Morgunblaðið - 03.04.2014, Blaðsíða 18

18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. APRÍL 2014
Við tökum svefninn alvarlega.
Hjá DUX® byggist góður svefn á háþróaðri tækni,
góðu handverki, stöðugum prófunum
og vandlega völdum efnum.
Þegar þú sefur í DUX rúmi hvílir líkami þinn
á meira en 85 ára rannsóknum og þróun.
duxiana.com
DUXIANA háþróaður svefnbúnaður / Ármúla 10 / 568 9950
Gæði og þægindi síðan 1926
D
U
X®
,D
U
XI
A
N
A®
an
d
Pa
sc
al
®
ar
e
re
gi
st
er
ed
tr
ad
em
ar
ks
ow
ne
d
by
D
U
X
D
es
ig
n
A
B
20
12
.
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Verulega mun létta á skuldabyrði
sveitarfélaganna á næstu árum.
Ströng aðhaldskrafa þýðir hins vegar
framkvæmdir dragast saman.
Þetta má lesa úr riti Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga, Niðurstöðum
fjárhagsáætlana 2014-2017.
Jóhannes Á. Jóhannesson, sér-
fræðingur hjá Sambandi íslenskra
sveitarfélaga, segir áætlunina
byggða á samanlögðum niðurstöðum
fjárhagsáætlana frá sveitarfélögum
þar sem búa 97,3% íbúa. Er fjár-
hagur hinna sveitarfélaganna áætl-
aður.
Skuldir sveitarsjóða sem hlutfall af
heildartekjum munu fara úr 120% í
ár og niður í 104% árið 2017.
Hlutfallið vísar til rekstrar A-hluta
(sveitarsjóðs) í rekstri sveitarfélaga
en undir B-hlutann heyra ýmsar
stofnanir og fyrirtæki; hafnir, veitu-
fyrirtæki, félagslegt íbúðarhúsnæði
og sorphirða og sorpeyðing. Má
nefna að Orkuveita Reykjavíkur
heyrir undir B-hlutann.
Tekjur aukast um 22 milljarða
Verður hér fyrst horft á A-hlutann.
Fram kemur í ritinu að heildartekjur
sveitarsjóða muni vaxa umfram
heildarkostnað á árunum 2014-2017,
úr 222 milljörðum í 244 milljarða, en
heildarkostnaðurinn vaxa úr 219
milljörðum í 231 milljarð króna.
Rekstrarafkoma A-hluta sveitarsjóða
mun því batna úr því að vera rúmir 2
milljarðar króna 2014 í um að vera 12
milljarðar 2017.
Það er hluti skýringarinnar á
lækkandi skuldabyrði sveitarfélaga
að útgjöldum er haldið í lágmarki.
Þannig er gert ráð fyrir að það
dragi verulega úr fjárfestingum í var-
anlegum rekstrarfjármunum á tíma-
bilinu. Á þessu ári er áætlað að fjár-
festingar í A-hluta séu 18,3 ma. en að
þær dragist síðan saman og verði
komnar niður í 10,7 ma. 2017.
Undir varanlega rekstrarfjármuni
heyrir eign sem notuð er reglulega
eða samfellt í rekstri í lengri tíma en
eitt ár, svo sem húsnæði og vélar.
Jafnframt er áætlað að lántökur
dragist mikið saman á tímabilinu.
Áætlað er að tekin séu langtímalán
hjá A-hlutanum að fjárhæð 10,6 ma.
í ár. Lánsfjárþörf mun síðan minnka
og fara niður í 2,4 ma. 2017. Um
þessi umskipti skrifar Gunnlaugur
A. Júlíusson, höfundur ritsins: „Hér
er um það mikla lækkun að ræða, að
setja verður ákveðið spurningar-
merki við niðurstöðuna. Reyndar er
samræmi á milli samdráttar í fram-
kvæmdum á tímabilinu, betri heildar-
afkomu og minni lánsfjárþarfar,“
skrifar Gunnlaugur.
Tekjurnar fara í 327 milljarða
Sé rekstur A- og B-hluta lagður
saman kemur í ljós að tekjur munu
vaxa hraðar en kostnaður.
Þannig kemur fram í samantekt-
inni að heildartekjur samstæðu sveit-
arfélaga muni vaxa úr um 300 millj-
örðum 2014 í 327 milljarða 2017.
Áætlað er að heildarkostnaður sam-
stæðunnar (með afskriftum og fjár-
magnsliðum) aukist úr 286 millj-
örðum í 296 milljarða kr. Mun
heildarafkoman því batna um 17
milljarða á tímabilinu, fara úr 14
milljörðum í 31 milljarð. Loks mun
veltufé frá rekstri aukast hjá sam-
stæðunni á tímabilinu. Það er áætlað
tæpir 54 milljarðar í ár, sem eru
17,8% af heildartekjum, og mun svo
aukast í tæpa 62 milljarða 2017, eða í
18,9% af heildartekjum.
Gunnlaugur skrifar að árið 2014
þurfi tæp átta ár til að greiða upp all-
ar langtímaskuldir samstæðunnar,
að óbreyttu veltufé. Árið 2017 er
hlutfallið komið niður í sex ár.
Fjárfesting samstæðunnar í
varanlegum rekstrarfjármunum mun
dragast saman á tímabilinu. Hún er
um 35 milljarðar í ár en verður aðeins
minni á næsta ári. Árin 2016 og 2017
er svo áætlað að heildarfjárfestingin
verði um 25 milljarðar hvort ár. Ber
að hafa í huga að hér eru lagðar fram
tölur á verðlagi hvers árs. Væri fjár-
festingin 2014 framreiknuð til 2017
væri samdráttur á raunverði fjárfest-
ingar á tímabilinu meiri.
Langtímaskuldir samstæðunnar
lækka verulega á tímabilinu, fara úr
um 420 milljörðum 2014 í 366 millj-
arða árið 2017. Skammtímaskuldir
lækka einnig, fara úr 81 milljarði árið
2014 í 70 ma. 2017. Hins vegar er
áætlað að skuldbindingar verði mjög
áþekkar allt tímabilið eða um 63 ma.
Samanlagt mun skuldahlutfall sam-
stæðunnar lækka úr um 190% í ár í
152% árið 2017. Verður hlutfallið þá
tvö prósentustig yfir lögbundnu
skuldahlutfalli sveitarfélaganna.
Skuldir sveitarfélaga minnka
 Hlutfall heildartekna af heildarskuldum A-hluta sveitarfélaga lækkar úr 120% í 107% árin 2014-2017
 Áætlanir gera ráð fyrir að draga muni úr framkvæmdum á tímabilinu  Lántökur fara minnkandi
Fjárfestingar sveitarsjóða í varanlegum
rekstrarfjármunum
Hjá A-hluta í milljörðum króna*
*Áætlað er að fjárfestingin sé 18,3 milljarðar 2014 en 10,7 milljarðar 2017. Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
2014 2015 2016 2017
Skuldahlutfall sveitarfélaga
á árunum 2014-2017*
A-hluti (sveitarsjóður)
*Hlutfallið er 120% árið 2014 en 104% árið 2017. Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga
140%
120%
100%
80%
60%
40%
20%
0%
2014 2015 2016 2017
Áætlað skuldahlutfall samstæðu
sveitarfélaga á árunum 2014-2017 (%)
Samanlagðar skuldir A- og B-hluta í rekstri sveitarfélaga*
*Hlutfallið fer úr tæplega 190% 2014 í 152% árið 2017. Heimild: Samband íslenskra sveitarfélaga
200%
180%
160%
140%
120%
100%
80%
60%
40%
20%
0%
2014 2015 2016 2017
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Aukin umsvif í hagkerfinu á næstu
árum munu styrkja tekjustofna
sveitarfélaga og
gera þeim kleift
að lækka hlutfall
skulda af tekjum.
Þá skapar fólks-
fjölgun auknar
tekjur.
Þetta segir
Karl Björnsson,
framkvæmda-
stjóri Sambands
íslenskra sveitar-
félaga, sem tekur fram að sú
áhersla að greiða niður skuldir bitni
á fjárfestingum og ýmsu öðru í
rekstri sveitarfélaganna.
Neikvæð áhrif niðurskurðar
„Það er ekki jákvætt fyrir hag-
kerfið að hið opinbera sé að draga
svona mikið úr fjárfestingum. Sveit-
arfélögin vilja hins vegar lækka
skuldir sínar og verða að vinna á
grundvelli reglna sem gilda um
fjármál sveitarfélaga.
Það fara margir milljarðar í
vaxtagreiðslur. Þegar skuldirnar
lækka eykst ráðstöfunarfé smátt og
smátt til framkvæmda,“ segir Karl.
Eins og fram kemur í greininni
hér fyrir ofan áætlar Samband ís-
lenskra sveitarfélaga að lang-
tímaskuldir samstæðu sveitarfélaga
minnki um 54 milljarða á næstu ár-
um, fari úr 420 milljörðum 2014 í
366 milljarða 2017 á virði hvers árs.
Til samanburðar urðu þær mestar
529 milljarðar á núvirði árið 2010
og nemur lækkunin 2011-2017 því
alls 163 milljörðum.
Minnka um 11 milljarða
Þá er áætlað að skammtíma-
skuldir samstæðu sveitarfélaganna
minnki úr 81 milljarði í 70 milljarða
á verðlagi hvers árs, eða um 11
milljarða, á tímabilinu 2014-2017.
Skammtímaskuldirnar urðu mestar
92 milljarðar króna árið 2012 á nú-
virði og er því áætlað að þær minnki
um 22 milljarða á tímabilinu frá
2012-2017. Núvirtar samanlagðar
skammtíma- og langtímaskuldir
urðu mestar 2010 eða 616 millj-
arðar. Áætlað er að þær verði 436
milljarðar árið 2017 og nemur
lækkunin því 180 milljörðum króna
á tímabilinu 2010-2017. Hver vaxta-
prósenta af slíkri tölu vegur þungt.
Aðhald minnkar
vaxtakostnaðinn
 Minni skuldabyrði styrkir rekstur
Karl Björnsson