Morgunblaðið - 26.09.2014, Side 20

20 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. SEPTEMBER 2014
Suðurlandsbraut 48 (bláu húsin í Faxafeni) - Sími 553 3450 - Vefverslun: www.spilavinir.is - sendumumallt land!
kl. 13:00Upplestur
20%
afsláttur
Við aðstoðum þig við að velja spilið
og pökkum því inn fyrir þig.
Gefðu spil
í afmælisgjöf
Sendum
um allt land
spilavinir.is
BAKSVIÐ
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Stjórn Baracks Obama Bandaríkja-
forseta hefur verið tvíbent í afstöðu
sinni til Kúrda. Hún hefur lagt kapp
á að efla þá hernaðarlega í Írak til að
sigrast á samtökum íslamista en vill
samt ekki að Kúrdar verði svo öfl-
ugir að þeir geti knúið fram sjálf-
stæði. Ástæðan er sú að stofnun
sjálfstæðs ríkis Kúrda í Írak gæti
haft ófyrirsjáanlegar afleiðingar þar
og í grannríkjunum. T.a.m. óttast
NATO-þjóðin Tyrkir að sjálfstætt
Kúrdaríki í Írak yrði til þess að
kúrdíska þjóðarbrotið í Tyrklandi
krefðist einnig aðskilnaðar.
Talið er að Kúrdar séu alls um 24
til 27 milljónir í Írak og þremur
grannríkjum, að sögn rannsókna-
stofnunarinnar Institut Kurde de
Paris. Samkvæmt öðrum heimildum
eru þeir allt að 30 milljónir, auk allt
að tveggja milljóna í öðrum löndum,
m.a. 800.000 í Þýskalandi.
Kúrdar eru fjölmennastir í Tyrk-
landi. Þar eru þeir 12 til 15 milljónir,
eða um fimmtungur allra íbúanna. Í
Íran búa um fimm milljónir Kúrda
og þar eru þeir tæp 10% íbúanna. Í
Írak eru Kúrdar um 4,6 milljónir
(15-20% íbúanna) og í Sýrlandi tvær
milljónir (um 9%).
Í öllum þessum fjórum ríkjum eru
stjórnvöld andvíg því að Kúrdar fái
sjálfstæði. Fengju íraskir Kúrdar að
stofna sjálfstætt ríki yrði það því
umlukið löndum sem litu á það sem
ógn við sig.
Stjórnvöld í Tyrklandi, Bandaríkj-
unum og Evrópusambandinu líta á
Verkamannaflokk Kúrdistans
(PKK) sem hryðjuverkasamtök.
Flokkurinn hóf uppreisn sem hefur
kostað um 45.000 manns lífið á þrem-
ur áratugum. Ríkisstjórn Tyrklands
hóf erfiðar friðarviðræður við PKK
seint á árinu 2012 og flokkurinn lýsti
yfir vopnahléi í mars 2013. Hann
barðist lengi fyrir sjálfstæði Kúrda
en krefst nú þess að þeir fái aukin
sjálfstjórnarréttindi.
Binda vonir við olíulindir
Kúrdar í Íran stofnuðu lýðveldi í
hluta landsins í desember 1945 en ír-
anski stjórnarherinn leysti það upp
ári síðar í innrás á svæði þeirra. Eft-
ir íslömsku byltinguna í Íran 1979
bældi klerkastjórnin uppreisn
Kúrda niður. Hún hefur sakað
Bandaríkin um að styðja vopnaðar
hreyfingar Kúrda sem berjast gegn
henni, m.a. PJAK, hreyfingu sem
hefur verið í nánum tengslum við
Verkamannaflokk Kúrdistans.
Kúrdar voru ofsóttir í valdatíð
Saddams Husseins í Írak og hófu
uppreisn árið 1991 eftir ósigur her-
sveita hans í fyrra Persaflóaflóa-
stríðinu, þ.e. eftir innrás Íraka í Kúv-
eit. Hersveitir Saddams bældu
uppreisnina niður og um tvær millj-
ónir Kúrda flúðu til Írans og Tyrk-
lands. Vestrænar herþotur fram-
fylgdu flugbanni til að stöðva
loftárásir hers Saddams á Norður-
Írak. Kúrdar stofnuðu sjálfstjórnar-
hérað í íraska Kúrdistan og sjálf-
stjórnarréttindi þess voru staðfest í
lögum sem þing Íraks setti eftir inn-
rás Bandaríkjahers í landið árið
2003. Eftir innrásina hafa Kúrdar
verið dyggustu samstarfsmenn
bandarískra stjórnvalda í Írak.
Á svæðum Kúrda í Norður-Írak
hafa fundist stórar olíulindir og talið
er að þær geti gefið sjálfstæðissinn-
Vill efla Kúrda en ekki
að þeir fái sjálfstæði
 Stjórn Obama tvíbent í afstöðunni til Kúrda  Eru fjölmennir í fjórum löndum
Arbil
Suleimaniyeh
Kúrdarnir
T YRKLAND
Í RAK
SÝRLAND TEHERAN
BAGDAD
DAMASKUS
GEORG ÍA
ANKARA
Mosul
Ain al-Arab
(Kobane)
Qamishli
Hasakah
VanDiyarbakir
100 km
Kirkuk
Sanandaj
KASPÍHAFSVARTAHAF
MIÐJARÐARHAF
Urmia
ARMEN ÍA
ASERBA ÍDS JAN
12-15
milljónir20%
15-20%
9%
2 milljónir
4,6 milljónir
Í R AN
<10% 5 milljónir
Heimildir: Institut Kurde de Paris, CIA
Svæði þar sem Kúrdar
eru fjölmennir
Sjálfstjórnarsvæði
Kúrda í Írak
Kúrdar sem hlutfall
af íbúafjöldanum
Neyð Sýrlenskir Kúrdar á flótta við
landamærin að Tyrklandi.
Á vergangi Kúrdar bíða í rigningu við landamæri Sýrlands og Tyrklands.
Samtök múslíma í Frakklandi,
CFCM, hafa hvatt þá til að taka þátt
í mótmælum gegn drápum ísl-
amskra öfgamanna á vestrænum
gíslum.
Um fimm milljónir múslíma eru í
Frakklandi. Samtökin hafa for-
dæmt grimmdarverk samtaka ísl-
amista, Ríkis íslams, í Írak og Sýr-
landi síðustu vikur.
Leiðtogi frönsku samtakanna
fordæmdi einnig dráp íslamista á
frönskum gísl sem var hálshöggv-
inn í Alsír í fyrradag.
„Þetta er villimannslegur glæp-
ur, svívirða samkvæmt öllum sið-
ferðisgildum manna,“ sagði í yfir-
lýsingu frönsku samtakanna. Þau
hvöttu múslíma til að taka þátt í
mótmælum gegn drápunum í
mosku í París síðdegis í dag.
bogi@mbl.is
Aftökur sem íslamistar hafa lýst á hendur sér
Vesturlandabúar teknir af lífi
Steven SOTLOFF
David HAINES
SÝRLAND
ALSÍR
James FOLEY
Breskur hjálpar-
starfsmaður, 44
14. sept. 2014
Liðsmenn Ríkis
íslams (IS) tóku
hann af lífi
Liðsmenn IS líflétu hann
Jundal-Khilifa* lýsti
aftökunni á hendur sér
Aftaka á vegum IS
24. september 2014
2. september 201419. ágúst 2014
Bandar. blaðamaður, 31Bandar. blaðamaður, 40
Herve GOURDEL
Franskur fjallaleið-
sögumaður, 55 ára
*„Hermenn kalífadæmisins“, hreyfing sem tengist samtökunum Ríki íslams
Múslímar mótmæla aftökum