Morgunblaðið - 30.04.2014, Síða 4

BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Framleiðsla í fiskeldi eykst um 60% í
ár, miðað við síðasta ár, samkvæmt
áætlun framkvæmdastjóra Lands-
sambands fiskeldisstöðva. Mesta
aukningin er í laxi og regnbogasil-
ungi. Ef áform þeirra sem fengið
hafa leyfi og sótt hafa um leyfi ganga
eftir mun fiskeldið framleiða 80-90
þúsund tonn á ári eftir 10-15 ár og út-
flutningsverðmæti afurðanna verður
75-80 milljarðar króna.
Mikill áhugi er á fiskeldi um þess-
ar mundir. Það kom meðal annars
fram í því að hátt í 200 manns sóttu
ráðstefnu Landssambands fiskeld-
isstöðva um sjókvíaeldi sem nefnd
var Bleik framtíð.
Ef marka má tölur um slátrun
varð ekki framleiðsluaukning í fisk-
eldi á síðasta ári, miðað við árið á
undan. Þó er ljóst að mikið er í píp-
unum og kemur framleiðsluaukning
fram á þessu ári. Guðbergur Rún-
arsson, framkvæmdastjóri Lands-
sambands fiskeldisstöðva, sagði í er-
indi á ráðstefnunni að búast mætti
við tæplega 13 þúsund tonna fram-
leiðslu í ár á móti 8 þúsund tonnum á
síðasta ári.
Eldið færist norðar
Samkvæmt því verður mikil aukn-
ing í laxeldi. Áætlað er að framleidd
verði 6.600 tonn af laxi á móti 3.700
tonnum í fyrra, framleiðsla á bleikju
verður liðlega 3.200 tonn sem er lítið
eitt meira en á síðasta ári og 2.000
tonn af regnbogasilungi á móti minna
en 700 tonnum á síðasta ári, sam-
kvæmt upplýsingum fyrirtækjanna.
Þá bætast við nýjar tegundir eldisaf-
urða, eins og flúra sem framleidd er í
landstöð á Reykjanesi.
Guðbergur gat þess í erindi sínu að
framleiðsla á Atlantshafslaxi hefði
aukist hægt en örugglega síðustu ár-
in og áætlanir gerðu ráð fyrir aukn-
ingu áfram.
Aukinn áhuga á sjókvíaeldi er að
mati Guðbergs að rekja til þess að
eldi á kaldsjávarfiskum hefur færst
norðar vegna hækkandi sjávarhita
og minni kostnaðar við sjúkdóma
þar. Nefnir hann Noreg sem dæmi
um það. Hann segir að Ísland sé jað-
arsvæði og það sé nú áhugaverður
valkostur vegna þess að sjávarhiti
hafi hækkað um hálfa gráðu á áratug.
Þá sé erfitt og dýrt að fá aðgang að
eldissvæðum í nágrannalöndunum.
Talsverð uppbygging er í sjókvía-
eldi laxfiska, einkum á Vestfjörðum
og Austfjörðum og mörg verkefni í
leyfisferli, til viðbótar þeim sem þeg-
ar eru komin af stað. Gefin hafa verið
út rekstrarleyfi fyrir 22 þúsund
tonna framleiðslu. Ef áform fiskeld-
isstöðvanna ganga eftir gæti fram-
leiðslan orðið 40-50 þúsund tonn á
árinu 2030, eftir 16 ár. Ef miðað er
við verð á norskum eldislaxi gæti út-
flutningsverðmæti framleiðslunnar
orðið 30-40 milljarðar. Til sam-
anburðar má geta þess að velta
greinarinnar er talin vera 6-7 millj-
arðar nú.
Guðbergur getur þess að sum
verkefnin séu komin af stað en tekur
fram að margt þurfi að ganga eftir til
þess að öll áformin verði að veru-
leika. Nefnir hann að langur tími líði
frá því byrjað er að framleiða seiði
þangað til laxinn er kominn á mark-
að. Margt geti breyst á þeim tíma.
Ef miðað er við ásókn í leyfi til
rekstrar fiskeldisstöðva er enn meiri
aukning í kortunum. Þannig hafa
verið gefin út rekstrarleyfi fyrir 42
þúsund tonna framleiðslu og áform
um 45 þúsund tonn til viðbótar hafa
verið tilkynnt til Skipulagsstofnunar.
Ef leyfi fást og framleiðsla hefst má
gera ráð fyrir 80-90 þúsund tonna
framleiðslu á ári. Útflutnings-
verðmæti afurðanna yrði 75-80 millj-
arðar, miðað við verð á laxi í dag.
Uppbygging verði ábyrg
Sigurður Ingi Jóhannsson at-
vinnuvegaráðherra rifjaði upp í
ávarpi sínu þær sveiflur sem verið
hafa í fiskeldi á síðustu áratugum og
þau miklu áform sem nú eru uppi.
Lagði hann áherslu á mikilvægi þess
að staðið yrði að uppbyggingunni á
ábyrgan hátt svo hún yrði tryggð til
framtíðar.
Reiknað með 60% aukningu í ár
 Mikill áhugi á fiskeldi  Framleiðsluaukning í laxi og regnbogasilungi  Gangi áform eftir gæti sjó-
kvíaeldi á Vestfjörðum og Austfjörðum skilað 30-40 milljarða króna útflutningsverðmæti eftir 16 ár
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Pökkun Uppbygging sjókvíaeldis hefur skapað vinnu og verðmæti á sunn-
anverðum Vestfjörðum og gefið samfélaginu tækifæri til mikillar sóknar.
4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. APRÍL 2014
„Við ætlum að stækka þessa at-
vinnugrein hægt en örugglega.
Til þess þurfum við samvinnu
við stjórnvöld um nauðsynlegan
ramma um starfsemi grein-
arinnar,“ segir Höskuldur Stein-
arsson, framkvæmdastjóri
Fjarðalax, sem kosinn hefur ver-
ið formaður Landssambands
fiskeldisstöðva. Jón Kjartan
Jónsson gaf ekki kost á sér til
endurkjörs á aðalfundi sem
fram fór í gærmorgun, fyrir ráð-
stefnuna Bleik framtíð.
Höskuldur segir brýnt að
auka samstarf atvinnugrein-
arinnar og stjórnvalda. Vitnar
hann til fyrirlesara frá Noregi
og Færeyjum sem lögðu áherslu
á þann þátt, töldu mikilvægt að
gott samstarf væri innan grein-
arinnar á Íslandi og við stjórn-
völd. Höskuldur nefnir í því
sambandi að gera þurfi burðar-
þolsmat á helstu fjörðum. Gert
er ráð fyrir því að fyrirtækin
sjálf greiði kostnaðinn.
Þá nefnir Höskuldur að kynna
þurfi starfsemi fiskeldis og
tryggja að umræða um það sé á
vísindalegum grundvelli. Ráð-
stefnan í gær hafi verið liður í
þeirri viðleitni.
Umræðan
sé fagleg
HÖSKULDUR FORMAÐUR
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Samninganefnd Alþýðusambands
Íslands (ASÍ) gerir kröfu um breytt-
ar áherslur í komandi kjaraviðræð-
um. Þetta kom fram á fundi samn-
inganefndarinnar með Samtökum
atvinnulífsins (SA) í gær.
„Ljóst er að tilraun til þess að
gera stöðugleikasamning til lengri
tíma er í uppnámi,“ segir í tilkynn-
ingu ASÍ. Frá því að ríkisstjórnin
gaf út yfirlýsingu í nóvember 2013
um að haga stefnu sinni og ákvörð-
unum út frá markmiðum um stöð-
ugleika og áréttaði mikilvægi sam-
ráðs um ýmis mál, einkum
peningamál, hafi fátt eitt gerst.
„Ríkisstjórn og sveitarfélög hafa
að undanförnu samþykkt veruleg
frávik frá þeirri meginlínu sem lá til
grundvallar kjarasamningunum sem
gerðir voru í desember 2013 og febr-
úar 2014. Aðildarsamtök ASÍ geta
ekki við það unað að launafólki sé
mismunað með þessum hætti. Það
getur ekki verið þannig að almennt
launafólk beri eitt ábyrgð á stöðug-
leika og lágri verðbólgu á meðan aðr-
ir sæki sér meiri kaupmáttarauka
með meiri launahækkunum.“
ASÍ segir þróun verðlags undan-
farna mánuði sýna að raunverulegur
möguleiki hafi verið á að koma hér á
nýju og breyttu vinnulagi sem gæti
lagt grunn að varanlegum stöðug-
leika. Félagsmenn ASÍ hefðu viljað
gera slíka tilraun. En því miður hefði
vantað framtíðarsýn stjórnvalda og
samstöðu á vinnumarkaði. „Þess
vegna hljóta aðildarsamtök ASÍ að
fara inn í viðræður um næsta kjara-
samning á þeim grundvelli að krefj-
ast réttmætra leiðréttinga á kjörum
sinna félagsmanna til jafns við aðra.“
Tvær undantekningar
Þorsteinn Víglundsson, fram-
kvæmdastjóri SA, sagði að megin-
þorri vinnumarkaðarins hefði hingað
til samið á þeim nótum sem um var
samið á almennum vinnumarkaði.
Hann nefndi t.d. samninga ASÍ og
SA og samninga BSRB-félaga og
ríkisins. Á þessu hefðu verið tvær
undantekningar. Önnur væri samn-
ingur framhaldsskólakennara, en
hann væri mjög frábrugðinn öðrum
kjarasamningum sem gerðir hefðu
verið. Hin væri kjarasamningur
BHM og sveitarfélaganna sem skæri
sig talsvert úr, en sá samningur næði
til fámenns hóps. Hann sagði talið að
af um 105.000 starfsmönnum, sem
búið er að semja fyrir í þessari lotu,
næðu undantekningarnar til um
3.000 starfsmanna.
Varðandi yfirlýsingu ríkisstjórn-
arinnar frá nóvember 2013 sagði
Þorsteinn að almennt vildu menn sjá
hlutina ganga hraðar. Sérstaklega
við mótun peningastefnu. Hann
sagði að samstarfið milli aðila vinnu-
markaðarins og ríkisstjórnarinnar í
þessum lykilmálefnum mætti „al-
veg vera þéttara en það hefur
verið“.
Þorsteinn taldi engan
vafa leika á því að stefnan
sem mótuð var í tengslum
við kjarasamningana hefði
skilað árangri. „Árangurinn
er ótvíræður. Við stöndum
frammi fyrir þeirri
áskorun að halda okk-
ur á þessari línu
áfram,“ sagði Þor-
steinn.
ASÍ vill fá sömu kjör og aðrir
 ASÍ telur tilraun með gerð stöðugleikasamnings vera í uppnámi
 Framkvæmdastjóri SA segir áskorunina vera að fylgja sömu stefnu áfram
Morgunblaðið/Golli
Vinnumarkaðurinn Fulltrúar SA og ASÍ áttu fund í gær þar sem samn-
inganefnd ASÍ setti fram kröfur um breyttar áherslur í kjaraviðræðum.
Hæstiréttur stað-
festi í gær meiri-
hluta frávís-
unarkrafna
Héraðsdóms
Reykjavíkur á
lögbannskröfu á
hendur tveimur
fjarskiptafyr-
irtækjum, Sím-
anum og Hringdu. Samtök mynd-
réttarhafa á Íslandi (SMÁÍS),
Samtök íslenskra kvikmynda-
framleiðenda, STEF og Félag
hljómplötuframleiðenda höfðuðu
sameiginlega mál gegn fjarskipta-
fyrirtækjunum tveimur. Krafist var
lögbanns á aðgang á skráardeilisíð-
urnar The Pirate Bay og Deildu.-
net. Samtökin voru dæmd til að
greiða félögunum, hvoru um sig,
300 þús.kr. vegna málskostnaðar.
Lögbann ekki sett
á skráardeilisíður
Tæpur helm-
ingur lands-
manna er fylgj-
andi hug-
myndum um að
ferðamönnum
verði gert að
kaupa svonefnda
„náttúrupassa“
til að öðlast að-
gang að helstu
ferðamannastöð-
um á Íslandi. 35,2% eru andvíg,
samkvæmt nýrri könnun MMR.
Samtals tók 98,1% afstöðu til
spurningarinnar. Fram kemur á
vef MMR að munur sé á afstöðu
fólks eftir aldri og stjórnmálaskoð-
unum. Þannig voru þeir sem til-
heyrðu elsta hópnum líklegri til að
vera hlynntir náttúrupassa en þeir
sem yngri eru. Þeir sem sögðust
styðja ríkisstjórnina voru líklegri
til að vera hlynntir en þeir ekki
studdu hana.
Helmingur hlynntur
náttúrupassa
Deilt hefur verið um
gjaldtöku við Geysi.
„Mestu máli hlýtur að skipta að
staðan í efnahagsmálum í dag er
góð. Það er fullt tilefni til já-
kvæðni og bjartsýni varðandi
framhaldið,“ sagði Bjarni Bene-
diktsson, fjármála- og efnahags-
ráðherra. Hann sagði það hljóta
að vera fagnaðarefni og grund-
völl að áframhaldandi friði á
vinnumarkaði að hér væri nú lítil
verðbólga. Spár gerðu ráð fyrir
bættum hagvexti, atvinnuleysi
væri lítið og góð tök á fjármálum
ríkisins. Þá væru sveitarfélög að
greiða niður skuldir.
„Í þessu umhverfi hefði maður
ætlað að það væru ágætar for-
sendur fyrir viðræðum á vinnu-
markaði sem miðuðu að lang-
tímasamningi,“ sagði Bjarni.
Hann sagði hlustað á þau sjón-
armið sem ASÍ benti á.
„Við munum fylgja eftir þeim
yfirlýsingum sem við höfum áður
gefið um samstarf á þeim
sviðum sem rætt hefur verið
um,“ sagði Bjarni. Hann
sagði stjórnvöld vilja áfram
eiga samtal við aðila vinnu-
markaðarins „Við viljum
leggja okkar af mörkum til að
greiða fyrir gerð lengri
samninga. Það er
óbreytt afstaða af
okkar hálfu.“
Tilefni til
bjartsýni
FJÁRMÁLARÁÐHERRA
Bjarni
Benediktsson