Morgunblaðið - 18.07.2014, Qupperneq 4

BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Atvinnuleysi meðal háskólamennt-
aðra hefur lítið breyst í sumar frá
fyrra ári en störfum fyrir iðnmennt-
aða fjölgar hins vegar hratt.
Þetta má lesa út úr greiningu
Vinnumálastofnunar á atvinnu-
leysinu í júní. Segir þar að 545 ein-
staklingar sem lokið hafa iðnnámi
hafi verið án vinnu í júní, borið sam-
an við 820 í fyrra. Það er fækkun um
34% á einu ári. Staðan er önnur hjá
háskólamenntuðum. Alls 1.431 ein-
staklingur með slíka menntun var án
vinnu í júní sl. en 1.546 í júní í fyrra-
sumar. Það er um 7% fækkun.
Karl Sigurðsson, sérfræðingur hjá
VMST, telur aðspurður að margir
sem lokið hafa grunnnámi í háskóla
eigi erfitt með að fá vinnu, t.d. verk-
fræðingar og tölvunarfræðingar.
Gjarnan sé nú krafist meistaraprófs.
Meiri hreyfing á vinnumarkaði
Hann segir þá breytingu hafa orð-
ið á vinnumarkaði frá því í fyrrasum-
ar að nú sé meiri hreyfing á fólki
milli starfa. Það staldri skemur við á
atvinnuleysisskrá en áður. Það bendi
til aukins framboðs starfa.
Afar lítið atvinnuleysi er á lands-
byggðinni eða 2,5% að meðaltali,
samkvæmt skilgreiningu Vinnu-
málastofnunar.
Karl telur aðspurður líklegt að
skortur sé orðinn á starfsfólki í viss-
um greinum. Alls eru 1.593 skráðir
án vinnu á landsbyggðinni en til
samanburðar er vinnuafl þar áætlað
63.720 einstaklingar. Á höfuðborgar-
svæðinu eru 4.124 án vinnu og sam-
svarar það 3,6% atvinnuleysi. Lands-
meðaltalið er 3,2%.
„Þetta er að verða mjög lítið at-
vinnuleysi og nálgast það sem var í
kringum 2002-2004“ segir Karl. „Og
það er minna en lengst af á tíunda
áratug síðustu aldar. Það var þannig
mikið atvinnuleysi á árunum 1993-
1996 og fór ársmeðaltalið þá hæst í
5%.“
Að sögn Karls hefur atvinnuleysi á
landsbyggðinni verið minna en á
höfuðborgarsvæðinu alla þessa öld,
ef undan eru skilin árin 2006-2008,
þegar þetta snerist við vegna spennu
á vinnumarkaði á suðvesturhorninu.
Breyttist árið 1995
Fram til ársins 1995 var að jafnaði
meira atvinnuleysi á landsbyggðinni
en á suðvesturhorninu og telur Karl
eflaust margar skýringar á því, t.d.
að mikið árstíðabundið atvinnuleysi í
fiskveiðum og fiskvinnslu víða á
landsbyggðinni hafi farið minnkandi
á árunum 1990-2000. „Þá virðist
samdráttur í iðnaði og almennt aukin
samkeppni erlendis frá eftir aðildina
að EES-svæðinu árið 1994 hafa átt
hlut að máli að atvinnuleysið varð á
þessum tíma að jafnaði meira á
höfuðborgarsvæðinu en á lands-
byggðinni,“ segir Karl um þróunina.
Margir falla af skránni
Spurður hversu margir hafa verið
án vinnu í 12 mánuði eða lengur segir
Karl að hlutfall þeirra af fólki á at-
vinnuleysisskrá sé nú 25-28%, borið
saman við 35-40% á árunum 2011 og
2012. „Hlutfallið hefur lækkað bæði
vegna þess að fólk hefur verið að
klára bótarétt sinn og svo hefur
starfsþjálfunarúrræðum sérstaklega
verið beint að þessum hópi.“
Hann áætlar að 80-100 manns hafi
klárað bótarétt sinn og því fallið af
atvinnuleysisskrá hjá Vinnumála-
stofnun á mánuði á árunum 2012 og
2013, eða frá um 1.900 til 2.400 eftir
því með hvorri tölunni er margfald-
að. „Það má áætla að fjöldinn sé svip-
aður á þessu ári,“ segir Karl.
Má af því ráða að frá ársbyrjun
2012 og fram á mitt þetta ár hafi um
2.500-3.000 manns fallið af atvinnu-
leysisskrá, eftir að hafa misst rétt til
atvinnuleysisbóta.
Karl bendir á að þátttaka fólks í
þessum hópi í átaksverkefnum á
vinnumarkaði eigi þátt í að hlutfall
þess af heildarfjölda atvinnulausra
hafi farið lækkandi, en fjölmargir
þeirra sem voru langt komnir með
bótarétt sinn fengu vinnu í gegnum
slík átaksverkefni.
Atvinnuleysið er á undanhaldi
 Hlutfall atvinnulausra á landsbyggðinni er að meðaltali 2,5%  Sérfræðingur hjá Vinnumálastofnun
segir nú „mjög lítið“ atvinnuleysi á Íslandi  Atvinnuleysi hjá iðnmenntuðum er 34% minna en í fyrra
Morgunblaðið/Þórður
Glatt á hjalla Það lá vel á þessum iðnaðarmönnum í Helgafellslandinu í Mosfellsbæ þegar ljósmyndara Morgun-
blaðsins bar að garði fyrr í vikunni. Áformað er að byggja 300 íbúðir í Helgafellslandi á næstu tveimur árum.
Þúsundir án vinnu
» Samkvæmt talningu Vinnu-
málastofnunar voru 5.717 ein-
staklingar án vinnu í júní.
» Af þeim voru 2.540 karlar
og 3.177 konur.
» Til samanburðar voru 6.935
án vinnu í júní í fyrrasumar,
skv. sömu skilgreiningu.
» Af þeim voru 3.195 karlar og
3.740 konur og er fækkunin á
atvinnuleysisskránni því áþekk
hjá kynjunum.
4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. JÚLÍ 2014
Samkvæmt Vinnumálastofnun voru
alls 6.053 án vinnu í lok júní. Af
þeim hafði 2.701 lokið grunn-
skólanámi en ekki öðru námi, en til
samanburðar voru 3.283 í þeim
hópi án vinnu í sama mánuði í fyrra-
sumar. Alls 622 með framhaldsnám
ýmiss konar voru án vinnu í júní,
689 í júní í fyrrasumar. Alls 545
sem höfðu lokið iðnnámi voru at-
vinnulausir í júní en 820 í júnímán-
uði árið áður.
Þá voru 754
sem höfðu lokið
stúdentsprófi
atvinnulausir í
júní en þeir voru
933 fyrir ári.
Loks var 1.431
sem lokið hafði
háskólanámi án
vinnu í júní en þeir voru 1.546 í
sama mánuði 2013. Atvinnuleysi í
þeim hópi hefur því lítið breyst.
Mismunandi breyting milli ára
TENGSL MENNTUNAR OG ATVINNULEYSIS
Stúdentshúfa.
Þó svo að rigningin hafi verið ráð-
andi í borginni í júlímánuði, hafa
þurrir dagar þó komið á stangli
eins og Trausti Jónsson veðurfræð-
ingur orðar það. Skipt er á milli úr-
komusólarhringa kl. 9 að morgni
og úrkoman sem mælist þá og kl.18
daginn áður er lögð saman og bók-
uð á síðari dagsetninguna.
Fjórir dagar hafa verið þurrir í
Reykjavík það sem af er mánuð-
inum, þ.e. 5., 6. og 8. og 14. júlí. Úr-
komudagar hafa hins vegar verið
þrettán, en í fyrra voru þeir fjórtán
á sama tímabili, skv. upplýsingum
Trausta. Flestir hafa úrkomudagar
1. til 17. júlí verið fimmtán síðustu
66 árin, 1955 og 1989. Í júlí árið
1955 voru úrkomudagar 29, en geta
ekki orðið fleiri en 27 í ár ef rignir
alla daga það sem lifir af mán-
uðinum. aij@mbl.is
Fjórir þurrir dagar í borginni í júlímánuði
DIMMALIMM
Laugavegi 53 | Sími 552 3737 | Opið mán.-fös. 10-18, lau. 10-17
IanaReykjavík
ÚTSALA
Meiri
afsláttur
40-50%
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
Rannsókn lögreglunnar á höf-
uðborgarsvæðinu á upptökum
eldsvoðans í Skeifunni 11 í
Reykjavík, sem varð sunnudags-
kvöldið 6. júlí sl., er lokið. Nið-
urstaða hennar er að sjálfsíkveikja
hafi orðið vegna hita og oxunar í
húsnæði Fannar.
Tveir sérfræðingar frá Mann-
virkjastofnun komu einnig að
rannsókn málsins. Annar þeirra er
Guðmundur Gunnarsson, fagstjóri
eldvarna. „Það fara þarna af stað
ákveðin efnahvörf og gerjun sem
myndar hita. Þegar hitinn kemst
svo ekki í burtu magnast hann upp
þar til það fer að loga í þessu,“
segir Guðmundur en eldsupptök
voru í og við þvottagrindur.
Aðspurður segir hann sjálfs-
íkveikjur nokkuð algengan tjón-
vald, bæði hjá fyrirtækjum og
einstaklingum. „Ef tekkolía er
t.a.m. borin á viðarhúsgögn og
tuskurnar síðan teknar og pakkað
saman áður en þær enda í rusla-
fötunni getur það valdið íkveikju.“
Spurður hvort hægt sé að koma
í veg fyrir bruna á borð við þann
sem átti sér stað í Skeifunni kveð-
ur Guðmundur já við. „Það hefði
m.a. verið hægt að láta þvottinn
kólna vel áður en hann er brotinn
saman eða gæta þess að honum sé
ekki pakkað of þétt saman.“
Fönn leitar að húsnæði
Vinnslurými þvottahússins
Fannar er rústir einar eftir elds-
voðann og segir Hjördís Guð-
mundsdóttir hjá Fönn það enn
vera óljóst hvar nýtt vinnslurými
komi til með að vera staðsett í
framtíðinni. „Staðsetningin er
núna stóra málið hjá okkur en
einnig erum við að skoða nýjar
vélar og græjur,“ segir hún.
Spurð hvort starfsmenn Fannar
séu byrjaðir að leita að hentugu
húsnæði undir vinnslurýmið ann-
ars staðar kveður Hjördís já við.
„Við vinnum nú hörðum höndum
að því enda verðum við að finna
stað til þess að geta byrjað eðli-
legan rekstur á ný. Það verður
ekki gert hér næstu mánuði,“ seg-
ir hún.
Ekki óalgeng eldsorsök
 Starfsmenn þvottahússins Fannar leita nú að hentugu
húsnæði á höfuðborgarsvæðinu undir vinnslurými sitt
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Fönn Vinnslurými þvottahússins er rústir einar eftir eldsvoðann.