars
2007, og öðluðust gildi þegar í stað.
Í VI. hluta reglugerðarinnar, „Kröfur til
flugvalla“, segir í grein 3.1.1: „Fjöldi og
stefna flugbrauta á flugvelli ætti að vera slík-
ur að notkunarstuðull flugvallarins sé ekki
minni en 95% fyrir flugvélarnar sem flugvöll-
urinn þjónar.“ Í grein 3.1.3 segir síðan, að við
framkvæmd greinar 3.1.1 ætti að gera ráð
fyrir að lendingum og flug-
tökum flugvéla sé undir venju-
legum kringumstæðum hætt,
þegar hliðarvindsstuðull er
meiri en 20 hnútar hvað varðar
flugvélar með viðmiðunarflug-
taksvegalengd 1500 m eða
meira, 13 hnútar fyrir þær sem
þurfa 1200 til 1500 m, og 10
hnútar fyrir lengd undir 1200
m. Þær áætlunarflugvélar, sem
Reykjavíkurflugvöllur þjónar
nú, falla í ofangreindan mið-
flokk, þ.e. að miða ber við 13
hnúta hámarkshliðarvind við út-
reikning á notkunarstuðli flugvallarins.
Fyrir liggja mjög ítarlegar og vandaðar
langtíma veðurfarsskráningar á Reykjavík-
urflugvelli. Að beiðni Orkuveitu Reykjavíkur
gerðu Guðmundur R. Jónsson og Páll Valdi-
marsson, prófessorar í verkfræði við Háskóla
Íslands, vandaða skýrslu undir heitinu „Um
nýtingarhlutfall brauta á Reykjavík-
urflugvelli“ (feb. 2000). Þar kom fram, að
notkunarstuðull Reykjavíkurflugvallar með
núverandi þremur flugbrautum, og miðað við
13 hnúta hliðarvindsmörkin, er 98,2%. Það
þýðir, að flugvöllurinn er að meðaltali lok-
aður 6,6 daga á ári vegna of mikils hlið-
arvinds.
Sé hins vegar NA/SV-flugbrautin ekki fyr-
ir hendi, þ.e. að flugvöllurinn hafi aðeins til-
tækar tvær flugbrautir, lækkar nýtingarhlut-
fallið í 93,8%, samsvarandi því að hann væri
að meðaltali lokaður 22,6 daga á ári vegna of
mikils hliðarvinds, – og væri þá jafnframt
kominn niður fyrir það 95% lágmark, sem
greinilega er tilgreint í alþjóðareglunum og
íslensku reglugerðinni. Lokun NA/SV-
flugbrautarinnar þýðir því 16 daga árlega
viðbótarlokun flugvallarins, og sem hefur
fyrst og fremst afgerandi áhrif á rekstur
áætlunar- og sjúkraflugs..
Morgunblaðið birti 12. okt. sl. athygl-
isverða grein eftir Hönnu Birnu Kristjáns-
dóttur innanríkisráðherra undir fyrirsögninni
„Öruggt samfélag er gott samfélag“. Þar
segir ráðherra m.a.: „Í mínum huga samein-
ast öll þau verkefni, sem unnin eru á vett-
vangi innanríkisráðuneytisins, í tveimur orð-
um, öryggi almennings“. Þetta er laukrétt
hjá hinum nýja ráðherra, og jafnframt fyr-
irtaks greining á verkefnum þessa stóra
ráðuneytis, sem m.a. fer með málefni lög-
gæslu, landhelgisgæslu, leitar og björgunar,
almannavarna, fjarskipta og öryggismála
allra samgangna á landi, á sjó og í lofti.
Síðar í sama mánuði var ráðherranum aft-
ur öryggið efst í huga, þegar greinin „Öryggi
í innanlandsflugi“ var birt í Morgunblaðinu í
kjölfar undirritunar tveggja skjala varðandi
Reykjavíkurflugvöll. Síðara skjalið, sem að-
eins var undirritað af innanríkisráðherra og
Jóni Gnarr borgarstjóra, felur því miður í sér
mjög dapurlegt stílbrot við þann háa sess,
sem ráðherra vill að öryggi fái í sínum verk-
um. Í því skjali er boðuð lokun NA/SV-
brautar Reykjavíkurflugvallar í tengslum við
fyrirhugaða endurskoðun á deiliskipulagi fyr-
ir flugvallarsvæðið. Í þessu sambandi mætti
þó einnig hafa í huga, að forsætisráðherra
hefur ítrekað sagt, bæði fyrir og eftir und-
irritun skjalanna, að áfram beri að starf-
rækja Reykjavíkurflugvöll í Vatnsmýri, og
með þremur flugbrautum.
Aðgerð, sem felur í sér 16 daga árlega við-
bótarlokun Reykjavíkurflugvallar, m.a. fyrir
sjúkraflugi, getur varla flokkast undir „ör-
yggi almennings“.
Um notkunarstuðul flugvalla
Eftir Leif Magnússon » Aðgerð, sem felur í sér
16 daga árlega viðbót-
arlokun Reykjavíkurflug-
vallar, m.a. fyrir sjúkra-
flugi, getur varla flokkast
undir „öryggi almennings“.
Leifur Magnússon
Höfundur er verkfræðingur.
Brotist var inn á
heimasíðu Vodafone
og þaðan stolið gögn-
um notenda. Í fram-
haldinu má búast við
að gengið verði þann-
ig frá að hætta á inn-
brotum minnki eins
og hægt er. Rétt er
að minna á að engin
kerfi eru 100 prósent
örugg.
Þó nú sé einblínt á
þennan atburð og
þær afðleiðingar
sem innbrotið hafði í
för með sér er rétt
að draga fram já-
kvæða hlið á starf-
semi Vodafone. Á
undanförnum árum
hefur fyrirtækið
veitt íbúum í dreif-
býli þjónustu í gegn-
um ljósleiðarakerfi
sitt. Þegar íbúar
hafa ráðist sjálfir í
það verkefni að
leggja ljósleiðara í hús sín hefur Vodafone stutt
við slík verkefni með því að veita þjónustu í gegn-
um ljósleiðarann þegar önnur fjarskiptafyrirtæki
nánast hundsuðu beiðnir um slíkt. Þetta ber vott
um þjónustuvilja og framsýni sem önnur fjar-
skiptafyrirtæki mættu taka sér til fyrirmyndar.
Það er ekki vafi í huga undirritaðs að Vodafone
mun koma sterkara til leiks eftir hremmingar
undanfarna daga.
Vodafone-
innbrotið
Eftir Ingólf Bruun
Ingólfur Bruun
» Það er ekki
vafi í huga
undirritaðs að
Vodafone mun
koma sterkara
til leiks eftir
hremmingar
undanfarna
daga.
Höfundur er ráðgjafi á sviði ljósleiðaralagna og
hugmyndasmiður Fjarskiptafélags Öræfinga.