Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.05.2014, Blaðsíða 50

P
ape Mamadou Faye er
endurfæddur. Alltént á
knattspyrnuvellinum.
Eftir að hafa spilað
meiddur í tvö sumur
fór hann í mikla aðgerð á mjöðm
síðasta haust og er nýkominn á
ferðina aftur eftir átta mánaða end-
urhæfingu. Með góðum árangri.
Hann hefur þegar gert tvö mörk
fyrir Víking í Pepsi-deildinni. Og er
til alls líklegur í sumar.
„Það var annaðhvort að fara í
þessa aðgerð eða hætta að spila fót-
bolta,“ segir Pape þegar við höfum
fundið okkur afdrep í höfuðstöðvum
Morgunblaðsins í Hádegismóum.
Steinsnar frá æskustöðvum Pape í
Árbænum. Hann ólst upp hjá Fylki
og eftir því var tekið á dögunum að
hann fagnaði ekki marki sínu fyrir
Víking gegn uppeldisfélaginu. „Það
gæti ég aldrei,“ segir hann. „Það
væri eins og að fagna marki gegn
fjölskyldu sinni.“
Aðgerðin skipti sköpum. „Ég er
allt annar maður og hef ekki haft
þessa tilfinningu í tvö ár. Það er
reyndar bara mánuður síðan ég
byrjaði að æfa og læknirinn minn
og sjúkraþjálfari segja mér að stilla
væntingum í hóf í sumar en ég er
staðráðinn í að komast sem fyrst í
toppform. Þetta voru erfiðir átta
mánuðir en nú er endurhæfingin að
baki. Ég hef lært mikið og þroskast
í þessum meiðslum og finnst ég
vera sterkari fyrir vikið.“
Pape fæddist árið 1991 í Pikine,
úthverfi Dakar, höfuðborgar Sene-
gal. Pikine er fátækasta hverfið á
höfðuborgarsvæðinu en Pape leið
eigi að síður ekki skort. „Við höfð-
um ekki úr miklu að moða en ég
fékk föt og það var alltaf matur á
borðinu. Meira bað maður ekki um.
Mamma og pabbi voru dugleg að
bjarga sér,“ segir hann.
Pape er einkabarn móður sinnar
en faðir hans á tvö önnur börn.
„Systir mín er 22 ára og bróðir
minn sjö ára. Þau búa núna með
pabba í Manchester á Englandi.
Mamma og pabbi voru par þegar
ég fæddist en síðan slitnaði upp úr
sambandi þeirra. Eigi að síður hafa
þau alltaf verið góðir vinir. Mamma
var mjög ung þegar hún átti mig,
átján ára. Pabbi 21 árs.“
Í Pikine býr stórfjölskyldan
gjarnan saman og Pape ólst upp á
um tuttugu manna heimili, lengst af
hjá ættingjum föður síns. Deildi
herbergi með þremur eða fjórum
öðrum börnum. „Ég á ljúfar minn-
ingar frá uppvexti mínum í Pikine.
Ég gekk í skóla og sparkaði bolta
þess á milli úti á götu. Það var ekki
margt að kvarta yfir. Ég var ham-
ingjusamt barn.“
Þegar Pape var sjö ára flutti
móðir hans til Íslands. Kynntist
Senegala sem hefur búið hér um
árabil. Hann segir það hafa verið
erfitt en ól alltaf þá von í brjósti að
komast hingað til hennar. Sá
draumur rættist í ársbyrjun 2003,
þegar Pape var ellefu ára.
Hann viðurkennir að það hafi
verið mikil viðbrigði að koma til
Reykjavíkur. Loftslagið, menningin
og tungumálið. „Ég talaði bara
frönsku, þannig að það var afar erf-
itt að gera mig skiljanlegan. Til að
byrja með urðu látbragð og bend-
ingar að duga. Krakkarnir reyndu
að tala ensku við mig en ég skildi
ekki bofs í henni heldur, þannig að
það dugði skammt. Eftir á að
hyggja var það af hinu góða, þýddi
að ég þurfti að læra íslenskuna. Ég
setti mér það markmið snemma og
var fljótur að taka framförum,“
segir hann.
Pape var ófeiminn við að spyrja
og láta leiðrétta sig. Þannig læra
menn líka mest – og hraðast. Í dag
talar hann svo að segja lýtalausa ís-
lensku og býr að ljómandi góðum
orðaforða.
Do you play basketball?
Fyrstu mánuðina bjó Pape á
Laugaveginum og gekk í Austur-
bæjarskóla. „Mér var afar vel tekið
af krökkunum í bekknum og eign-
aðist fljótt góða vini. Þetta var mik-
ill körfuboltabekkur og fyrsta
spurningin sem ég fékk var: Do
you play basketball? Af einhverjum
ástæðum fannst þeim það hljóta að
vera.“
Hann hlær.
Pape þekkti hvorki haus né sporð
á þeirri ágætu íþrótt en lét það
ekki stöðva sig. „Ég kunni ekki
reglurnar og gerði tómar vitleysur
til að byrja með. Samt fannst mér
gaman að spila körfubolta og úr
varð að ég fór með strákunum á
æfingu hjá Val. Þar tók á móti mér
Bergur Emilsson þjálfari. Ynd-
islegur maður sem reyndist mér
mjög vel. Körfuboltinn lá vel fyrir
mér og framfarirnar voru örar. Áð-
ur en á löngu leið var ég orðinn
einn af mikilvægustu mönnunum í
liðinu.“
Pape prófaði líka að fara á fót-
boltaæfingu hjá Val en upplifði
tómlæti af hálfu þjálfarans og
ákvað að fara ekki aftur.
Sumarið 2003 flutti Pape í Árbæ-
inn með móður sinni og manni
hennar. „Ég fór strax á fótboltaæf-
ingu hjá Fylki, fékk góðar viðtökur
og ákvað að þetta yrði liðið mitt.“
Heima í Senegal var Pape mark-
vörður og hafði engin áform um
annað en að halda sig við þá stöðu
hér uppi á skerinu. Það breyttist á
fyrstu æfingunni hjá Fylki. „Þegar
ég mætti á svæðið var fyrir mark-
vörður sem var mun stærri og
sterkari en ég, þannig að ég taldi
vænlegast að reyna fyrir mér úti á
vellinum. Sé ekki eftir því í dag,“
segir hann brosandi.
Pape er örvfættur og var því
settur á vinstri kantinn. Síðan fékk
hann að spreyta sig sem framherji
og hefur að mestu leikið þar síðan.
„Maðurinn sem breytti mér úr
markverði í framherja heitir Kári
Jónasson. Hann hafði óbilandi trú á
mér og var ekki bara þjálfari, held-
ur minn annar faðir á þessum tíma.
Ég á Kára mikið að þakka og við
erum ennþá í góðu sambandi.“
Pape æfði áfram körfubolta sam-
hliða fótboltanum og að því kom að
hann þurfti að velja á milli. „Sextán
ára var ég kominn í landsliðsúrtak í
báðum greinum og farinn að banka
á dyrnar hjá meistaraflokki. Það
var of mikið og ég þurfti að gera
upp hug minn. Það var auðvelt val.
Ég hef alltaf vitað að fótbolti væri
mitt sport.“
Pape var í sterkum árgangi hjá
Fylki, með Guðlaugi Victor Pálssyni
landsliðsmanni og fleirum, og vann
til margra Íslands- og bikarmeist-
aratitla. Skuggi hékk þó yfir
gleðinni – skuggi fordóma. „Þegar
ég var þrettán eða fjórtán ára fór
að bera á fordómum í minn garð.
Inni á vellinum kom fyrir að and-
stæðingar mínir fóru yfir strikið og
í áhorfendastúkunni létu foreldrar
og aðrir áhorfendur ekki sitt eftir
liggja. „Það var mjög sárt að upp-
lifa þetta en í miðjum leik var lítið
sem ég gat gert. Kári þjálfari tók
hins vegar upp hanskann fyrir mig
á hliðarlínunni og lét áhorfendur
gjarnan hafa það óþvegið. Ég er
honum þakklátur fyrir það.“
Spurður hvort kynþáttafordómar
séu útbreitt vandamál á Íslandi
svarar Pape játandi. „Það er ras-
ismi á Íslandi og löngu tímabært að
við horfumst í augu við það vanda-
mál. Ég hef hins vegar aldrei látið
mótlæti af þessu tagi brjóta mig
niður, þvert á móti hef ég notað
það sem hvatningu og til að standa
mig ennþá betur. Rasisminn hefur
gert mig sterkari.“
Eftir hálft tólfta ár á Íslandi
kveðst Pape kunna að höndla kyn-
þáttaníð. Kennir bara í brjósti um
þá sem hafa það í frammi. „Ég hef
fengið að heyra allskonar vitleysu.
Eins og að ég sé ættleiddur, að ég
sé miklu eldri en ég er og að mér
hafi verið smyglað hingað í gámi.
Ég þarf ekkert að leiðrétta svona
lagað lengur. Það skiptir engu máli.
Ég er alinn upp á Íslandi og er ís-
lenskur ríkisborgari. Auðvitað verð
ég alltaf Senegali, ég fæddist þar,
en það er Íslendingur í mér. Eng-
inn getur tekið það frá mér.“
Mikið gert úr klúðrinu
Pape lék sinn fyrsta leik með
meistaraflokki Fylkis í efstu deild
sumarið 2007, aðeins sextán ára.
Það var svo tveimur árum síðar að
hann vann sér fast sæti í liðinu, auk
þess að leika með unglingalandsliði
Íslands. „Ég var farinn að vekja at-
hygli og fá umfjöllun í fjölmiðlum.
Það getur verið bæði gott og
slæmt. Um sumarið fór ég mjög illa
með dauðafæri gegn Fram og mikið
var gert úr því klúðri og atvikið
meðal annars sýnt aftur og aftur í
sjónvarpinu. Ég var bara átján ára
og tók þessa umfjöllun mjög nærri
mér. Ókunnugt fólk var farið að
stöðva mig á götu og minnast á
þetta. Ég lét ekki á neinu bera en
Ólafur Þórðarson þjálfari vissi
hvernig mér leið.“
Sumarið 2010 var Pape orðinn
lykilmaður hjá Fylki. Hann við-
urkennir að það hafi stigið sér til
höfuðs. „Það gerðist allt mjög hratt
Enginn tekur
Íslendinginn
frá mér
HANN ER FÆDDUR Í SENEGAL EN HEFUR BÚIÐ HÁLFA
ÆVINA Á ÍSLANDI. PAPE MAMADOU FAYE HEFUR AÐ
LANGMESTU LEYTI NOTIÐ SÍN HÉR Í FÁSINNINU EN ÞÓ
HAFA ERFIÐLEIKAR KNÚIÐ DYRA, EINS OG ÞEGAR FOR-
ELDRAR ANDSTÆÐINGA HANS Á FÓTBOLTAVELLINUM
SLETTU AUR YFIR HANN VEGNA LITARHÁTTARINS. ÞÁ VAR
VIÐSKILNAÐURINN VIÐ UPPELDISFÉLAGIÐ, FYLKI, SÁR.
Texti: Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Portrett: Kristinn Ingvarsson kring@mbl.is
* Ég myndi aldrei gera svona lagaðí dag. Eigi að síður fannst mérþá og finnst enn að Fylkir hefði getað
leyst málið með öðrum hætti en að
reka mig úr félaginu.
Viðtal
50 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25.5. 2014